Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Matura z polskiego 2015. Jak napisać dobrą rozprawkę maturalną?

Adrianna Adamek-Świechowska
Adrianna Adamek-Świechowska
Próbna matura z języka polskiego.
Próbna matura z języka polskiego. Adrianna Adamek-Świechowska
W nowej formule egzaminu maturalnego z języka polskiego od 2015 r. abiturient otrzymuje między innymi zadanie napisania rozprawki problemowej. Warto przypomnieć podstawowe zasady realizacji tego zadania, czyli porady dla zdających egzamin.

W pierwszej części arkusza maturalnego na poziomie podstawowym pozostały zadania testowe sprawdzające rozumienie tekstów nieliterackich: popularnonaukowych, publicystycznych lub politycznych. W drugiej części należy sformułować dłuższą wypowiedź pisemną, nadal nie krótszą niż 250 słów. W miejsce wypracowania analityczno-interpretacyjnego w związku z tekstem literackim (ze starej formuły egzaminu) pojawiają się dwa zadania do wyboru: rozprawka problemowa lub interpretacja utworu lirycznego.

W arkuszu na poziomie rozszerzonym pozostała jedna część. W niej również można dokonać wyboru zadania – w nowej formule trzeba napisać wypracowanie w formie wypowiedzi argumentacyjnej lub interpretacji porównawczej. Praca pisemna na tym poziomie musi zamierać przynajmniej 300 słów.

Czytaj także: Matura z polskiego 2015. Jak napisać dobrą interpretację wiersza?

Wskazania dotyczące minimalnej objętości wypowiedzi stanowią przypomnienie podstawowego warunku, gwarantującego uzyskanie punktów we wszystkich kategoriach oceny. Jeśli praca będzie krótsza niż 250 czy 300 słów, zostaną przyznane punkty wyłącznie za część merytoryczną wypowiedzi, natomiast nie będzie możliwości uzyskania punktów za formę, czyli kompozycję, styl, język i zapis.

Ogólne zasady rozwiązywania zadań maturalnych z języka polskiego na obu poziomach są podobne.

Należy mądrze gospodarować czasem, by :

1. Uważnie przeczytać i rozważyć temat oraz zanalizować i zinterpretować załączony fragment tekstu literackiego pod kątem problemu zawartego w temacie.
2. Ustalić przy ponownej lekturze tekstu literackiego, z uwzględnieniem tytułu, przypisów i innych informacji towarzyszących fragmentowi, poruszony w nim problem.
3. Sformułować własne stanowisko wobec prezentowanego zagadnienia.
4. Wypisać w brudnopisie w formie notatki przydatne w rozwiązaniu zadania wątki oraz konteksty problemu, poruszonego we fragmencie.
5. Zgromadzić dodatkowe informacje, przykłady, konteksty interpretacyjne, nawiązania kulturowe, przydatne do opracowania zagadnienia.
6. Ułożyć plan wypowiedzi podzielony na wstęp, rozwinięcie i zakończenie, troszcząc się o przejrzystość i funkcjonalność treści.
7. Sformułować dłuższą spójną wypowiedź, kierując się spostrzeżeniami zamieszczonymi w notatkach zgodnie z zasadami logiki, poprawnie pod względem kompozycyjnym i językowym.
8. Zadbać o poprawność rzeczową faktografii i przykładów (dokładność cytatów, imion i nazwisk bohaterów, autorów, tytuły dzieł, nazwy miejsc akcji, wydarzenia itp.).
9. Przeczytać na koniec cały tekst, zwracając uwagę na ewentualne błędy.

Szczególną uwagę należy zwrócić na uniknięcie sytuacji popełnienia rzeczowego błędu kardynalnego, który dyskwalifikuje pracę. Polega on na wprowadzeniu informacji świadczących o nieznajomości przywołanego tekstu kultury, lektury obowiązkowej lub kontekstu interpretacyjnego.

