Kościół może odzyskiwać utracony majątek

Z początkiem zeszłego roku Sąd Okręgowy w Poznaniu nakazał ratuszowi zwrot działek niezabudowanych, kiedyś należących do parafii pw. św. Jana Jerozolimskiego. Magistrat złożył natychmiast apelację.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie o zwrot wywłaszczonej nieruchomości archidiecezji poznańskiej podtrzymał decyzję sądu pierwszej instancji i poszerzył prawne możliwości rewindykacji dóbr kościelnych.

Instytucje kościelne mogą domagać się zwrotu wywłaszczonych nieruchomości nie tylko na podstawie ustawy o stosunku państwa do Kościoła katolickiego, ale również na mocy ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Przedstawiciele miasta próbowali przekonać sędziów, że ustawa o gospodarce nieruchomościami nie ma zastosowania w sprawach o zwrot nieruchomości kościelnych.

- Zgodnie z art. 3 ustawy o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w sprawach odnoszących się do Kościoła, a nieuregulowanych w tej ustawie, stosuje się powszechnie obowiązujące przepisy prawa - uzasadniał wyrok sędzia Anna Lech. - Zgodnie też ze wspomnianą ustawą - tłumaczyła - jeżeli odszkodowanie za wywłaszczoną nieruchomość nie zostało wypłacone lub nie zostało podjęte, pierwszeństwo ma ten akt prawny.

Gdy je wypłacono, można dochodzić roszczeń na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami. Po uznaniu roszczenia orzeka się o zwrocie zwaloryzowanego odszkodowania.

Po wojnie na podstawie ustaw z 28 października 1948 i 20 marca 1950 r. komuniści zabrali Kościołowi katolickiemu 155 tys. hektarów ziemi oraz ponad 4 tys. budynków, nie biorąc pod uwagę licznych zabudowań gospodarczych. Były to min. szpitale, szkoły i przedszkola, bursy i internaty, domy dziecka, domy starców, domy rekolekcyjne i parafialne.

Do tej pory w ramach prac Komisji Majątkowej Kościół odzyskał zaledwie 1/3 utraconej ziemi i niewielką liczbę budynków. Według przygotowanego przez MSWiA sprawozdania - kościelnym osobom prawnym zwrócono 65,5 tys. hektarów ziemi oraz 490 budynków.

Zwrot majątków kościelnych. Raport KAI