Listopad miesiącem osób transpłciowych

Dziesięć lat temu, 20 listopada 1999 r., grupa ludzi zebrała się, by uczcić pamięć zamordowanej rok wcześniej Rity Hester, transseksualnej działaczki społecznej. Odczytano wówczas nazwiska jej oraz innych osób, które zginęły w minionym roku z powodu ludzkiej nienawiści do swojej transpłciowości.

To ciche spotkanie w blasku zniczy zapoczątkowało międzynarodowy Dzień Pamięci Osób Transpłciowych (Transgender Day of Remembrance), który obchodzimy obecnie po raz jedenasty.

"Upamiętnić naszą śmierć"

Nieliczni przeszli do historii jako symbole ofiar zbrodni nienawiści. Brandon Teena i Gwen Araujo, dwoje młodych ludziach zamordowanych przez swoich kolegów, stało się bohaterami filmów. Bohaterem dokumentu stał się także Robert Eads, który zmarł na raka, ponieważ ponad dwudziestu lekarzy z różnych klinik odmówiło leczenia go.

Niektórych znamy z nazwiska, czasami wiemy, że mieli bliskich, którzy za nimi będą płakali: rodziców, dzieci i rodzeństwo, przyjaciół... Może zdarzyć się i tak, że to my jesteśmy tymi bliskimi. Wielu wspominamy jednak jako niezidentyfikowane osoby transpłciowe, a o większości prawdopodobnie nigdy nie usłyszeliśmy.

Dzień Pamięci umożliwia uczczenie śmierci ich wszystkich.

Wspólna tożsamość

Dzień Pamięci nie jest tylko dla osób transpłciowych i ich bliskich. Granica między transfobią, a nienawiścią do innych niestandardowych osób, jest bardzo płynna. Pewna transseksualistka została zastrzelona przez dwunastoletniego sąsiada, ponieważ ten "nienawidził pedałów". Niektóre, tak jak Gwen Araujo, zginęły, ponieważ ich partnerzy seksualni obawiali się, że skoro z nimi współżyli, to teraz są homoseksualistami.

Podczas Dnia Pamięci wspominani są nie tylko transseksualiści, ale również transwestyci i crossdresserzy, drag queen (artyści - mężczyźni naśladujący na scenie kobiece piosenkarki), interseksualiści, partnerzy osób trans... Szczególnie wstrząsająca jest jednak historia dwóch trzyletnich chłopców, zakatowanych przez swoich opiekunów, ponieważ ich zdaniem malcy nie byli "dość męscy".

Dzień Pamięci Osób Transpłciowych przypomina wszystkim, bez względu na ich własną identyfikację, że problem transfobii może dotyczyć również ich.

Zrozumieć transpłciowość
Co roku dowiadujemy się o co najmniej kilkudziesięciu zbrodniach nienawiści wobec osób trans. Do wielu z tych zbrodni prawdopodobnie nie doszłoby, gdyby temat transpłciowości nie był dla zwykłego człowieka tak obcy i przez to przerażający. Być może ocalałaby na przykład Kamilla z Rosji, którą kilka miesięcy temu zamordował jej chłopak, kiedy tylko dowiedział się o jej zmianie płci. Być może osoby traspłciowe nie padałyby ofiarami odsunięcia się od nich lekarzy i nie ginęłyby w wyniku przesłuchiwania ich przez policjantów.

Jakkolwiek nasz kraj na tle innych wypada wyjątkowo korzystnie - na międzynarodowej liście nie ma żadnej ofiary z Polski (Fundacja Trans-Fuzja słyszała nieoficjalnie o jednej) warto uświadomić sobie, że transfobia to nie tylko morderstwa, ale też pobicia, wyzwiska i dyskryminacja, które zdarzają się znacznie częściej. W Polsce sytuacja osób transpłciowych nie jest w żaden sposób uregulowana prawnie. Pracownicy policji, szpitali, szkół i najróżniejszych urzędów nie są przygotowani merytorycznie na spotkanie z osobą transpłciową i nie mają pewności, jak się do niej odnosić, nie są też świadomi specyficznych problemów, z jakimi mogą się zetknąć. Nieumiejętność odnalezienia się w sytuacji może mieć mniej lub bardziej przykry koniec.
Dlatego z okazji Dnia Pamięci, oprócz przemarszów ze zniczami, organizowane są także konferencje i warsztaty, które mają na celu oswojenie ludzi z tym tematem i umożliwienie im zrozumienia, że osoby transpłciowe właściwie niczym nie różnią się od nich samych.

