Dni Tischnerowskie w Gdańsku

Pomysłodawcą i organizatorem gdańskich spotkań z twórczością ks. J. Tischnera jest Polska Filharmonia Bałtycka w Gdańsku. Przypomnijmy, co roku wiosną w Krakowie podczas Dni poświęconych ks. J. Tischnerowi dyskutują o filozofii i publicystyce nie tylko wybitni uczeni zapraszani z całego świata i z polskich ośrodków akademickich czy góralscy mędrole. W repertuarze imprez krakowskich pojawiają się przede wszystkim wątki filozoficzne związane z myślą zmarłego przed dziesięciu laty ks. Józefa Tischnera. Także spektakle teatralne, bo przecież to z filozofii dramatu Ks. Profesor prowadził wykłady od 1980 roku na krakowskiej PWST. To okazja do rozmów w panelach dyskusyjnych, w kuluarach, do zadawania pytań podczas konferencji i wykładów. Okazuje się, że Dni przyciągają ludzi z pasją myślenia. Jak będzie w Gdańsku?

Pomysłodawcą gdańskich spotkań kulturalno-artystycznych i dyskusji poświęconych Ks. Profesorowi jest Kai Bumann, dyrektor artystyczny Polskiej Filharmonii Bałtyckiej, który osobiście poznał Tischnera trzy lata przed jego śmiercią i bywał jego gościem w Łopusznej. Spotkali się podczas przygotowań do wykonania Pasji wg św. Łukasza Krzysztofa Pandereckiego z okazji 1000-lecia Gdańska.

Nad Motławą Tischner jest nieprzypadkowym gościem. O związkach autora z miastem Solidarności mówi dziś nie tylko ulica Tischnera czy jedna z najgłośniejszych w Polsce książek Etyka Solidarności (wyd. 1981). Duszpasterz tutejszych środowisk twórczych ks. K. Niedałtowski niejednokrotnie podkreślał, że Gdańska Karta Powinności Człowieka wywodzi się z etycznych założeń myśli filozofa, która zrodziła się w gorących dla historii kraju, przełomowych momentach. Program gdańskich dni Tischnerowskich jest jakby dopełnieniem tych słów. Dni rozpoczyna bowiem i kończy wspólna lektura, dyskusja i muzyka skupione wokół refleksji zawartych w eseju ks. Tischnera „Wiara w godzinie przełomu”.

Czy żyjemy w godzinie przełomu? "Bierzemy udział w niezwykle głębokiej transformacji naszego świata. Chwieją się wzorce społeczne, kruszą ideały. Kim będziemy jutro? - "pytał w innym swoim tekście Tischner (Idąc przez puste Błonia).

Inauguracja Dni już dziś w czwartek (7.10, godz. 19). Podczas pierwszej odsłony literacko-muzycznej, połączonej z projekcją filmu, w Sali Kameralnej na Ołowiance będzie można posłuchać eseju "Wiara w godzinie przełomu" w interpretacji aktora Jerzego Kiszkisa. Na skrzypcach zagra Michał Ćwiżewicz, który grał niegdyś na osobistą prośbę księdza. W programie Bach, muzyka góralska oraz "Misterium wielkanocne według ks. Tischnera" - film w reż. Winfrieda Spinlera.

W piątek (8.10) w tym samym miejscu, tym razem w samo południe, "Lekcja czytania z Tygodnikiem Powszechnym" (patron medialny gdańskich Dni). Poprowadzi ją dr Zbyszek Dymarski, autor książki o Tischnerze Dwugłos o złu. Ze studiów nad myślą Józefa Tischnera i Leszka Kołakowskiego (Gdańsk 2009, wyd. słowo/obraz terytoria). Tematem lekcji będzie esej ks. Tischnera „Ludzie z kryjówek” (napisany w 1978 roku i włączony przez autora do książki Myślenie według wartości - to również jeden z tekstów czytanych przed publicznością i dyskutowanych podczas krakowskich Dni Tischnerowskich).

Tego samego dnia o 19 w Sali Koncertowej na Ołowiance koncert symfoniczny Zakopane w Gdańsku w wykonaniu Orkiestry Symfonicznej PFB pod batutą Kaia Bumanna. W koncercie wystąpi Akademicki Chór Uniwersytetu oraz soliści - Iwona Hossa, Ewa Marciniec i Adam Kruszewski. Publiczność będzie mogła posłuchać fragmentów książki Zrozumieć własną wiarę, które przeczyta Jerzy Kiszkis. Wieczór upłynie przy muzyce Brahmsa i Szymanowskiego.

Poetycko zapowiada się weekend z Tischnerem. W sobotę o 19 w Sali Koncertowej mocnym akordem zabrzmi kapela góralska Trebunie Tutki. Ulubione wiersze księdza będzie czytał Olgierd Łukaszewicz. W Sali Kameralnej o 17 odbędzie się natomiast literacka dyskusja z udziałem prof. Karola Tarnowskiego (UJ, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II, Instytut Myśli Józefa Tischnera) oraz laureatów Nagrody Znaku i Hestii im. ks. J. Tischnera Tomasza Rakowskiego (autor książki „Łowcy, zbieracze, praktycy niemocy”) i s. Anny Bałchan (tego dnia po dyskusji siostra pojawi się ponownie na scenie z gitarą). Spotkanie będzie moderować Henryk Woźniakowski (prezes wydawnictwa Znak).

Przy okazji warto przypomnieć, że Dni, które odbywają się w stolicy Małopolski, są tradycyjnie okazją do przyznawania Nagrody Znaku i Hestii im. ks. J. Tischnera w kategorii pisarstwa religijnego lub filozoficznego, stanowiącego kontynuację "myślenia według wartości"; w kategorii publicystyki lub eseistyki na tematy społeczne, która uczy Polaków przyjmować „nieszczęsny dar wolności” oraz w kategorii inicjatyw duszpasterskich i społecznych współtworzących „polski kształt dialogu Kościoła i świata”. W tym roku jubileuszowe, X Dni Tischnerowskie miały akcent nadmorski: uhonorowana została Henryka Krzywonos-Strycharska - nagrodę w kategorii inicjatyw przyznano jej za stworzenie rodziny zastępczej i założenie rodzinnego domu dziecka w Gdańsku.

Niedziela (10.10) o godz. 16 zakończy Dni dyskusją na temat tekstu „Wiara w godzinie przełomu”. Wezmą w niej udział m.in. Tadeusz Gocłowski i s. Małgorzata Chmielewska.

Czym zaskoczy nas tym razem ksiądz Tischner? Czy czegoś nas jeszcze nauczy? Pierwsze Dni Tischnerowskie w Krakowie w 2001 roku rozpoczynały się przy zmiennej pogodzie. W pewnym momencie ktoś powiedział: gdy przyjeżdżał do nas Józek, to zawsze świeci piękne słońce. Nad Krakowem podczas tych Dni nie było chmur. Gdańsk rozpoczyna dziś spotkanie z filozofem nadziei. Eseje, filmy, dyskusje, goście, muzyka... I nowe Dni, których jeszcze nie znamy.

Patronat medialny: Gazeta Wyborcza, Tygodnik Powszechny, Radio Gdańsk.
Więcej: http://www.filharmonia.gda.pl/

Aneta M. Krawczyk