Katowice: Forum Organizacji Pozarządowych Województwa Śląskiego

Ale i tak obrady, otworzone przez marszałka śląskiego, Adama Matusiewicza, a prowadzone przez Mariusza Andrukiewicza, prezesa Fundacji Rozwoju Przedsiębiorczości Społecznej „Być Razem” w Cieszynie, uznać należy za interesujące.

Marszałek obiecał, w rok po rzuceniu takiego postulatu przez ubiegłoroczne forum, że zostanie wreszcie powołany pełnomocnik marszałka ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi. Zebrani przyjęli zapewnienie za dobrą monetę.

Tematem wiodącym był udział NGS-ów śląskich w tworzeniu szeroko rozumianej kultury. Prawie jedna trzecia wszystkich stowarzyszeń i fundacji wymienia kulturę jako obszar własnego działania. Dlatego rolę organizacji pozarządowych we wzbogacaniu oferty kulturalnej przedstawił Przemysław Smyczek, dyrektor Wydziału Kultury Urzędu Marszałkowskiego.

Z ogromnym zainteresowaniem spotkało się błyskotliwe wystąpienie Henryki Żabickiej, prezeski Fundacji dla Śląska, zatytułowane: ”Odporność słonia, wrażliwość mimozy, czyli organizacje pozarządowe w kulturze". Mimo swobodnej formy zawierało ważką przestrogę, aby w pogoni za kulturą masową, na którą najłatwiej pozyskiwać fundusze publiczne, nie utracić kultury indywidualnej, adresowanej do wąskich kręgów odbiorców, choć wcale nie elitarnej i wyrafinowanej.

Anna Szelest, szefowa Stowarzyszenia Wpierania Organizacji Pozarządowych „MOST” ukazała szanse i wyzwania dla organizacji, wynikające z realizacji Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.

Inspirujące i mocno krytyczne wobec administracji samorządowej było wystąpienie Piotra Masłowskiego, dyrektora zarządzającego Centrum Rozwoju Inicjatyw Społecznych CRIS. Omówił on przebieg prac nad wypracowaniem modelu współpracy samorządu i organizacji pozarządowych. Stwierdził wprost, że samorząd terytorialny przeżywa kryzys, którego miarą jest ustanawianie głupiego prawa lokalnego.

Administracja gminna, miejska i powiatowa, na ogol nie słucha głosu środowisk lokalnych, głosu mieszkańców i głosu organizacji, bo sama „wie wszystko lepiej”. Samorządy koncentrują się na inwestowaniu, uważając je za cudowny sposób na problemy społeczne i gospodarcze, choć doświadczenia innych krajów europejskich pokazały złudność podobnych koncepcji.

Winne są też samy NGO-sy uwikłane w procedury pozyskiwania przychylności ci i pieniędzy od władz, kosztem własnej samodzielności i inicjatywności. Realizowane zadania publiczne nie są więc dziełem organizacji, ani nie odpowiadają na zapotrzebowanie społeczne, lecz są narzucone przez administrację, jak wręcz przysłowiowe kursy manicure, służące niby do aktywizacji zawodowej kobiet wiejskich.

Gorzkie prawdy spotkały się z krytyczną reakcją w rodzaju "model nie jeździ, jeździ auto", ale i z wezwaniem, żeby wreszcie przestać krytykować, to co jest powszechnie znanym faktem , ale wziąć się za zmiany. Tylko jak się brać, skoro biurokratyczne powinności narzucone ostatnio, choćby w postaci nowych wzorów umów i załączników, czy sprawozdań, rzekomo merytorycznych z działalności pożytku publicznego, wołają o pomstę do nieba. Polskie organizacje pozarządowe pozwalają się zakuwać w pancerz biurokracji. A władza aż kipi od nowych rewelacyjnych pomysłów, jak choćby projekt ustawy o zrzeszeniach, który na szczęście, wspólnym sprzeciwem, udało się zablokować. Na jak długo?

Współautor artykułu:

• Barbara Podgórska