Jednym z podstawowych zadań jest napisanie rozprawki problemowej. Jak napisać dobrą rozprawkę? Zobacz na kolejnej stronie -->

W wypracowaniu o charakterze rozprawki chodzi o rozstrzygnięcie problemu wskazanego w temacie przy wykorzystaniu dołączonego tekstu literackiego. W rozważaniach nie można pominąć wnikliwej analizy problemu zawartego w podanym fragmencie. Nie można też zignorować problemu i pisać bez związku z tematem wszystkiego, co się wie o danym utworze lub fragmencie. Jeśli pochodzi on z lektury obowiązkowej (oznaczonej na liście lektur gwiazdką), należ odwołać się do całego utworu.

Wypracowanie z niepoprawnie sformułowaną tezą, świadczącą o niezrozumieniu tematu lub nie na temat zostanie ocenione na 0 punktów.

Etapy pracy nad rozprawką problemową:

1. Zanalizuj temat pracy, a w szczególności problem w nim wskazany w formie pytania (np. Czy warto podróżować?; Czym jest ojczyzna w życiu człowieka?).
2. Uważnie zanalizuj i zinterpretuj załączony fragment utworu literackiego w kontekście problemu.
3. Określ własne stanowisko wobec zagadnienia – postaw tezę lub hipotezę interpretacyjną.
4. Zgromadź w brudnopisie argumenty, służące uzasadnieniu stanowiska. W tym celu podaj rozstrzygnięcie problemu w podanym tekście literackim oraz przywołaj inne adekwatne przykłady z wybranych tekstów literackich lub tekstów kultury (takich, które pomogą trafnie i rzeczowo uzasadnić stanowisko).
5. Ułóż konspekt wypowiedzi, pamiętając o trójdzielnej kompozycji:
a. Wstęp: wprowadzenie do tematu, sformułowanie tezy lub hipotezy interpretacyjnej.
b. Rozwinięcie: uzasadnienie w formie argumentów zilustrowanych przykładami z załączonego tekstu i innych samodzielnie przywołanych.
c. Zakończenie: podsumowanie – potwierdzenie tezy lub weryfikacja hipotezy, sformułowanie wniosków.
6. Utwórz dłuższą wypowiedź pisemną, będącą rozwinięciem planu, zgodnej z zasadami logiki, spójnej, poprawnej pod względem merytorycznym i formalnym.
7. Pilnuj, aby kolejne elementy wypracowania (graficznie wyodrębnione) były logicznie powiązane w spójną całość, przekonującą o słuszności tezy.
8. Zachowaj stosowny styl rozprawki (przypominający styl naukowy) – zwięzły, komunikatywny.
9. Pisz wyraźnie, aby zapobiec złemu odczytaniu pracy.
10. Zadbaj o przeczytanie całości i popraw ewentualne błędy.

Spełnienie zasad tego dekalogu gwarantuje uzyskanie maksymalnych 50 punktów.
Szczegółowe kryteria oceniania rozprawki zobacz na kolejnej stronie -->
Za rozwiązanie problemu zawartego w temacie w formie rozprawki otrzymuje się 50 punktów.

Punkty za rozprawkę problemową rozdzielone są następująco:

Sformułowanie stanowiska (teza lub hipoteza) – 6 punktów.
Uzasadnienie stanowiska (argumenty i przykłady) – 18 punktów.
Poprawność rzeczowa – 4 punkty.
Kompozycja – 6 punktów.
Spójność lokalna (między akapitami) – 2 punkty.
Styl tekstu – 4 punkty.
Poprawność językowa (składnia, słownictwo, frazeologia, fleksja) – 6 punktów.
Poprawność zapisu (ortografia i interpunkcja) – 4 punkty.

W nowej formule egzaminu maturalnego duże znaczenie ma zawartość merytoryczna pracy: umiejętność zajęcia stanowiska wobec problemu, funkcjonalna analiza i wykorzystanie odpowiednich przykładów w celu przedstawienia trafnych i przekonujących argumentów, umiejętność wnioskowania. Nie wolno streszczać utworów, lecz trzeba wykorzystywać ich treść do rozwiązania problemu. Prace pisemne nie będą sprawdzane według klucza odpowiedzi. Egzaminator będzie analizował całość pracy i tok myślenia ucznia.

Kluczem do uzyskania jak największej liczby punktów jest nadal dobre zrozumienie tematu.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści (5) - oszustwo na kartę NFZ

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na naszemiasto.pl Nasze Miasto