Tegoroczne obchody Dnia Pamięci

Ponieważ w Polsce temat transpłciowości jest wciąż bardzo świeży, organizatorzy – Grupa Studencka Kampanii Przeciw Homofobii i Fundacja Trans-Fuzja – postanowili rozłożyć obchody na cały listopad. Dzięki temu odbędą się: konferencja prasowa, warsztaty edukacyjne oraz spotkanie filmowo-dyskusyjne, a mniej więcej co tydzień o Dniu Pamięci będą przypominały warszawiakom przemarsze grupek ludzi ze zniczami.

Pierwszy Marsz Pamięci odbył się dzisiaj o 19. O wyborze daty zadecydowało oczywiście święto - Dzień Zmarłych. Trasa przebiegała od ronda de Gaulle'a pod kolumnę Zygmunta. Udział wzięło kilkunastu młodych ludzi, przede wszystkim z Grupy Studenckiej Kampanii Przeciw Homofobii. Część niosła zapalone znicze, pozostali rozdawali ulotki, które przechodnie brali ze sporym zainteresowaniem i często od razu zaczynali czytać. Nie było transparentów, mediów, ochrony i kontrmanifestacji - po prostu cichy spacer Krakowskim Przedmieściem i Nowym Światem.

Na wszystkie następne przemarsze zapraszamy każdego, kto chciałby się przyłączyć. Nauczeni
doświadczeniem, sugerujemy zaopatrzyć się w duży znicz z pokrywką i wymienialnym wkładem z wysokimi ściankami – inne mają tendencje do gaśnięcia w trakcie marszu.

Oto harmonogram następnych wydarzeń:
9 listopada (poniedziałek), g. 19.00 – spotkanie dyskusyjno-filmowe

Spotkania organizowane są raz w miesiącu przez Fundację Trans-Fuzja w warszawskiej siedzibie Kampanii Przeciw Homofobii (ul. Żelazna 68). Zaczniemy od obejrzenia filmu, a później porozmawiamy przy kubku herbaty i ciasteczkach o naszych przemyśleniach z nim związanych oraz o tym, na co będziemy mieli ochotę.
Wstęp wolny.

10 listopada (wtorek), g. 19 – przemarsz ze zniczami
Trasa: ulicami Chmielną i Marszałkowską pod Rotundę (zbiórka o 18.45 na rogu Chmielnej i Nowego Światu)

19 listopada (czwartek), g. 19 – przemarsz ze zniczami
Trasa: wyruszamy spod placu Zamkowego i spacerujemy po Starówce (zbiórka o 18.45 pod kolumną Zygmunta)

20 listopada (piątek), g. 19 – konferencja o transpłciowości i transfobii
Zgodnie z tradycją obchodów Dnia Pamięci, spotkanie zaczniemy od zapalenia zniczy za tegoroczne ofiary przemocy i odczytania ich nazwisk.

Konferencja odbędzie się w warszawskiej siedzibie Kampanii Przeciw Homofobii (ul. Żelazna 68)
Wstęp wolny.

21 listopada (sobota), g. 11.00 -16.30 – warsztaty edukacyjne
Podczas warsztatów postaramy się przekazać najważniejsze informacje na temat transpłciowości i tego, jak traktować osobę transpłciową oraz odpowiedzieć na pytania i wątpliwości uczestników.

Warsztaty odbędą się w warszawskiej siedzibie Kampanii Przeciw Homofobii (ul. Żelazna 68).
Wstęp wolny.

27 listopada (piątek), g. 19– przemarsz ze zniczami
Trasa: plac Zbawiciela – ul. Marszałkowska – Ogród Saski (zbiórka o 18.45 pod kościołem)

Ponadto przez cały listopad portal Homoseksualizm.org.pl będzie codziennie publikował materiały związane z transpłciowością. Zapraszamy!

Aktualizowana na bieżąco wersja harmonogramu dostępna jest na stronie DzienPamieci.kph.org.pl - można tam też znaleźć listę tegorocznych ofiar oraz archiwum artykułów związanych z polskimi obchodami Dnia Pamięci w minionych latach.