Kościół ewangeliczko -augsburski św. Mateusza oczami Nauczyciela

Świątynia została wzniesiona w latach 1909–1928. Z inicjatywą wybudowania nowego kościoła i podzielenia dotychczasowej parafii wystąpił I pastor parafii św. Jana – ks. Wilhelm Piotr Angerstein. Pierwszy wybór miejsca pod budowę padł na plac ofiarowany przez Ernsta Leonhardta w pobliżu Górnego Rynku, pomiędzy ulicami Piotrkowską a Rzgowską (obecnie plac Niepodległości). Miejsce jednak było obniżone i miało podmokły grunt co wiązało by się z zastosowaniem głębokich fundamentów. Inicjatorowie też nie chcieli budować na skraju ulicy Piotrkowskiej. W roku 1904 kupiono przy ul. Piotrkowskiej 279/281 działkę za 37550 rubli od J. Hiedricha. W lipcu 1904 r. przyszła z Petersburga zgoda na budowę kościoła. Proboszcz parafii kościoła św. Jana ksiądz Wilhelm Piotr Angerstein chcąc wybrać styl architektoniczny pod budowę przyszłego kościoła wybrał się do Niemiec by zobaczyć nowo wybudowane świątynie na zachodzie Europy. Najbardziej do gustu przypadł mu neoromański kościół św. Jakuba w Dreźnie projektu Jürgena Krögera oraz kościół św. Jana projektu Gaze i Böttchera przy ul. Sudeckiej we Wrocławiu. Następnie poproszono Roberta Nestlera, Johanesa Wende i Pawła Rubensahma o wykonanie szkiców w oparciu o wzory wskazane przez ks. Angersteina. W 1906 r. Komitet budowy i zaproszeni przez niego budowniczy: Piotr Brukalski, Juliusz Jung oraz J. Steck wybrali projekt. Wygrała propozycja Johannesa Wende, współwłaściciela firmy architektoniczno-budowlanej „Wende i Klause”[1]. Budowa jednak się opóźniła ze względu na wyjazd wielu przedsiębiorców (sponsorów), członków Komitetu budowniczego z powodu strajków, walk ulicznych oraz niepokojów politycznych w latach 1905-06 r. 2 lipca 1908 r. na zebraniu parafian uchwalono potrzebę przyspieszenie prac. Aby rozszerzyć plac budowy dokupiono od Ryszarda Geyera za 37000 rubli posesję na ul. Piotrkowskiej 283. Urzędowy kosztorys wykonał młodszy architekt miejski Ignacy Stebelski za 121 rubli. Zgoda władz nadeszła w styczniu 1909, a latem rozpoczęto prace budowlane. 8 października 1909 odbyła się uroczystość wmurowania kamienia węgielnego pod budowę świątyni. Połączono je z obchodami 25-lecia istnienia kościoła św. Jana (macierzystego wobec wznoszonej świątyni). Jako pierwszą wybudowano kaplicę św. Mateusza ufundowaną przez małżeństwo Herbstów. W trakcie budowy stwierdzono, że budynek będzie zbyt mały. Projekt wysłano do berlińskiego architekta Franz Schwechten. Według jego rad i wskazówek J. Wende przerobił wcześniejszy projekt. Prace znów ruszyły jesienią 1910 roku. Wiosną 1913 r. przystąpiono bo realizacji kopuły z żelbetu. Pracę wykonała łódzka filia warszawskiej firmy Wayss i Freytag[2]. Główny gmach kościoła ukończono do ˌˌstanu surowegoˈˈ, kiedy budowę przerwała I wojna światowa. W czasie wojny położono prowizoryczny drewniany dach pokryty papą. W 1916 r. zerwała go burza gradowa[3]. Świątynię ukończono po wojnie. Jej poświęcenie nastąpiło 1 listopada 1928 r.