Tajemnice Kresów. Cmentarz w Niżniowie

Niżniów to niewielka miejscowość znajdująca się w powiecie Tłumackim (dawne województwo stanisławowskie). Do II wojny światowej znajdował się tam kościół rzymskokatolicki, klasztor sióstr Niepokalanek (z którymi wiąże się tragiczna historia) i cmentarz. Dziś pozostała jedynie krypta, gdzie pochowane są zamordowane zakonnice oraz nekropolia, którą los "skrzętnie" schował przed światem.

Przejeżdżając przez Niżniów ciężko doszukać się jakichkolwiek śladów cmentarza. Jak wiele z nich, mógł zostać zniszczony w czasie drugiej wojny światowej (lub tuż po jej zakończeniu). Mając jednak więcej czasu, zasięgając języka u miejscowych, można dotrzeć na miejsce pochówku naszych pradziadów. Bez takiej pomocy, szalenie trudno jest trafić na niżniowski cmentarz. By dotrzeć na nekropolię należy pokonać rów, zagajnik i pastwisko... w ten sposób znajdziemy się na posesji pana Wasyla, mieszkańca Niżniowa. W obrębie jego podwórka znajduje się 5 nagrobków.

Postawa Ukraińca jest godna pochwały. Od wielu lat zajmuje się on pomnikami Polaków: odnawia litery i obkasza je. Nigdy do głowy nie przyszedł mu pomysł, by zrównać je z ziemią i zagospodarować ten teren w inny sposób. W Internecie można znaleźć wzmiankę na temat osób spoczywających na tej ziemi. Mowa jest o 5 grobach, jednak pan Wasyl wskazał nam drogę do pozostałych. Drogę w głąb lasu...

Pośród drzew, krzewów i zarośli kryją się bowiem dziesiątki polskich nagrobków. Pokryte mchem i porostami zachowały się w dość dobrym stanie. Leśna ochrona sprawiła, że nie zostały zniszczone przez wandali. Dawno nikt tutaj nie zaglądał, już dawno nikt nie modlił się nad miejscem spoczynku tych ludzi.

Widok cmentarza jest dość osobliwy, a emocje jakie towarzyszą jego odkrywaniu, są ciężkie do opisania. Jak wiele pozostałości po Polakach na Ukrainie ukrytych jest przed światem? Miejmy nadzieję, że z czasem wszystkie one zostaną odkryte.

W cyklu "Tajemnice Kresów" zamierzam przedstawić Państwu najciekawsze historie, jakie dane było mi poznać podczas pobytu na Ukrainie. Od 2010 wyjeżdżam na Kresy wraz z akcją "Mogiłę Pradziada Ocal od Zapomnienia", w ramach której ratujemy polskie cmentarze na Ukrainie.