Polski rynek pracy - "Jahrbuch Polen 2013 - Arbeitswelt"

Rocznik DPI jest popularną publikacją, przeznaczoną dla Niemców zainteresowanych polskim społeczeństwem, polską kulturą, nauką i gospodarką. Aktualne wydanie rocznika Niemieckiego Instytutu Spraw Polskich w Darmstadt poświęcone jest polskiemu rynkowi pracy. Ukazuje ono zróżnicowane poglądy na tematy związane ze światem pracy, zatrudnieniem i systemem ubezpieczeń społecznych.

„Ciągle w pracy to my, Polacy“ brzmi tytuł weekendowego wydania “Gazety Wyborczej” z sierpnia 2011 roku. Powód: fakt, iż miliony Polaków oprócz swojego głównego etatu parają się pracą dorywczą, podejmują umowy o dzieło, bądź też pracują na własny rachunek. Optymiści widzą w tym potwierdzenie tezy o wyjątkowej pracowitości Polaków, mentalności „społeczeństwa na dorobku”. W interpretacji pesymistów decydującą kartą przetargową kraju jest jednak armia stosunkowo tanich pracowników, która przyczynia się wprawdzie do ciągłego wzrostu PKB, zapewniając Polsce jednak tylko słabe, w dodatku niepewne miejsce w globalnym łańcuchu wartości dodanej.

Rocznik zawiera kilkanaście tekstów poświęconych omawianej tematyce. I tak Maciej Duszczyk opisuje rozwój polskiego rynku pracy ostatnich 20 lat i zwraca przy tym szczególną uwagę na dylemat zaistniały po przemianach 1989-1990 roku, kiedy to zlikwidowano miliony miejsc pracy w przedsiębiorstwach państwowych w celu zastąpienia ich w sektorze prywatnym.
Vera Trappmann na przykładzie zatrudnionych w służbie zdrowia i szkolnictwie wyższym dokonuje krytycznej analizy powszechnie cenionej „dyspozycyjności“ Polaków.
Edwin Bendyk krytykuje polskich przedsiębiorców, którzy pod względem wzrostu konkurencyjności zdają się uwzględniaċ jedynie czynnik taniej siły roboczej a zaniedbują inwestowanie w nowe technologie. Adam Leszczyński natomiast zwraca uwagę na krytyczną sytuację polskiej młodzieży i młodych dorosłych. O tym dlaczego ruch związkowy lat osiemdziesiątych („Solidarność “) nie odgrywa dzisiaj praktycznie większej roli pisze Krzysztof Getka. Natomiast znawczyni kultury Iwona Kurz analizuje rozwój mentalnego stosunku Polaków do pojęcia „praca” i „wartości gospodarczych”, zaś Reinhold Vetter wskazuje na deficyty w formowaniu się społeczeństwa obywatelskiego, z czym łączy się sukces gospodarczy współczesnych społeczeństw.

Częśċ literacka rocznika zawiera teksty przybliżające niemieckiemu czytelnikowi nową polską rzeczywistość społeczną i gospodarczą. Czytelnik znajdzie tu prozę Marty Dzido o bezskutecznym poszukiwaniu pracy („Małż), przemyślenia Dawida Bieńkowskiego o „polskim yuppie“ („Nic”), ego obraz „postindustrialnego“ miasta („Huta”) oraz pełen empatii szkic biografii budowniczych socjalistycznego miasta Nowa Huta („Nowohucka telenowela”) autorstwa Renaty Radłowskej.

Deutschen Polen-Institut Darmstadt, Wiesbaden 2013, 190 S. ISBN 978-3-447-069014