Kora, żwir, trociny i trawa

Przyzwyczailiśmy się już do tego, że każdemu zakupowi większej rośliny towarzyszy nabycie worka z korą, aby pokryć glebę wokół nowego nasadzenia. Dotyczy to także zakładania rabat o większej powierzchni, przy czym ściółka tworzy wtedy z reguły warstwę zewnętrzną - jest rodzajem kamuflażu maskującego agrowłókninę. Taka podwójna ochrona gleby (agrowłóknina plus ściółka) jest bardzo skuteczna i przez dłuższy czas powstrzymuje rozwój chwastów wieloletnich i osłabia kiełkowanie nasion chwastów jednorocznych.

Ograniczenie uciążliwego odchwaszczania to ważny, ale niejedyny cel ściółkowania. Zabieg ten daje nam wiele innych korzyści:
- chroni przed nadmiernym wyparowywaniem wody z gleby,
- pomaga ograniczyć wahania temperatury gleby, chłodząc ją latem i ogrzewając zimą,
- chroni podłoże przed rozmywaniem w czasie deszczu lub podlewania a także ogranicza wypłukiwanie z gleby składników pokarmowych,
- pobudza rozwój mikroorganizmów glebowych, które wzbogacają glebę w składniki pokarmowe,
- zmniejsza ryzyko porażenia truskawek i warzyw przez choroby grzybowe; w szczególności ogranicza niebezpieczeństwo porażenia roślin przez choroby pędów - leżących bezpośrednio na wilgotnym podłożu,
- zapobiega brudzeniu się roślin w wyniku kontaktu z glebą, np. po deszczu.

Przed podjęciem decyzji o rodzaju ściółki rozłożonej na większych powierzchniach powinniśmy uwzględnić estetyczny aspekt ściółkowania - jak wpłynie ono na dekoracyjność i czytelność ogrodowych rabat, a przez to na ogólny charakter ogrodu. Często, na przykład, zdarza się błąd, polegający na ściółkowaniu podłoża między niskimi kępami bylin o czerwonawych liściach (dąbrówek, fiołka labradorskiego) podobną w kolorze korą świerkową lub sosnową. W efekcie nasadzenia stają się słabo widoczne na tle ściółki i brakuje im kontrastu.

Gleba powinna być odpowiednio przygotowana do ściółkowania. Usuwamy z niej chwasty i solidnie ją podlewamy, szczególnie jeśli w najbliższym czasie nie są zapowiadane opady deszczu. Ściółkę rozkładamy równomiernie na całej powierzchni rabaty, dostosowując grubość warstwy do rodzaju gleby. Na ciężkim, zlewnym podłożu grubość ściółki powinna wynosić nie więcej niż kilka centymetrów. Na piaszczystych glebach jej warstwa może dochodzić do 10 cm. Najlepszym terminem na ściółkowanie jest wiosna, gdy gleba zawiera dużo wilgoci i jest jeszcze wolna od chwastów. Potem ściółkujemy w miarę sadzenia nowych roślin.

Decydując się na ściółkowanie gleby, mamy do wyboru wiele materiałów różniących się między sobą właściwościami. Najpopularniejsze z nich to: zmielona kora z drzew iglastych, głównie kory sosnowej lub świerkowej (zarówno świeża, jak i przekompostowana), która pomaga utrzymać kwaśny odczyn gleby i jest szczególnie przydatna w uprawie roślin kwasolubnych (iglaków, wrzosów, różaneczników, borówki amerykańskiej); spotyka się również korę dekoracyjną, specjalnie barwioną,
bogata w wapń kora bukowa, przydatna w ogrodach, w których chcemy odkwasić glebę; w wielu rejonach kraju jest ona trudno dostępna, żwir lub grys, którym ściółkujemy glebę na rabatach z roślinami ozdobnymi, gdzie stanowi on także atrakcyjny element dekoracyjny; należy go wysypywać na glebie pokrytej wcześniej agrowłókniną, aby nie doszło z czasem do zmieszania się ziemi z drobnymi kamykami, skoszona trawa, która musi być lekko przesuszona; do zastosowania w przydomowych sadach i wokół pojedynczych nasadzeń drzew i krzewów na trawnikach, rozdrobniona słoma - rozkłada się bardzo wolno, przez co stanowi idealny materiał do ściółkowania warzyw, których uprawa trwa długo; słomę wykłada się głównie w międzyrzędziach, i zrębki drewniane, trwalsze od kory i rzadziej wymagające uzupełnienia.

Ciekawą nowością wśród materiałów do ściółkowania jest specjalnie przetworzony węgiel brunatny o uśrednionej granulacji. Zatrzymuje wilgoć i ciepło, ma znacznie dłuższą trwałość niż kora sosnowa. Ze względu na obojętny odczyn nadaje się dla różnych grup roślin. Z uwagi na bardzo estetyczny wygląd może być rozsypywany wokół pni drzew i krzewów rosnących na trawnikach, wykorzystywany do ściółkowania i zarazem dekoracji rabat, klombów itp. Na koniec wspomnę tylko o różnego rodzaju foliach i agrowłókninach, gdyż w ogrodach ozdobnych na ogół nie używa się ich samodzielnie, tylko z połączeniu z maskującą warstwą zewnętrzną.