Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Jaki ptak był pierwowzorem naszego godła?

Artur Hampel
Artur Hampel
Własność publiczna / źródło Wikipedia
Własność publiczna / źródło Wikipedia Walery Eljsasz-Radzikowski (1841-1905)
Pytanie wcale nie banalne i pojawia się co jakiś czas. Postaram się przedstawić rzeczowe fakty oraz zachęcam do udziału w sondzie.

Ptak w godle polskiego państwa obecny jest praktycznie od czasów jego kształtowania. W spisanej "Kronice Wielkopolskiej" i ukończonej w 1273 r. przez kanonika kapituły poznańskiej Godzisława Baszkę, pojawia się zapis o Lechu Czechu i Rusie. To właśnie Lecha, według podania urzekł biały duży ptak. Lech postanowił w tym miejscu założyć swój gród, który pierwotnie nazywał się Gniezdnem, później Gnieznem.

Jaki to mógł być ptak?

Żaden z orłów nie jest biały. Owszem, mogliśmy mieć do czynienia z niezwykle rzadkim albinosem lub praktycznym uproszczeniem koloru na potrzeby przyszłego herbu. Ciekawostką jest również opierzenie skoków ptaka w najstarszych symbolach heraldycznych oraz dzisiejszym godle. Orły mają skoki opierzone a w naszym godle, jak i najstarszych przekazach graficznych widnieje ptak o skokach nieopierzonych. Skoro tak, to sugerować by to mogło bielika albo innego drapieżnego ptaka.

Problem jednak powstaje z nomenklaturą, gdyż bielik nie jest orłem. Należy on do podrodziny myszołowów. Do podrodziny orłów należy za to orzeł przedni. Wcześniej był on częstym ptakiem lęgowym na nizinach. Istnieje więc ogromne prawdopodobieństwo, że Lech napotkał jednak orła przedniego. Do dzisiaj znane są stanowiska lęgowe tego ptaka w Biebrzańskim Parku Narodowym, choć głównie utożsamiany jest on obecnie z partiami górskimi.

No właśnie, ale wracając do wcześniejszego stwierdzenia, orzeł przedni ma skoki opierzone, czyli inaczej niż to prezentują najstarsze ilustracje heraldyczne.
Kolejną wątpliwością może być fakt, iż nasi przodkowie nie posługiwali się, tak jak my obecnie systematyką zwierząt zapoczątkowaną przez Linneusza. Bielika, choć ma skoki nieopierzone, mogli zatem nazywać orłem.

Całkowitym ewenementem i nieco poza tematem jest fakt bitych monet przez Bolesława Chrobrego, na których heraldyczny ptak w ogóle nie przypomina orła, a raczej gołębia.

Cofnijmy się jednak do legendarnych czasów Lecha

Przyjrzyjmy się jeszcze opcji związanej z orłem przednim. Z całą pewnością wiedziano już wtedy, iż jest to nasz najsilniejszy ptak drapieżny. Z powodzeniem poluje na zwierzęta dużo większe od siebie. Pokonuje również w podniebnej walce większego od siebie bielika.

Istotny fakt to taki, że młode orły przednie bardzo długo mają jasne upierzenie, niemal białe. Idąc tym tropem, można by sądzić, że Lech kierowany ambicjami założenia silnego grodu a może nawet państwa zasugerował się ptakiem młodym. Ptakiem, który wkrótce wyrośnie na niepodważalnego władcę swojego rodzaju. Ech..., gdyby nie te pióra na nogach, to wszystko byłoby oczywiste.

Zarejestruj się i napisz artykuł
Znajdź nas na Google+

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak postępować, aby chronić się przed bólami pleców

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na naszemiasto.pl Nasze Miasto