Internet - antidotum na problemy nastolatków

"Cześć (...) Problemem jest też to, że nie potrafię okazywać swoich prawdziwych uczuć. Ogólnie rzecz biorąc jestem suką. Nie wiem dlaczego taka jestem, ale wiem że moje zachowanie przysparza mi wielu kłopotów w życiu", "mam natłok myśli o wszystkich przykrych sprawach, które mnie spotykają", "oboje chodzimy do liceum, a razem jesteśmy od 7 miesięcy (...) Nie kocha mnie. I chyba szybko nie ma zamiaru pokochać" - te krótkie fragmenty wpisów młodych internautów na forach internetowych pokazują, z jak przeróżnymi problemami spotykają się na co dzień nastolatkowie. Uczucia, kłopoty w szkole, niezrozumienie przez rodziców, ale i swoje doświadczenia związane z seksem czy używkami - własnie o tym głównie rozmawiają młodzi ludzie w sieci. Przed internetową rewolucją, źródłem rad o życiu było starsze rodzeństwo, umiejący dochować tajemnicy rodzice czy zaufani przyjaciele. A dziś najlepszym kompanem nastolatka jest Facebook, młodzieżowe fora internetowe i gadu-gadu. Ale jakie niesie to za sobą skutki?

Corocznie przeprowadzane sondaże i badania pokazują, jak ważna w życiu młodych ludzi staje się sieć. Według ostatniego raportu, opracowanego przez projekt EU Kids Online, już w wieku 9 lat każdy uczeń w Polsce ma za sobą pierwszy kontakt z internetem, a 98 proc. nastolatków korzysta z sieci przynajmniej raz w tygodniu. Natomiast wśród studentów odsetek korzystających często z internetu jest jeszcze wyższy. Co głównie młodzi ludzie porabiają w internecie? Korzystają z portali społecznościowych, szukają rozrywki oraz traktują sieć jako świetne źródło informacji do szkoły czy na studia. Z psychologicznego punktu widzenia pojawienie się internetu dało nastolatkom nieograniczą przestrzeń, gdzie mogą wyrażać siebie. Również sieć dla nich jest sferą, w której pozostając anonimowym, można szukać sposobu na rozwiązanie swoich "wstydliwych" problemów.

Przeciwności, z jakimi spotykają się na co dzień młodzi ludzie, są przeróżnego kalibru. Na blogach, internetowych forach i portalach społecznościowych opisują swoje zawody miłosne, ale i brak uczuć w domowym ognisku. Najbardziej zaskakujący jest fakt, że młodzież woli poradzić się obcych ludzi niż najbliższych z rodziny czy znajomych. Jaki jest tego efekt? Cześć odpowiedzi internetowych "przyjaciół" jest faktycznie wartościowa, ale i wśród nich znajdują się te, które wyrządzają więcej szkody niż pożytku. Nawet najdokładniejsze opisanie sprawy nigdy nie da internautom pełnego obrazu sytuacji, co staje się powodem dla niesprawiedliwych osądów. Internet bardzo często jest także inspiracją dla wielu groźnych uzależnień jak samookaleczenie
czy anoreksja, które mogą być połączone z depresją. Nie da się również ukryć faktu, że potęga cyberprzestrzeni staje się głównym źródłem wiedzy o kontaktach seksualnych. Hasło "seks" w wyszukiwarki internetowe wpisują już coraz młodsze osoby, a to co udaje im się znaleźć, nie ma nic wspólnego z edukacją prorodzinną.

