"Drogie życie" w wydaniu Alice Munro

Alice Munro nazwać można by z powodzeniem mistrzynią krótkiej formy epickiej. Oddawany w ręce czytelnika tom, na który składają się krótkie opowiadania, intryguje, zachwyca, zadziwia. Kanadyjska pisarka skupia się w każdym z nich na jednym wątku z życia bohatera, wybranym przez nią nieprzypadkowo - odnosi się bowiem wrażenie, że właśnie on jest kwintesencją życia przywoływanej postaci. Czytelnik nie musi wiedzieć o bohaterze niczego więcej poza tym, co przekazuje narrator. Właśnie tyle - nie mniej i nie więcej. Życiowy moment wydaje się być wybrany perfekcyjnie - ze znawstwem natury człowieka.

W tomie Drogie życie znajdziemy dziesięć opowiadań różniących się od siebie pod względem formy i treści. Rozpoczyna go tekst Dotrzeć do Japonii, potem następują: Amundsen, Wyjechać z Maverley, Żwir, Domowe zacisze, Duma, Corrie, Pociąg. Dwa ostatnie to niezwykle przejmujący tekst Nieopodal jeziora i intrygujący - Dolly. Wszystkie cechuje dokonała kompozycja, umiejętność budowania napięcia, tajemniczość i niezwykła konkluzja niepoddająca się utartym schematom. Dwa ostatnie opowiadania wydają się być pod tym względem wyjątkowe. Na zbiór "Drogie życie" składają się też cztery drobne teksty, o których sama autorka pisze następująco: "to odrębny zbiór utworów literackich, autobiograficznych, jeśli chodzi o sferę uczuć, ale niekoniecznie jeśli idzie o fakty. Wierzę, że wspomnienia, pojawiające się w takiej formie po raz pierwszy i po raz ostatni - najbardziej mi bliskie - najwierniej oddają to, co chciałabym powiedzieć o sobie i swoim życiu" (s. 327).

Zawarte w tym tomie opowiadania są gęste, pełne narastającego napięcia, okraszone puentą - raz zaskakującą, raz wzruszającą. Na pewno jednak pobudzającą do myślenia. Lektura opowiadań skłania do jednego ważnego wniosku, tego mianowicie, że życie pełne jest niespodzianek i wyzwań, przed którymi stają bohaterowie niezależnie od tego, na jakim etapie życia się znajdują. Sploty życiowych sytuacji czy przypadkowe wydarzenia mogą zaskoczyć wszystkich, i wiosną, i latem, i jesienią życia, i wyzwolić w nich bardzo intensywne uczucia, których istnienia oni sami u siebie nie podejrzewali. Trafnie wybrane przez pisarkę sytuacje - czasem z pozoru nic nieznaczące wypowiedzi lub przypadkowe spotkania - wywołują wspomnienia, pozwalają postaciom zobaczyć siebie w innym świetle, a uświadomiona prawda nagle coś w ich życiu zmienia - zmienia często na zawsze.

Obok fikcyjnych sytuacji nakreślonych doświadczeniem pisarki, pełnych zaskakujących rozwiązań, Drogie życie przynosi jeszcze coś więcej - obraz Kanady XX wieku. Pojawiają się tu niby mimochodem wątki społeczne, obyczajowe, opisy losów wojennych i powojennych, blasków i cieni prowincjonalnego życia na surowej Północy, a w tle gdzieś majaczy często wielkomiejski miraż Toronto.

Alice Munro pisze o życiu, które nigdy nie przestaje zaskakiwać. Jest drogie - drogocenne. Nigdy nie zgłębi się jego tajemnicy. Niesie ze sobą nieoczekiwane sytuacje, których wartość należy docenić. Każde wydarzenie ma swój sens i daje szansę, by coś zmienić - tak można by podsumować przesłanie tego tomu. Refleksja nad fenomenem życia każdego człowieka towarzyszy lekturze tej znakomitej książki, bo Drogie życie jak każde życie wypełniają namiętności i sekrety, i choć w meandrach ludzkiego losu gubią się marzenia i oczekiwania człowieka, to zawsze jest nadzieja na to, że los przyniesie nieoczekiwane rozwiązanie.

Alice Munro (ur. 1931), kanadyjska autorka krótkich form prozatorskich, których akcja osadzona jest zwykle na kanadyjskiej prowincji. Wymienia się ją często jako jedną z kandydatek do literackiej Nagrody Nobla.