Zamek Grodziec

Zamek znajduje się we wsi Grodziec na Pogórzu Kaczawskim – 105 km od Wrocławia i 35 km od Legnicy. Na Grodźcu kończy się Szlak Zamków Piastowskich, który zaczyna się od zamku Grodno w Zagórzu Śląskim i prowadzi dalej przez Książ, Bolków, Bolczów, Jelenią Górę oraz Wleń. Cała trasa obejmuje 15 ruin zamków i grodów piastowskich. Zamek Grodziec wznosi się na powulkanicznym bazaltowym wzgórzu – 389 m. n.p.m. W połowie drogi na zamek znajduje się kościółek, którego ufundowanie przypisuje się św. Jadwidze. A niedaleko zamku leży barokowy trójskrzydłowy pałac, w stanie do gruntownego remontu.

Dojazd

Dojazd do zamku nie jest prosty, szczególnie ze stolicy. Z Wrocławia, Bolesławca lub Legnicy należy udać się do Złotoryi, a stamtąd przesiąść się do autobusu do Grodźca. Niestety autobusy chodzą rzadko i najlepiej poszukać taksówki. Ze Złotoryi to tylko 20 min. Autobus nie dojeżdża jednak pod sam zamek i czeka nas droga pod górę. Ale warto się pomęczyć. Można tez jechać samochodem i zaparkować na samym dziedzińcu.

Klimat zamku

W Grodźcu panuje zupełnie inna atmosfera niż w typowym zamku. Turyści mogą nie tylko zwiedzić każdy zakamarek (z przewodnikiem lub bez), lecz także przenocować w jednej z wież. Myli się jednak ten, kto myśli, że został on przerobiony na hotel, jak w przypadku niektórych polskich zamków czy pałaców. Do pokojów nie wstawiono „plazmy” czy innych technicznych nowinek. Kustosz Zenon Bernacki nie żąda bajońskich sum za wejście do zamku, czy noclegi. Podczas Majówki można poczuć się jak w czasach średniowiecznych, dzięki strojom z epoki, zbrojom, turniejom łucznictwa, czy możliwości obejrzenia walk rycerskich. Można zjeść chleba ze smalcem, ogrzać się przy ognisku i posłuchać zespołów ludowych. Jednak prawdziwy klimat zamku odczuwa się w sezonie mniej turystycznym, kiedy na zamku nocuje tylko kilka osób. Można wtedy posłuchać miejscowych legend i opowieści o duchach, a wszystko to przy ognisku, gdy zapada zmrok…

Fotogaleria

Rys historyczny

Pierwsza wzmianka o Grodźcu pojawiła się w bulli papieża Hadriana IV, pochodzącej z 23 kwietnia 1155 roku. Podczas panowania Henryka Brodatego drewniany gród zastąpiono murowanym.

W XIV i XV wieku Grodziec stanowił własność rycerskiego rodu Bożywojów. W czasie wojen husyckich został zdobyty i splądrowany. W 1470 roku kupił go książę legnicki Fryderyk I, który rozpoczął prace remontowe, kontynuowane potem przez jego syna, Fryderyka II. Dzięki ich pracy zamek stał się jedną z piękniejszych rezydencji gotycko-renesansowych na Śląsku. Z okazji zaślubin Fryderyka II z Sofią von Hohenzollern na zamku zorganizowano przyjęcie i słynny turniej rycerski. Na dziedzińcu zgromadziło się wówczas 102 rycerzy i 99 knechtów. Niestety w 1633 roku został ponownie zdobyty i splądrowany, tym razem przez wojska księcia Albrechta Wallensteina. Skala zniszczeń była ogromna, dlatego po wojnie postanowiono zburzyć część obwarowań. Od tego czasu próbowano odbudować zamek, ale bezskutecznie.

