Lasy dla życia

Wyjazdy osób niepełnosprawnych do lasów z programem rehabilitacji ruchowej i edukacji przyrodniczej, realizacja krótkometrażowego filmu o życiu mieszkańców krakowskiego Domu Pomocy Społecznej oraz seminarium szkoleniowe dla osób pracujących na rzecz aktywizacji i rehabilitacji osób niepełnosprawnych - to najważniejsze elementy tegoroczne, drugiej edycji projektu "Lasy dla życia - rekreacja i rehabilitacja osób niepełnosprawnych".

Celem projektu jest popularyzowanie aktywnych form rehabilitacji osób niepełnosprawnych z wykorzystaniem zdrowotnych właściwości środowiska przyrodniczego regionu oraz integracja różnych środowisk, w tym studentów i naukowców krakowskich uczelni, wokół problematyki aktywizacji i poprawy jakości życia osób niepełnosprawnych.

- Chcieliśmy wykorzystać potencjał intelektualny wielu środowisk. Dlatego do realizacji zadania zaprosiliśmy młodych i starszych wolontariuszy m.in. krakowskich studentów Wydziału Leśnego Uniwersytetu Rolniczego, Wydziału Rehabilitacji Ruchowej AWF, Uniwersytetu Trzeciego Wieku Jana Pawła II, którzy towarzyszyli niepełnosprawnym podczas pobytu w lasach oraz prowadzili zajęcia rehabilitacyjne i edukacyjne w terenie. W wyjazdach do lasów i imprezie plenerowej wzięło udział ok. 200 osób, w tym 40 osób wymagających opieki drugiego człowieka - mówi Joanna Tlałka, koordynator projektu.

Podczas wyjazdów do lasów i pobytów w Puszczy Niepołomickiej, Ojcowskim Parku Narodowym, na ścieżkach Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego, Dolinek Krakowskich i lasów leśnictwa Goszcza, niepełnosprawni odwiedzali również Zamek Królewski w Niepołomicach, Sanktuarium w Paczółtowicach i Bazylikę Grobu Bożego w Miechowie.

- Oprócz zajęć rehabilitacji ruchowej prowadzonej na leśnych ścieżkach edukacyjnych, w tym elementów sylwoterapii, chcieliśmy także zapewnić niepełnosprawnym dostęp do obiektów dziedzictwa kulturowego. Dla wielu uczestników projektu były to wydarzenia o wielkim, pozytywnym ładunku emocjonalnym, aktywizujące i dające siły do pokonywania swoich słabości - dodaje Tlałka.

Niepełnoprawni mieszkańcy krakowskiego DPS przy ul. Łanowej 41, w tym osoby niepełnosprawne intelektualnie, zrealizowali film o swoim życiu i udziale w projekcie, który zostanie wyemitowany przez TVP Kraków.

• Praca nad filmem trwała kilka miesięcy. Uczyliśmy się nie tylko podstaw obsługi sprzętu filmowego, a więc prowadzenia kamery, ustawiania statywu, wykorzystania mikrofonu, przygotowania planu zdjęciowego, ale przede wszystkim bardzo trudnej sztuki poznawania siebie, porozumienia i zasad wzajemnej komunikacji. To było bardzo trudne. Czy możliwe? Film jest również próbą odpowiedzi na to pytanie - mówi Gabriela Mruszczak, autorka i opiekunka realizacji filmowej.

Równolegle z pracami skierowanymi bezpośrednio do niepełnosprawnych prowadzono działania promujące terapeutyczne właściwości środowiska leśnego i istniejącą leśną infrastrukturę edukacyjną. W Ośrodku Edukacji Leśnej „Leśnik” w Zakopanem odbyło się szkolenie studyjne i terenowe dla kilkudziesięciu przedstawicieli podmiotów różnych dziedzin życia społecznego współpracujących z niepełnosprawnymi.

- Leśnicy wspólnie ze specjalistami różnych dziedzin zastanawiali się jak skutecznie wykorzystywać las w leczeniu i profilaktyce przewlekłych schorzeń i co robić, by ogólnodostępne tereny Lasów Państwowych były przestrzenią odpowiednio przygotowaną, dostępną i przyjazną osobom starszym i niepełnosprawnym. Mówiono o konkretnych rozwiązaniach, a także o metodach komunikacji z osobami niepełnosprawnymi. Jesteśmy przekonani, że wiedza zdobyta podczas wykładów i poparta doświadczeniem w terenie, zostanie wykorzystana w codziennej pracy - mówi Bogusław Sobczak, wiceprezes FRIL.

Jednym z wykładowców był Krzysztof Wostal, prezes Instytutu Edukacji i Rozwoju ALFA PRIM w Katowicach, członek zarządu Towarzystwo Pomocy Głuchoniewidomym, który jest człowiekiem niewidzącym i niedosłyszącym.

• Osoby o różnych rodzajach niepełnosprawności, także niewidome, głuchonieme, poruszające się na wózkach inwalidzkich, mogą i powinny doświadczać przyrody. Kontakt z lasem jest dla nas rodzajem terapii. Środowisko leśne ma szczególny, bardzo pozytywny wpływ na zdrowie osób niepełnosprawnych, przebywanie wśród przyrody wymusza na niepełnosprawnych aktywność fizyczną i sprawność intelektualną. Poprawia nastrój i mobilizuje - mówi Krzysztof Wostal, zachęcając do działań pozwalających ludziom niepełnosprawnym na szerszy dostęp do lasów, tam gdzie jest to możliwe. Zwrócił również uwagę na konieczność testowania i opiniowania przez osoby o różnych rodzajach niepełnosprawności powstającej infrastruktury turystyczno-leśnej już na etapie jej projektowania przez Lasy Państwowe.

Działania projektowe popularyzuje serwis internetowy

poświęcony leśnej turystyce rekreacyjnej niepełnosprawnych. Na antenie Radia Kraków pojawiły się dwie audycje poświęcone działaniom projektowym, a w TVP Kraków emitowany był spot filmowy promujący „Lasy dla życia 2015”.

Projekt "Lasy dla życia - rekreacja i rehabilitacja osób niepełnosprawnych" już drugi rok jest realizowany przez fundację Forum Rozwoju Inicjatyw Lokalnych w partnerstwie z Domem Pomocy Społecznej przy ul. Łanowej 41 w Krakowie oraz we współpracy z Domem Pomocy Społecznej im. Św. Brata Alberta w Krakowie przy ul. Nowaczyńskiego 1. Merytorycznie projekt wspierają pracownicy naukowi AWF w Krakowie - specjaliści rehabilitacji oraz pracownicy naukowi UR w Krakowie - specjaliści leśnictwa. Patronat honorowy sprawuje Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krakowie. Jego realizacja była możliwa dzięki wsparciu finansowemu ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich.