Wystawa 7 Cudów Wrocławia i Dolnego Śląska – pozycja obowiązkowa

Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”, który został powołany do życia w 2007 roku przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego funkcjonuje w oparciu o przekonanie, że: „nie można żyć bez historii”.*To z inicjatywy jego pracowników została zorganizowana wystawa 7 Cudów Wrocławia i Dolnego Śląska. Jest ona jednym z najważniejszych wydarzeń odbywających się w ramach programu Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. W salach Starego Ratusza możemy podziwiać eksponaty, które bezpośrednio nawiązują do tematu wystawy.

Multimedialne wydarzenie prezentuje arcydzieła z następujących obszarów: sztuka, język, nauka, religia, krajobraz, architektura i spotkanie. Każdy z obszarów przedstawia najcenniejszy dla niego obiekt oraz inne równie atrakcyjne eksponaty, nad którymi także warto się pochylić…

Siedem cudów i inne arcydzieła
Święta Jadwiga (kodeks Hornigowski i inne dokumenty)

Do prawdziwych skarbów Dolnego Śląska kuratorzy wystawy zaliczyli przywołaną w ramach ekspozycji postać św. Jadwigi, która została: „tak pięknie ukazana w Kodeksie Hornigowskim - jednym z najstarszych komiksów na ziemiach polskich”.

Kodeks ufundowany został przez wrocławskiego patrycjusza Antoniego Horniga w połowie XV wieku. Jego treść nawiązuje do dwóch wcześniejszych rękopisów: do dzieła wykonanego dla księcia Ruperta z Legnicy w roku 1380 a także, ale to już pośrednio, do jeszcze wcześniejszego "Kodeksu lubińskiego" z roku 1353.

Zapiski dotyczące św. Jadwigi pojawiają się w wielu innych zaprezentowanych na wystawie dokumentach.

W tej części ekspozycji spędziłam najwięcej czasu. Nie ukrywam, że jestem zafascynowana postacią świętej, która: „Potrafiła przezwyciężyć ograniczenia związane ze swoim stanem oraz narodowością, znajdując w sobie zrozumienie dla cierpienia innych”.

Księga Henrykowska
W Starym Ratuszu zaprezentowano także kronikę klasztoru cystersów znaną powszechnie, jako Księga Henrykowska - która zawiera pierwsze zdanie w języku polskim. A brzmi ono: „Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj”. Czasownik - bruszeć: „oznaczał (…) czynność mielenia zboża na żarnach, podówczas wykonywaną przez kobiety.” Zdanie miał wypowiedzieć chłop o imieniu – Boguchwał do swojej żony, co należy interpretować, jako przejaw troski o zdrowie niewiasty…

Kronikę prowadziło dwóch niemieckich mnichów w latach 1227 – 1310.

Słynne zdanie odnalazłam dosyć szybko, dzięki pomocy pracownicy Starego Ratusza, która szeptem podpowiedziała mi: „dziewiąta linijka od dołu”.

Poliptyk Hansa Pleydenwurffa

Kolejne arcydzieło sztuki to poliptyk (typ nastawy ołtarzowej charakterystyczny dla późnego gotyku) Hansa Pleydenwurffa, pochodzący z XV wieku, który niegdyś zdobił wnętrze kościoła św. Elżbiety - przez stulecia najważniejszej świątyni miasta.

Eksponat to prawdziwa uczta dla wzroku, która wywołuje zachwyt nie tylko u znawców sztuki.

Czasopismo medyczno - przyrodnicze

Nie wszyscy zapewne wiedzą, że pierwsze na świecie czasopismo medyczno - przyrodnicze o nieco przydługiej, barokowej nazwie: Miscellanea Curiosa Medico-Physica Academiae Naturae Curiosorum sive Ephemerides Germanicae wydawane było od 1670 roku we Wrocławiu. Periodyk ukazywał się do 1710 roku.

Znajdują się w nim bardzo ciekawe ryciny oraz teksty z następujących dziedzin: anatomia, patologia, fizyka, chemia, botanika i zoologia. Zostały one napisane przez najbardziej uznanych naukowców z tamtego okresu.

