Formy legalizacji pobytu cudzoziemców na terenie Polski

Pisząc o legalizacji pobytu cudzoziemców na terenie Polski, nie można nie wspomnieć o tzw. karcie pobytu. To dokument, który pozwala obywatelom państw spoza strefy Schengen legalnie przebywać w Polsce przez dłuższy czas i jest potwierdzeniem tożsamości cudzoziemca w trakcie pobytu na terenie RP. Osoba posiadająca kartę pobytu może wielokrotnie przekraczać granicę kraju bez potrzeby ubiegania się o wizę. Karta pobytu wydawana jest osobom, którym udzielono:

• Zezwolenia na pobyt stały;
• Zezwolenia na pobyt czasowy;
• Zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE;
• Zgody na pobyt ze względów humanitarnych.

Osoby planujące osiedlenie się na terenie naszego kraju mogą skorzystać z kilku rodzajów zezwoleń na pobyt, które odpowiadają różnym warunkom i kryteriom. Wyróżniamy trzy typy pozwoleń na pobyt w Polsce. Należą do nich: zezwolenie na pobyt czasowy, zezwolenie na pobyt stały oraz zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE. W dalszej części artykułu przedstawimy kluczowe informacje dotyczące każdego zezwolenia.

Zezwolenie na pobyt czasowy jest dokumentem, który umożliwia cudzoziemcom legalne przebywanie na terenie Polski przez określony czas. Takie zezwolenie jest przeznaczone dla osób planujących przebywać w Polsce dłużej niż 3 miesiące i jest wydawane na okres maksymalnie 3 lat. Ważność zezwolenia może być jednak krótsza, jeśli podstawa ubiegania się o ten dokument wskazuje na zasadność krótszego pobytu. Istnieją różne rodzaje zezwoleń na pobyt czasowy. Są one dostosowane do różnych celów pobytu (praca, nauka, prowadzenie działalności gospodarczej, reagrupacja rodzinna).

Kto może się starać o uzyskanie zezwolenia na pobyt czasowy?

Aby móc uzyskać zezwolenie na pobyt czasowy, trzeba spełnić określone warunki. Najważniejsze z nich to przede wszystkim:

• Posiadanie ważnego dokumentu podróży (na przykład paszportu) i wizy (jeśli jest ona wymagana);
• Odpowiednie uzasadnienie celu pobytu w Polsce – może to być np. praca, działalność gospodarcza, nauka czy rodzina;
• Posiadanie środków finansowych niezbędnych do utrzymania się w Polsce w czasie pobytu;
• Brak przesłanek do odmowy udzielenia zezwolenia (takich jak np. zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa czy porządku publicznego);
• Zapewnione miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Możliwości uzyskania zezwolenia na pobyt czasowy

Możliwości otrzymania zezwolenia na pobyt czasowy są rozmaite i zależą od celu przebywania cudzoziemca w Polsce. Najpopularniejsze motywy, dla których można starać się na zezwolenie o pobyt czasowy, to przede wszystkim:

• Praca – osoba chcąca podjąć pracę w Polsce może wnioskować o zezwolenie na pobyt czasowy. W takiej sytuacji konieczne jest także otrzymanie zezwolenia na pracę bądź jednolitego zezwolenia na pobyt i pracę.
• Studia – kandydaci na studia w Polsce mogą uzyskać zezwolenie na pobyt czasowy w celu podjęcia nauki. W takim przypadku wymagane są odpowiednie dokumenty, które potwierdzają przyjęcie na uczelnię.
• Prowadzenie działalności gospodarczej – osoby planujące prowadzenie działalności gospodarczej na terenie Polski mogą starać się o zezwolenie na pobyt czasowy w związku z realizacją tego celu.
• Łączenie rodziny – cudzoziemiec może starać się o zezwolenie na pobyt czasowy w celu łączenia rodziny, jeżeli jego małżonka/małżonek lub dzieci są obywatelami Polski bądź innego kraju UE/EOG.
• Uzyskanie ochrony międzynarodowej – kolejną grupą osób, która ma możliwość starania się o zezwolenie na pobyt czasowy, są cudzoziemcy ubiegający się o status uchodźcy lub ochronę międzynarodową.

Zezwolenie na pobyt czasowy a praca na terenie Polski

Warto wiedzieć, że zezwolenie na pobyt czasowy nie uprawnia automatycznie do podjęcia pracy na terytorium Polski. Aby cudzoziemiec mógł legalnie pracować w Polsce, musi uzyskać odrębne zezwolenie na pracę lub jednolite zezwolenie na pobyt czasowy i pracę.

