„Kobiety w życiu Henryka Sienkiewicza”. Wystawa w Oblęgorku do 3 czerwca

Twórca wielu postaci kobiecych, które otrzymywały wybrane cechy osób mu znanych, utkał materię swych dzieł z wielu złotych myśli, poświęconych ich naturom i relacjom z nimi. W epoce, w której obyczajowość dość mocno oddzielała świat mężczyzn od świata kobiet, Henryk Sienkiewicz stwierdzał: „Kobiety są to indywidua jak wszyscy ludzie i pojęcie ogólne: kobieta, nic nie objaśnia”. Autor „Rodziny Połanieckich” cenił w nich przede wszystkim wrażliwość serca, zdolność do miłości: „Kobieta piękna warta jest zawsze tyle złota, ile waży, ale kobieta, która przytem kocha, nie ma wprost ceny”.

Życie prywatne pisarzy często łączy się z ich twórczością. Nie jest to jedyny powód, dla którego wzbudza ciekawość. Bywa, że staje się obiektem zainteresowania z przyczyn niskich, niemniej warto, spuszczając zasłonę milczenia na takie zjawiska, wejrzeć w świat bliskich pisarzowi osób, by poznać w gruncie rzeczy niezwykłych ludzi – „silne indywidualności”, jak określiła ludzi bliskich pisarzowi jego wnuczka, Maria Korniłowicz. Świat ten często niknie w cieniu z powodu blasku sławy, jaka otacza twórcę. Stefan Chwin upominał się kilka lat temu na łamach „Gazety Wyborczej” o to, by mówiąc o wielkich pisarzach nie zapominać o ich żonach, którym często zawdzięczają swój sukces. W przypadku Sienkiewicza, jakkolwiek wiele lat upłynęło mu w kondycji wdowca, rolę istotną odegrały dwie jego żony: przedwcześnie zmarła na gruźlicę matka jego dzieci, Maria z Szetkiewiczów oraz towarzyszka ostatnich lat życia, Maria z Babskich. Wydobywając z cienia bliskie sercu pisarza osoby, mamy możność bliższego poznania jego samego, a więc świat uczuć i myśli, który powołał do istnienia jego dzieła.

Aktualna wystawa czasowa w Oblęgorku prezentuje wybrane sylwetki wyjątkowych kobiet, których los splatał się z życiem pisarza. Część z nich znana jest z wielokrotnie wznawianej książki Barbary Wachowicz „Marie jego życia” – są to: Maria Keller, Maria Szetkiewicz, Maria Wołodkowicz, Maria Radziejewska, Maria Babska. W szeregu bliskich postaci znalazła się także matka, Stefania z Cieciszowskich, której sylwetka została niedawno zarysowana w książce Zbigniewa Miszczaka o macierzystej rodzinie twórcy „W familiarnym kręgu Henryka Sienkiewicza”. Bohaterką wystawy jest także córka pisarza, Jadwiga, która była tłumaczką literatury angielskiej i francuskiej, m. in. Romaina Rollanda, Josepha Conrada, Oskara Wilde’a. Nie zabrakło wśród postaci bliskich kobiet najsławniejszej, będącej muzą wielu artystów polskich, amerykańskich, angielskich, francuskich, włoskich, Heleny Modrzejewskiej.

Wybrane postacie kobiece ukazano w szeregu chronologicznym. Na środku sali stoi gablota, w której został nakreślony portret matki Henryka, autorki dwóch opowiadań, zmarłej w okresie jego młodości. Poznanie kolejnych wizerunków wiąże się z wędrówką przez kolejne etapy życia i twórczości Sienkiewicza. Najpierw pisarz przedstawia się zatem jako wielbiciel talentu aktorskiego Heleny Modrzejewskiej, towarzysz jej pierwszych podbojów świata anglojęzycznego w Ameryce. Następnie pojawia się sylwetka pierwszej narzeczonej, Marii Kellerówny, której rodzice zamknęli drogę do szczęścia u boku początkującego literata. Dzieje pierwszego małżeństwa przedwcześnie zakończonego śmiercią Marii z Szetkiewiczów zostały powiązane z sylwetką córki, Dzini. Epizody związane z miłością do Marii Wołodkowiczówny i Marii Radziejewskiej rozdziela portret Marii Babskiej, ostatniej żony pisarza.

Każda z kobiet przemawia poprzez zachowane, cenne dokumenty. Poszczególne materiały przybliżają postacie – poprzez charakter pisma przedstawiają się różne osobowości. Pamiętniki, dzienniki, listy, opowiadania, reportaż, obrazy, wiersze, sztambuch to świadectwa twórczego życia każdej postaci, a także zachowane w nich strzępy zdarzeń, jakie były ich udziałem. Uwagę zwiedzających przykuwa przede wszystkim piękny świat uczuć, jaki się z nich wyłania. Wybrane karty zapisane przez bohaterki wystawy ujawniają ważny dla nich świat wartości. W centrum uwagi jest zawsze duchowa sfera człowieka, objawia się dobroć względem drugiego człowieka, miłość do bliskich, gotowość pomocy, bezinteresowność, świadomość znaczenia służby pisarskiej. Dokumenty utrwalają zasadnicze rysy epoki, której klimat oddają wyrażone na papierze słowa. Dzięki nim kobiety ożywają - każdy przejaw ich twórczości unieśmiertelnia je. Ich postacie materializują się także za sprawą prezentowanych na wystawie sukien, pochodzących z pracowni Anny Moryto „Stroje pasją” .

Obcując ze światem kobiet z życia Henryka Sienkiewicza mamy styczność z uczuciami, myślami, marzeniami, pragnieniami, a za ich pośrednictwem przestajemy z tym, co stanowi najlepszą cząstkę duszy ludzkiej.
Znajdź nas na Google+