Mapa Śląska
Kolejny cud to szesnastowieczna Mapa Śląska autorstwa Marcina Helwiga, o której mówi się, że jest: „matką wszystkich innych map Śląska”. Została ona wykonana w technice drzeworytu z ręcznymi kolorowaniami.

Jej unikatowość polega na tym, że po raz pierwszy przy tworzeniu mapy uwzględniono różne pomiary i obserwacje, ich autorem był Helwig. Dzieło jego życia ukazało się w 1561 roku w Nysie. Mapa została wykonana w skali 1: 530000.

Na wystawie zaprezentowano wiele innych cennych map, planów. Największe wrażenie wywarł na mnie plan widokowy Wrocławia – szkic z lotu ptaka z 1750 roku.

Hala Stulecia

Hala Stulecia należy do arcydzieł światowej architektury. To obiekt z Listy światowego dziedzictwa UNESCO.

Hala została zaprojektowana w 1910 roku przez Maksa Berga, z którym współpracowali inżynier Günther Trauer oraz Richard Konwiarz. Powstanie obiektu związane było z setną rocznicą wydania przez Fryderyka Wilhelma III odezwy: „Do mojego ludu” - z 17 marca 1813 roku, wzywającej do powszechnego oporu przeciwko Napoleonowi Bonaparte.

W koncepcji artystycznej Hali Stulecia: „daje się zauważyć poszukiwanie formy idealnej, co sprawia, że może być ona porównywalna z dawnymi wielkimi budowlami sakralnymi, jej bryła i wielkość budzą skojarzenia ze sztuką egipską, babilońską(…)”.

Zwiedzającym udostępniono wiele zdjęć, szkiców, planów związanych z powstawaniem Hali Stulecia.

Orędzie biskupów polskich do biskupów niemęckich
Ostatni z cudów to Orędzie biskupów polskich do biskupów niemieckich, którego autorem jest wrocławski kardynał Bolesław Kominek. Orędzie wzywało do dialogu polsko – niemieckiego i zapraszało biskupów zza Odry do wspólnych obchodów rocznicy Chrztu Polski.

Dokument o tyle ważny, że to: „Z miasta pogranicza wyszedł w świat impuls - jeden z tych, które wyznaczyły przyszłość Europy”

Współczesne osiągnięcia

Na wystawie zaprezentowano również najnowsze osiągnięcia dolnośląskich naukowców... jak chociażby prototyp łazika, który jest przystosowany do badania Marsa.

Wrażenia i refleksje

Wystawa to wyjątkowa okazja, żeby zobaczyć wiele skarbów Dolnego Śląska zgromadzonych na jednej powierzchni. Ma ona charakter interaktywny (w przestrzeni wystawy znajduje się m.in. ścieżka edukacyjna w formie gry).

To na pewno ważne wydarzenie dla mieszkańców Wrocławia i Dolnego Śląska, które pozwala lepiej zrozumieć skomplikowane dzieje tego regionu. To udana próba odpowiedzi na pytania dotyczące ich tożsamości.

Wystawę odwiedzają tłumy. Na zobaczenie pierwszych eksponatów czekałam ok. 30 minut.

Wystawę zorganizowano z wielkim rozmachem. Każdy eksponat został bardzo dobrze opisany. Zwiedzający nie wychodzą z wystawy z pustymi rękami… czekają na nich prezenty. Jakie? Odpowiedz na to pytanie można uzyskać przychodząc do Starego Ratusza we Wrocławiu…

Wystawę można oglądać do 14 maja br. w Sali Mieszczańskiej wrocławskiego Starego Ratusza: od środy do soboty w godzinach 10: 00 – 17: 00 oraz w niedzielę od godziny 10:00 – 18:00. Bilet normalny kosztuje 7 zł, ulgowy 5 zł, rodzinny 20 zł. Wstęp w ramach grup szkolnych kosztuje 1 zł.

*Wszystkie cytaty pochodzą z katalogu: 7 cudów Wrocławia i Dolnego Śląska, pod redakcją naukową: prof. dr hab. Wojciecha Mrozowicza oraz dr Wojciecha Kucharskiego