Dopiero w 1800 roku, kiedy właścicielem został książę Rzeszy Jan Henryk VI von Hochberg, rozpoczęły się prace konserwatorskie i rekonstruktorskie. W latach 30. XIX wieku do zamku przybywało mnóstwo turystów. Gruntowna odbudowa rozpoczęła się w 1900 roku, jego właścicielem był wtedy baron dr Willibald von Dirksen. Opracowanie projektu i nadzór przypadło w udziale znanemu i cenionemu architektowi Bodo Ebhardtowi. W 1908 roku nastąpiło uroczyste otwarcie zamku, na którym nie zabrakło cesarza Wilhelma II. Następnie obiekt przekazano na muzeum, restaurację i schronisko turystyczne Śląskiemu Towarzystwu Miłośników Historii i Starożytnictwa. Niestety w 1945 roku zamek spłonął, z częścią wyposażenia. Dopiero w 1959 roku rozpoczęły się pierwsze prace zabezpieczające, koordynowane przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków we Wrocławiu.

Legendy

Wokół zamku krąży wiele legend. Jedna z nich mówi o tym, że istniał podziemny tunel łączący zamek z kościółkiem. Ponoć ukryto w nim skarby, których strzegł demoniczny książę Rybin. Pocztylion z Rybnicy trafił na złoto i zaczął tam kopać. Za swoje zuchwalstwo spotkała go kara - umarł w boleściach od ukąszenia żmii, a skarb zabrała ziemia. Inna opowieść głosi jakoby Meta, służąca i kochanka kasztelana, pomogła cesarskim wojskom dostać się na zamek. Oddział pułkownika Sparrego wszedł do zamku po spuszczonej przez Metę sznurowej drabince. Żołnierze bez opamiętania rabowali, gwałcili i mordowali, a na to wszystko patrzyła Meta. Dlaczego zdradziła? Tego nie dowiemy się nigdy. Do dziś krążą pogłoski, że duch Mety chodzi po zamku i czeka na kogoś, kto ją pokocha. Inne zamkowe zjawy to: Krwawa Elfrieda, Szkarłatny Rycerz i Czarny Rycerz.

Zamek w mediach

W latach 70. zamek Grodziec był siedzibą Teatru Laboratorium J. Grotowskiego. Kręcono na nim seriale: „Przyłbice i kaptury”, „Wiedźmin”, filmy: „Fanny Hill”, „Kwiat diabła” oraz spektakl: „Romeo i Julia”. W 2004 roku Telewizja SVT ze Szwecji zrealizowała na zamku reality drama „Rikiet” („Królestwo”), podczas którego drużyny walczyły o władzę, ale w średniowiecznej scenerii (bez wynalazków cywilizacji). W 2005 roku kręcono kilka programów zagranicznych – „Le Royaume” Telewizji TF1 z Francji, „De saga van Oberon-a” ÉÉN z Belgii i TROS z Holandii, ”Империя” przez Pierwszy Program Telewizji Rosyjskiej. Na zamku realizowano także polskie programy telewizyjne m. in. „Groch i kapusta”, „Para w Polskę, „Letnie szorty”, „Labirynty kultury”, „Rower”, „Nie do wiary”, „Ziarno” i „Podróże kulinarne Roberta Makłowicza”.

Ważniejsze wydarzenia kulturalne

Przez trzy lata na zamku odbywał się festiwal gotyckiego rocka Castle Party. W 2004 roku po raz pierwszy odbył się na nim Turniej Rycerski o Srebrny Pierścień Kasztelana. Co roku organizowane są: Majówki, przyjęcia weselne, prywatne i firmowe imprezy. Dzięki temu zamek cieszy się dużym zainteresowaniem, nie tracąc przy tym nic ze swojego unikalnego klimatu.

Zamek jest czynny od poniedziałku do niedzieli w godzinach:
10-16 (listopad – styczeń)
10-17 (luty – marzec)
10-18 (kwiecień – październik)
Bilet normalny: 7 zł, bilet ulgowy: 4 zł

Więcej informacji znajduje się na stronie zamku.

Źródła:
Strona zamku
Joanna Lamparska: „Polskie zamki i pałace”. Warszawa 2008
Julian Janczak: „Legendy zamków śląskich”. Wrocław 1995