Zezwolenie jednolite – zezwolenie na pobyt czasowy i pracę

Zezwolenie jednolite integruje pozwolenie na pracę i pobyt czasowy w jednym dokumencie. Jest ono przeznaczone dla cudzoziemców, którzy zamierzają podjąć lub kontynuować pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (jeśli okoliczności te uzasadniają pobyt w Polsce przez okres dłuższy niż 3 miesiące). Dokument wydaje się na okres nie dłuższy niż 3 lata (później można ubiegać się o kolejne zezwolenie). Procedura uzyskania takiego zezwolenia jest korzystna ze względu na to, że wszystkie formalności legalizujące zatrudnienie i pobyt cudzoziemca odbywają się w trakcie jednego postępowania administracyjnego. Wojewoda udzielający jednolitego zezwolenia na pobyt czasowy i pracę na terenie Polski wydaje cudzoziemcowi kartę pobytu uprawniającą go do wielokrotnego przekraczania granicy bez potrzeby uzyskania wizy.

Jakie warunki trzeba spełnić, aby móc uzyskać zezwolenie jednolite?

Aby móc uzyskać zezwolenie jednolite na pobyt czasowy i pracę, cudzoziemiec musi spełnić pewne warunki. Należą do nich:

• Posiadanie ważnej umowy o pracę z polskim pracodawcą;
• Posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego, które będzie pokrywało koszty leczenia na terenie Polski;
• Otrzymywanie miesięcznego wynagrodzenia, które nie jest niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę w Polsce.

Zezwolenie na pobyt czasowy a wiza

Trzeba mieć na uwadze, że zezwolenie na pobyt czasowy nie jest tym samym dokumentem co wiza, która umożliwia jedynie wjazd i krótkotrwały pobyt na terenie naszego kraju. Zezwolenie pozwala na dłuższy pobyt oraz korzystanie z dodatkowych praw (możliwość podjęcia pracy, nauki).

Gdzie złożyć wniosek o zezwolenie na pobyt czasowy?

Wniosek o zezwolenie na pobyt czasowy należy złożyć w odpowiednim urzędzie wojewódzkim, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania cudzoziemca. Trzeba do tego celu wykorzystać odpowiedni formularz wniosku, który można pobrać ze strony internetowej urzędu wojewódzkiego albo odebrać osobiście w urzędzie.

Wniosek o zezwolenie na pobyt czasowy – wymagane dokumenty

Przed złożeniem wniosku o zezwolenie na pobyt czasowy należy przygotować odpowiednie dokumenty wymagane przez urząd wojewódzki. Należą do nich:

• Wypełniony, podpisany wniosek o zezwolenie na pobyt czasowy;
• Dokument podróży (np. paszport) i kserokopie wszystkich zapisanych stron dokumentu;
• 4 aktualne fotografie o wymiarach 4,5 cm x 3,5 cm;
• Dokumenty potwierdzające cel pobytu (np. umowa o pracę czy zaświadczenie o przyjęciu na studia);
• Potwierdzenie posiadania regularnego, stabilnego źródła dochodu;
• Potwierdzenie miejsca zamieszkania na terytorium Polski (np. zaświadczenie o zameldowaniu czy umowa najmu mieszkania);
• Opłata skarbowa za rozpatrzenie wniosku;
• Dodatkowe dokumenty (np. wpis do KRS w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej).

Zezwolenie na pobyt stały

Zezwolenie na pobyt stały to dokument przeznaczony dla cudzoziemców, którzy chcą osiedlić się w Polsce na stałe. Takie zezwolenie wydawane jest na czas nieoznaczony. Oznacza to, że jest udzielane bezterminowo, a jedynym obowiązkiem posiadacza tego dokumentu jest okresowa wymiana karty pobytu (co 10 lat).

Kto może się ubiegać o zezwolenie na pobyt stały?

Otrzymanie zezwolenia na pobyt stały wymaga spełnienia określonych kryteriów. Może zostać udzielone osobie, która:

• Pozostaje w związku małżeńskim z obywatelem Polski;
• Jest dzieckiem cudzoziemca przebywającego w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt stały albo zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE;
• Jest dzieckiem obywatela Polski;
• Ma polskie pochodzenie i chce osiedlić się na terenie Polski na stałe;
• Posiada ważną Kartę Polaka;
• Przebywa w Polsce na podstawie statusu uchodźcy, ochrony uzupełniającej lub zgody na pobyt ze względów humanitarnych;
• Przebywa w Polsce na podstawie zgody na pobyt tolerowany;
• Jest ofiarą handlu ludźmi;
• Której udzielono azylu w Polsce.

