Niebieski Kryształ w Głusku

Niebieski kryształ stał się symbolem dążenia do poprawy funkcjonowania samorządu i jakości
komunikacji z mieszkańcami według 6 zasad dobrego rządzenia: przejrzystości, braku tolerancji
dla korupcji, partycypacji społecznej, przewidywalności, fachowości, rozliczalności. Do udziału
w programie zgłosiło się blisko 800 gmin i powiatów. Akcja "Przejrzysta Polska" wywarła pozytywny wpływ na funkcjonowanie bardzo wielu urzędów gmin i powiatów na terenie całego
kraju.

W programie, już po raz trzeci uczestniczy Urząd Gminy Głusk. W dniu 1 czerwca 2010 w sali
obrad Rady Gminy Głusk na spotkaniu władz samorządowych, przedstawicieli organizacji pozarządowych, nieformalnych grup mieszkańców i mediów lokalnych zaprezentowano wyniki raportu będącego efektem monitoringu realizacji zasady partycypacji społecznej nt. relacji między administracją a obywatelami.

Podlubelska gmina Głusk, to specyficzna gmina - jedna z dwóch w Polsce, której siedziba zlokalizowana jest poza jej terenem. Sytuacja ta jest wynikiem uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z 1987 r., która to włączyła teren miejscowości (osiedla) Głusk
w granice administracyjne miasta Lublin. Nadal jednak na terenie osiedla Głusk pozostała siedziba Urzędu Gminy, Gminnego Ośrodka Kultury, Gminnej Ochotniczej Straży Pożarnej,
Gminnej Biblioteki Publicznej, i innych instytucji obsługujących mieszkańców gminy obejmującej
tereny okolicznych wiosek położonych poza osiedlem Głusk, które zostało włączone do
administracji miasta Lublin.

Stan ten określany jest przez władze gminy mianem zaborczości miasta Lublina i budzi ogromny niepokój co do perspektyw rozwojowych gminy. Mieszkańcy głuskich sołectw również są zmęczeni tego typu sytuacją. Według Urszuli Paździor, zastępcy wójta gminy, korzystna byłaby zmiana lokalizacji urzędu, gdyż "powinien on scementować gminną społeczność, ułatwić nam codzienną pracę oraz podnieść warunki usług świadczonych przez Urząd Gminy". Zdaniem wicewójta gminy obecna siedziba urzędu "odstaje standardem od europejskich wymogów". Urszula Paździor twierdzi, że "niestety przez jakiś czas tak jeszcze musi pozostać, bo trudno żebyśmy inwestowali w budynek stojący na terenie innej gminy".

Gmina Głusk składa się 16 sołectw, zajmuje obszar 64 kilometrów kwadratowych. Liczy sobie ponad 8000 mieszkańców, notuje dodatni przyrost naturalny, rosnącą liczbę podmiotów gospodarczych oraz malejącą stopę bezrobocia (spadek z 7,1 proc. w 2004 r. do 4,65 proc. w 2010 r.).

Pomimo opisanych wyżej niedogodności i piętrzących się trudności, gmina nie zawahała się
przystąpić do udziału w Akcji Masowej - monitoring społeczny. Działania związane z wdrażaniem
zadań programowych rozpoczęły się 14 kwietnia 2005 r. W tym dniu w Urzędzie Gminy odbyło się
spotkanie z udziałem organizacji pozarządowych, w czasie którego poinformowano o założeniach i celach Akcji. Gmina poradziła sobie ze wszystkimi wyznaczonymi zadaniami, zostając laureatem Akcji Masowej - monitoring społeczny.

Gmina dysponuje programem współpracy z organizacjami pozarządowymi, uchwala roczny program współpracy, zleca wykonywanie zadań własnych oraz świadczy pomoc szkoleniową
i instruktażową dla członków organizacji ngo. Statuty sołeckie gwarantują możliwość opiniowania i konsultowania gminnych decyzji, decydowania w sprawach dotyczących sołectwa oraz podejmowanie przedsięwzięć międzysołeckich.

Konsultacje społeczne stały się regułą przy podejmowaniu strategicznych decyzji. Dotyczyły one m.in. wspomnianych statutów sołeckich oraz zmian w zagospodarowaniu przestrzennym i realizacji niektórych inwestycji. Władze samorządowe utrzymują też kontakty z lokalnym biznesem.

Ponadto gmina organizuje spotkania z mieszkańcami sołectw, sołtysami, daje możliwość zebraniom sołeckim składania inicjatyw uchwałodawczych, informuje w witrynie internetowej
o planowanych sesjach Rady Gminy, przestrzega zasady jawności obrad Rady, dostępności mieszkańców do "dokumentów związanych z realizacją zadań publicznych, protokołów
z posiedzeń organów i komisji Rady Gminy", stosuje odpowiednią procedurę naboru pracowników
do urzędu, współpracuje z mieszkańcami i organizacjami pozarządowymi przy organizacji lokalnych uroczystości, wydaje biuletyn samorządowy, jest członkiem Lokalnej Grupy Działania.
Oprócz wyżej wymienionych cech gminy na szczególną uwagę zasługują kwestie dotyczące uczestnictwa sołtysów w obradach Rady (otrzymują oni powiadomienia na takich samych zasadach, ułatwień w dostępności obywateli do urzędu i wójta gminy(w formie osobistej, telefonicznej i mailowej;mieszkaniec może spotkać się z wójtem w każdej chwili pod warunkiem jego przebywania na terenie urzędu i nieprowadzenia przez niego "roboczej rozmowy , oraz stosowanie ankiety oceniającej usługi świadczone przez samorząd na rzecz mieszkańców.

Fakt uczestnictwa sołtysów w sesjach Rady Gminy pozwala na stawanie się ich rzeczywistymi
łącznikami pomiędzy Radą Gminy a mieszkańcami wsi, łatwy dostęp mieszkańców do urzędu
i wójta gminy usprawnia funkcjonowanie lokalnej demokracji, podwyższa jakość pracy urzędu
i rady. Podobną funkcję spełniają ankiety oceniające.

Nie bez znaczenia są także kontakty wójta z sołectwami. Wójt oraz przedstawiciele UG obowiązkowo uczestniczą w zebraniach sołeckich, gdzie zbierają informacje o bieżących sprawach oraz informują o planowanych działaniach. Warto także wspomnieć, że mieszkańcy mogą korzystać z elektronicznego formularza kontaktowego i elektronicznej skrzynki podawczej.

Życzylibyśmy sobie więcej funkcjonujących w ten sposób gmin, niezrażających się niesprzyjającymi okolicznościami, nierzadko wadliwym, hamującym rozwój lokalny ustawodawstem, konsekwentnie i wytrwale dążących do obranego celu, jakim jest polska racja stanu, widziana oczywiście z bliskiej perspektywy.