Jak w szybki, łatwy i niezobowiązujący sposób można dowiedzieć się o seksie? Oczywiście dzięki pornografii, dostępnej w sieci pod każdą postacią. Filmy prezentujące bezpruderyjny intymny stosunek, który od początku do końca jest specjalnie zainscenizowany, są dla nastolatków bodźcem inspirującym inicjację seksualną. "Czy przez majtki i spodnie mogą przejść plemniki przy wytrysku, a do tego przy złączonych nogach ugiętych w kolanach?" czy "Słyszałam, że za pierwszym razem nie można zajść w ciążę" - to tylko niektóre mądrości młodych ludzi "wyedukowanych" przez pornografię. Inną sprawą jest również wzrost brutalności seksualnej wśród polskiej młodzieży - notorycznym zjawiskiem jest nakręcanie na komórkach stosunku młodych ludzi a nawet gwałtu i udostępnianie go w internecie. Dopiero reakcja administratorów danego serwisu wideo skutkuje usunięciem takiego materiału. A nastolatkowie nie widzą w tym nic złego i traktują to wszystko jako "niewinną" zabawę.

Seks staje się również nieodłączną częścią każdej imprezy, ale nie jedyną. Nieletni z pomocą starszych kolegów lub nieuważnych sprzedawców zakupują niezliczone ilości alkoholu (piwa, wina, wódki itp.), papierosów oraz narkotyków. Wydarzenia z domówek, imprez "w plenerze" czy szkolnych potańcówek lotem błyskawicy natychmiast trafiają na portale społecznościowe. Ale z zabawowym życiem wiąże się wiele wątpliwości, które nastolatki starają się rozwiać w internecie. Fora internetowe i blogi są dla nich miejscem, gdzie mogą opowiedzieć o swoich doświadczeniach z używkami oraz uzyskać poradę, jak nie popaść w uzależnienie od alkoholu czy narkotyków. Warto przy okazji przypomnieć, że w sieci bez problemu można znaleźc przepis na produkcję domowych narkotyków, a dzięki portalom społecznościowym łatwiej jest skontaktować się z dilerem. Ale nie ma się co dziwić młodym ludziom - szkolne pogadanki na temat narkotyków przegrywają z internautami przekonującymi, że "od marihuany nie można się uzależnić".
Zdaniem wielu psychologów, problemy w okresie dojrzewania oraz w przyszłym życiu mają swoje źródła w rodzinnych stosunkach. Młodzi ludzie, szukając swojego miejsca w otaczającej rzeczywistości, zderzają się z filozofią wychowania rodziców i konflikt pokoleń gotowy. Internet staje się świetnym miejscem do szukania rozwiązań konfliktów domowych czy zwierzenia się z alkoholizmu rodziców. Nawet najtrafniejsza rada forumowiczów nie zakończy domowego koszmaru, ale może dać nadzieję i niezbędne w takiej sytuacji poczucie wsparcia. Ale ten cały mechanizm może działać również w drugą stronę - młodzieżowa strona internetu dla współczesnych rodziców zapewne jest ważnym źródłem informacji o życiu ich dzieci. To zaskakujące, ale profil na Facebooku może powiedzieć o nastolatku więcej, niż jego najbliżsi. Wiedza o tym, jakimi problemami żyją młodzi ludzie, powinna tylko pomóc uzdrowić relacje na linii rodzice-dzieci.

Eksperci z The National Center on Addiction and Substance Abuse przy Uniwersytecie Columbia doszli do wniosku, że korzystanie z portali społecznościowych zwiększa wśród nastolatków spożywanie alkoholu, palenie papierosów oraz używanie narkotyków. Czy to powinno dać do myślenia polskim rodzicom? I tak, i nie, ponieważ nastolatek zza oceanem i nad Wisłą to całkiem inna kategoria, ale młodzi ludzie z każdym rokiem starają się dorównać poziomem do ich amerykańskich rówieśników. Ale internet rozwija młodych ludzi i to bardzo - dzięki niemu mogą rozwijać swoje talenty i zrozumieć wciąż niepoznany świat. W sieci jest jak w życiu, jeśli będziemy zadawać się z nieciekawym towarzystwem to nic z tego dobrego nie wyniknie.

Dla zainteresowanych tematem:
Generacja Net, wprost.pl
Kto uświadomi nastolatka?, edukacja.gazeta.pl
Wirtualne zatracenie, UWAGA! TVN