Konferencja SET Plan. Czy powstanie europejski rynek energii?

Tak, na przykład, kwota środków, przeznaczonych na P&R w tym sektorze gospodarki dla krajów członkowski UE w 2005 roku wynosła 2 200 mln euro, a w 1980 roku łączny wskaźnik dla tychże państw plasował się na poziomie 8 500 mln euro. Z kolei, USA przeznaczyły na P&R w zakresie energetyki w 2005 roku 2400 mln euro, a Japonia 3 300 mln euro .
W kwestii tego, że wspólny europejski rynek wymaga reformy sektora energetycznego UE wypowiedziała się Cecile Maisonneuve, doradca centrum energii Francuskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych (IFRI) w wykładzie „L’Union de la dernière chance: Trois questions pour trois constats sur l’union de l’énergie” („Unia ostatniej szansy: trzy kwestie w sprawie trzech części składowych unii energetycznej”, styczeń 2016): „Unii niezbędna jest rewolucja, to znaczy polityka, która zapewni bezpieczeństwo energetyczne, będzie odpowiadała potrzebom energetycznym i odegra jedną z głównych ról w walce ze zmianami klimatycznymi” .
Potrzeba znalezienia nowego bilansu energetycznego podyktowana jest, przede wszystkim, zależnością państw członkowskich UE od węglowych źródeł energii, będących podstawą krajowych systemów w większości państw Unii. W celu ograniczenia tej zależności, uregulowania poziomu globalnego ocieplenia, a także wykonania zadań stałego rozwoju obszaru europejskiego i społeczności międzynarodowej w 2008 roku uchwalono wspólny plan strategiczny w dziedzinie rozwoju technologii energetycznych (SET Plan) . Plan łączy kluczowe projekty, których realizacja doprowadzi do rozwoju osobnych gałęzi sektora energetyki oraz umożliwi osiągnięcie wspólnego technologicznego i gospodarczego panowania Unii Europejskiej.
Plan strategicznych obejmuje takie gałęzie sektora energetycznego jak energia wiatrowa, słoneczna, jądrowa, zarządzanie emisją dwutlenku węgla, zarządzanie rozwojem sieci energetycznych i inne .
Celami realizacji danego planu jest przyspieszenie rozwoju technologicznego, objęcie przez UE pozycji lidera w dziedzinie technologii niskowęglowych, przyspieszenie rozwoju nauki w związku z osiągnięciem celów klimatycznych, przewidzianych przez UE na 2020r., a także wniesienie znacznego wkładu w ogólnoświatowe przejście na gospodarkę bezwęglową do 2050r.
Dwie ze wskazanych powyżej dat są punktami krytycznymi w kwestii oceny skuteczności wykonania Planu strategicznego. Na 2020 roku zaplanowano 20% ograniczenie poziomu emisji dwutlenku węgla, 20% udział źródeł niskowęglowych w europejskim miksie Unii, a także 20% zwiększenie efektywności energetycznej .
Miejscem do komunikacji, umożliwiającym przeprowadzenie oceny postępu wykonania Planu strategicznego, jest coroczna konferencja SET Plan (SET Plan conference). W tym roku konferencja odbyła się w Bratysławie. Jednym z kluczowych tematów było połączenie rynków energetycznych w ramach realizacji strategii Unii energetycznej, przedstawionej przez Komisję Europejską w lutym 2015 roku. Na konferencji przedstawiono także realny przykład integracji rynków energetycznych Czech, Słowacji, Węgier i Rumunii.
Wśród kluczowych wyzwań, określonych w toku konferencji, znalazła się potrzeba ustanowienia wspólnych norm regulacji dla wszystkich państw regionu, potrzeba opracowania standaryzowanych projektów obiektów energetycznych i konieczność znalezienia alternatyw w kwestii realizacji wewnętrznych potrzeb państw UE w dziedzinie energii elektrycznej .
Dana kwestia jest szczególnie aktualna dla państwa Europy Wschodniej. Na przykład, w ostatnich dniach listopada polskie media informowały o prawie 100% zwiększeniu wydatków na energię elektryczną dla mieszkańców kraju od 2017 roku w związku z koniecznością znalezienia środków na budowę nowych i modernizację znaczących stacji energetycznych w związku z osiągnięciem celów w sprawie dekarbonizacji krajowego sektora energetycznego. W końcu listopada Litwa poinformowała o prognozach obniżenia ceny energii elektrycznej , jednakże w związku z modernizacją strategii energetycznej kraju, obejmującej plany w zakresie budowy nowych mocy osiągalnych, w krótkim czasie może ją spotkać los Polski.
W tym świetle bardziej efektywną z punktu znaczenia gospodarki perspektywą, zwłaszcza dla krajów Europy Wschodniej, może stać się rozwój importu energii elektrycznej, w tym z państw, niebędących członkami UE. Perspektywicznym dla krajowej gospodarki kierunkiem współpracy jawi się import energii elektrycznej z Bałtyckiej Elektrowni Jądrowej, znajdującej się w obwodzie kaliningradzkim. Budowa elektrowni jądrowej zakłada możliwość uczestnictwa inwestorów europejskich, co zapewni klarowność jej wykonania i wielostronną ocenę bezpieczeństwa. Bałtycka Elektrownia Jądrowa może stać się elementem łączącym Jedyny obszar gospodarczy z UE, zmieniwszy Polskę w kluczowe centrum energetyczne regionu Europy Środkowo-Wschodniej. W perspektywie, z uwzględnieniem wykonywania punktów Planu strategicznego, może to zapewnić skuteczną współpracę międzynarodową w celu osiągnięcia stałego rozwoju globalnego oraz otworzyć nowe rynki europejskim firmom energetycznym.