Gdzie złożyć wniosek o zezwolenie na pobyt stały?

Wniosek o zezwolenie na pobyt stały, tak samo jak w przypadku pobytu czasowego, trzeba złożyć w urzędzie wojewódzkim odpowiednim ze względu na miejsce zamieszkania cudzoziemca. Dokument należy złożyć osobiście lub wysłać pocztą.

Wniosek o zezwolenie na pobyt stały – wymagane dokumenty

Cudzoziemiec, który ubiega się o uzyskanie zezwolenia na pobyt stały w Polsce, musi złożyć w urzędzie wojewódzkim następujące dokumenty:

• Wypełniony formularz wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt stały;
• 4 aktualne fotografie (nie starsze niż 6 miesięcy);
• Kserokopię ważnego dokumentu podróży (oryginał do wglądu);
• Dowód uiszczenia opłaty skarbowej;
• Dodatkowe dokumenty (takie jak Karta Polaka, odpis aktu małżeństwa, odpis aktu urodzenia dziecka itp.) – w zależności od okoliczności uzasadniających ubieganie się o udzielenie zezwolenia na pobyt stały na terytorium Polski.

Zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE uprawnia do stałego pobytu w Polsce. Decyzja o udzieleniu takiego zezwolenia wydawana jest na czas nieoznaczony. Posiadacz zezwolenia, podobnie jak w przypadku zezwolenia na pobyt stały, musi jedynie pamiętać o systematycznej wymianie karty pobytu (w tym przypadku należy wymieniać ją co 5 lat).

Dla kogo zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE?

Zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE jest wydawane w określonych sytuacjach i wymaga spełnienia pewnych kryteriów. Takie zezwolenie może uzyskać cudzoziemiec, który:

• Przebywa na terenie Rzeczypospolitej Polskiej legalnie oraz nieprzerwanie przez co najmniej 5 lat bezpośrednio przez złożeniem wniosku o udzielenie zezwolenia;
• Posiada źródło stałego, regularnego dochodu, który jest wystarczający na pokrycie kosztów utrzymania siebie oraz członków rodziny będących na jego utrzymaniu;
• Posiada ubezpieczenie zdrowotne;
• Posiada potwierdzoną znajomość języka polskiego (co najmniej na poziomie B1);
• Posiada zagwarantowane prawo do lokalu;
• Przedstawi dokument, który potwierdza zameldowanie czasowe lub zaświadczenie o braku możliwości otrzymania takiego zameldowania.

Gdzie złożyć wniosek o zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE?

Wniosek o zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE, podobnie jak w przypadku wcześniej opisywanych zezwoleń, należy złożyć w urzędzie wojewódzkim właściwym ze względu na miejsce zamieszkania cudzoziemca. Formularze wniosków dostępne są zarówno w urzędzie wojewódzkim, jak i na stronie internetowej urzędu.

Wniosek o zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE – wymagane dokumenty

W celu wnioskowania o zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE, należy złożyć w urzędzie wojewódzkim komplet niezbędnych dokumentów. Należą do nich:

• Wypełniony wniosek o zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE;
• 4 fotografie o wymiarach 4,5 cm x 3,5 cm (wykonane nie wcześniej niż 6 miesięcy przed złożeniem wniosku);
• Kserokopia ważnego dokumentu podróży (oryginał do wglądu);
• Dokument potwierdzający posiadanie tytułu prawnego do lokalu;
• Potwierdzenie uiszczenia opłaty skarbowej;
• Dokumenty potwierdzające pięcioletni, nieprzerwany, legalny pobyt w Polsce;
• Dokumenty potwierdzające znajomość języka polskiego na poziomie co najmniej B1;
• Potwierdzenie posiadania stabilnego, regularnego źródła dochodu, który pozwoli cudzoziemcowi na utrzymanie siebie i członków rodziny pozostających na jego utrzymaniu;
• Informacja o liczbie osób pozostających na utrzymaniu wnioskodawcy;
• Dokumenty potwierdzające posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego;
• Zaświadczenie o wywiązywaniu się z obowiązków podatkowych wobec Skarbu Państwa.

Podsumowując, legalizacja pobytu cudzoziemców na terenie Polski może się wydawać skomplikowanym zagadnieniem. Mamy jednak nadzieję, że nasz artykuł będzie pomocny dla każdego, kto szuka informacji związanych z tym tematem.