Zawód detektyw. Jak w rzeczywistości wygląda praca detektywa?

Status społeczny

Detektyw to tytuł zawodowy osoby świadczącej usługi detektywistyczne. W Polsce kojarzony jest głównie z prywatnym detektywem. Chociaż w policji, w w pionie kryminalnym, występuje stanowisko o tej samej nazwie.

Jest to zawód mało znany w naszym kraju. Na ukształtowanie jego wizerunku na pewno spory wpływ miała literatura i film. Poza tym pracownicy biur detektywistycznych rzadko mają okazje pochwalenia się swoimi osiągnięciami. Zleceniodawcy oczekują dyskrecji. Panuje błędne przekonanie na temat charakteru ich pracy. W przeciwieństwie do głównych bohaterów książek sensacyjnych muszą oni postępować zgodnie z procedurami administracyjnymi. „Naprawdę?” – zapytałam w trakcie jednego ze spotkań. „A reszta może być milczeniem?” - usłyszałam w odpowiedzi.

Kryteria wykonywania zawodu

Pierwsze agencje detektywistyczne powstały w naszym kraju w latach 90. XX wieku, funkcjonowały na podstawie przepisów dot. prowadzenia działalności gospodarczej. Detektyw jako zawód został wpisany na listę Ministerstwa Pracy w 2001 r. Dopiero wtedy zostały uregulowane wszystkie kwestie prawne.

Profesje tę może wykonywać osoba posiadająca obywatelstwo polskie, która ma ukończone 21 lat, legitymuje się co najmniej średnim wykształceniem i ma pełną zdolność do czynności prawnych. Nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo z winy umyślnej. I najważniejsze - posiada zdolność fizyczną i psychiczną do wykonywania czynności w zakresie usług detektywistycznych, stwierdzoną orzeczeniem lekarskim. Złożyła także egzamin przed właściwą komisją i uzyskała licencję. Przytoczyłam tylko najważniejsze kryteria.

Zakres obowiązków

Detektyw świadczy usługi dotyczące bezpieczeństwa biznesu, wywiadu gospodarczego. Śledzi niewiernych małżonków, zdobywa materiał do testów DNA, zajmuje się windykacją. Robi cały szereg ustaleń różnego typu. Szuka osób zaginionych. Odzyskuje utracone mienie… Na pewno coś pominęłam.

W biurach obowiązuje specjalizacja. Najwięcej zleceń dotyczy wywiadu gospodarczego, dopiero na drugim miejscu jest zbieranie dowodów zdrady małżeńskiej. Ta kolejność mnie zaskoczyła.

Rekrutacja
Pracownikami biur detektywistycznych są w przeważającej większości osoby wywodzące się z policji, straży granicznej, wojska. Pracodawcy chętnie zatrudniają byłych funkcjonariuszy SB, z tzw. Wydziału „B”- Obserwacji. Technik związanych z inwigilacją i śledzeniem nie zapomina się podobno nigdy, coś jak z pływaniem. Młodych, absolwentów policealnych szkół detektywistycznych, jak na lekarstwo.

Znajomy detektyw, emerytowany policjant, na pytanie: „Dlaczego wykonuje właśnie taką pracę?” oznajmił: „Odpowiedź jest bardzo prosta, ja nie umiem nic innego robić”.

Zarobki

Temat tabu.
Jak ustaliłam pensja podstawowa to nie wszystko. Są dodatki np. za pracę w terenie. Podobno detektyw zarabia od 3 do 6 tysięcy zł miesięcznie. Piszę „podobno”, bo sami zainteresowani puszczają, przy tej wypowiedzi, oko.

Procedury

Jeżeli w ramach wykonywanych czynności detektyw zauważy cokolwiek, co koliduje z prawem, ma obowiązek powiadomić o tym policję. Na pytanie skierowane do detektywów: Czy faktycznie tak postępują? usłyszałam: „Prosimy o kolejne pytanie. Na pewno wobec innych osób fizycznych i prawnych korzystamy z prawa i obowiązku do zachowania tajemnicy służbowej”.

Zamiast zakończenia

Ubolewam, że mój artykuł nie zawiera „ pikantnych szczegółów", sensacyjek, tajemnic, które na pewno mają detektywi. Jeden z nich, zwany „Filozofem” zacytował na koniec naszego spotkania sentencję Paula Jeana Sartre: „Kto wyjawia choćby najmniejszą cząstkę tajemnicy, ten nie zapanuje już nad resztą” .… A to dopiero! Tacy właśnie oni są, detektywi. Żyją w końcu ze słuchania, a nie z mówienia.