Wieża Wodna jest wyjątkową atrakcją, porównywalną z tą, jaką przed rokiem podczas Industriady stanowił Wielki Piec Huty Pokój, udostępniony okazjonalnie do zwiedzania. Szczęśliwców było wtedy, jeśli mnie pamięć nie myli, zaledwie sześćdziesięciu.
Ze zwiedzaniem Wieży Wodnej jest inaczej. Nie ma żadnych ograniczeń co do liczby wchodzących, a tych nie brakuje od samego momentu otwarcia podwoi.
Nic dziwnego, to pierwsza taka okazja w ciągu 105-letniej historii tego niebywałego obiektu. Mimo że jest zabytkiem, nadal pełni role przepompowni wody dla największego bloku w Nowym Bytomiu, tzw. Żylety, zamieszkałego przez kilkaset rodzin.
Wieża stojąca w centrum administracyjno-handlowym Rudy Śląskiej, u zbiegu ulic Pokoju i Chorzowskiej, jest najbardziej charakterystycznym i najbardziej widocznym budynkiem w mieście. Mierzy 27 metrów wysokości i 13 metrów średnicy. To nieliczna z grona sponad 100 wież na Górnym Śląsku, której udało się przetrwać bez szwanku ponad wiek.
Niegdyś na obszarze obecnej Rudy Śląskiej funkcjonowało 8 wież ciśnień, różnej wielkości i przeznaczenia, dziś zostały zaledwie 4. W Nowym Bytomiu, Chebziu i w byłej kopalni „Nowy Wirek” - w dość dobrym stanie technicznym, w Kochłowicach przy zabytkowym dworcu kolejowym - niestety w
ruinie, której być może nie da się ocalić.
Wieża Wodna na Górnym Nowym Bytomiu interesująca architektonicznie posiada magiczny klimat. W niej Krystian Gałuszka, znany rudzki i śląski literat umieścił część akcji powieści „Wieczerza mistrzów”. Obecnie budowla stanowiąca własność Przedsiębiorstwa Wodociągów i kanalizacji czeka na nowego właściciela lub najemcę.
Zwiedzanie wieży ułatwiają mieszkańcom pracownicy PWiK. Małgorzata Kowalczyk-Skrzypek i Izabela Makles udzielają informacji, rozdają specjalnie wydrukowane ulotki i broszury, częstują firmowymi „krówkami” i wodą mineralną. W oczekiwaniu na kaski ochronne goście oglądają ekspozycje archiwalnych dokumentów i zdjęć oraz fragmenty urządzeń wodociągowych, w tym drewnianą rurę.
Następnie wspinają się po stromych schodach na drugi poziom, zlokalizowanych pod zbiornikiem wodnym, gdzie oglądają prezentację filmową i wystawę prac z konkursu plastycznego „Nie ma życia bez wody”.
Kilka danych o przeszłości obiektu: nowobytomską Wieżę Wodną na Rozamundzie, nazywaną potocznie Wasertur lub Wasserturm, wybudowano w 1907 roku (w literaturze podawana jest również data 1908), przy ówczesnej ulicy Eintracht (Neubau, potem Karola Miarki, obecnie Chorzowska) i Gruben Strassse (następnie ul. Józefa Rymera, obecnie Pokoju. Zarówno nazwa Gruben Strasse, jak i nazwa Pokoju wzięła się stąd, że ulica ta prowadziła pierwotnie do kopalni Friedens).
Wieża ciśnień w Nowym Bytomiu stoi na najwyższym punkcie gminy ponad poziom morza, a mianowicie 314,67 m – napisał miejski historyk Jan Dworak. - W wieży znajduje się wysoki zbiornik. Poniżej zbiornika mieści się stare, nie będące w użytku urządzenie maszynowe, składające się z dwu pomp odśrodkowych o przekroju [? – brak liczby; BAP] mm i wydajności 60 m3 wody na godzinę, sprzężonych z dwoma silnikami trójprądowymi o mocy 15 KM oraz z urządzeniem rozdzielczym i przetwornikowym o dzielności 15 kW. Na parterze wieży ciśnień, poniżej ubikacji z urządzeniem maszynowym znajduje się stary zbiornik wlotowy. Inny znawca dziejów rudy Śląskiej, Bernard Kopiec dodaje: Na trzeciej kondygnacji wieży znajduje się obecnie nieczynny, stalowy zbiornik na wodę o wysokości 9,6 m i objętości 600 m3. Dla doprowadzenia wody wybudowano specjalny rurociąg z ulicy Hutniczej o przekroju rur 200 mm. (...) Obok wieży wybudowano dom mieszkalny dla obsługi, w którym były także warsztaty.
Mieszkam w Rudzie Śląskiej 36 lat. Setki, a może tysiące razy przechodziłem obok tej intrygującej budowli, zadając sobie pytanie: - Co jest tam w środku? Wreszcie wiem!
Wyniki II tury wyborów samorządowych
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
