Krzyżówka jeża z muchą, czyli jeżmucha

Jeżmucha Echinomyia fera, nazywana jest również jeżmuchą srogą lub srogą muchą.
Ten ładnie ubarwiony "kolczasty" owad, jest niezrównanym sprzymierzeńcem w ograniczaniu populacji takich szkodników jak brudnica mniszka, brudnica nieparka oraz strzygonia choinówka. Zwłaszcza dwa pierwsze wymienione motyle, które często stają się ofiarą jeżmuchy, dokonały na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych poważnych zniszczeń w leśnych drzewostanach. W miastach, motyle obsiadały od ziemi do samego wierzchołka słupy telefoniczne i energetyczne. Gąsienice tych motyli szerzyły spustoszenie nie tylko w lasach, ale i ogrodach. Podając za Lasami Państwowymi, w wyniku gradacji brudnicy mniszki, nastąpiła w końcu lat siedemdziesiątych i początku osiemdziesiątych konieczność całkowitego wycięcia lasów na powierzchni ponad 220 ha

W jaki sposób jeżmucha pomaga nam zachować dobry stan sanitarny naszych lasów i ogrodów?

Pomoc tego owada w walce ze szkodnikami, wiąże się ściśle z jego rozwojem. Ofiarami tej muchy padają gąsienice wymienionych wcześniej motyli. Dorosła samica składa jaja na liściach w pobliżu żerujących gąsienic. Z jaj, niemal natychmiast wylęgają się larwy (można by uznać, że jeżmucha charakteryzuje się jajożyworodnością), które dostają się na ciało gąsienicy a następnie do ich wnętrza. W ciele jednej gąsienicy rozwija się tylko jedna larwa jeżmuchy. Pokarm stanowi wnętrze zasiedlonej gąsienicy. Larwa jeżmuchy umiejętnie omija główne arterie do tego stopnia, że gąsienica motyla jest w stanie się przepoczwarczyć. Niestety, a może i na nasze szczęście, poczwarka nie ma już szans na dalszy rozwój. Życie szkodnika zostało zakończone. We wnętrzu pustej już poczwarki, przepoczwarcza się za to, najedzona i tryskająca zdrowiem larwa jeżmuchy.

Te na żółto-czarno ubarwione i silnie owłosione owady pojawiają się w ciągu roku dwukrotnie. Pierwszy raz można je zobaczyć wiosną, drugi raz latem. Ich wielkość waha się od około 1 do 1,5 cm. Owady dorosłe, jako muchówki żywią się nektarem i pyłkiem kwiatów będąc tym samym częstym gościem w naszych ogrodach. Nie trzeba chyba nadmieniać, iż jest to gość nad wyraz pożądany. Często niestety pada ofiarą człowieka podczas stosowania przez niego chemicznych środków ochrony roślin.

Ciekawostką jest, iż do jeżmuchy jako hasła lubią odwoływać się twórcy krzyżówek. Często amatorzy tej umysłowej rozrywki mają w tym przypadku nie lada orzech do zgryzienia.