Mity współczesności w łódzkiej Galerii Promocji Młodych

Do artystycznej wypowiedzi na temat obecnego życia zapraszani są twórcy 20- i 30-letni. To właśnie oni w ramach tegorocznej edycji dzielą się z widzem swoimi refleksjami na temat szeroko pojętego zagadnienia mitu. Zgromadzone prace pytają o obecne rozumienie tego pojęcia oraz o jego znaczenie i funkcjonowanie w teraźniejszej kulturze.

Na tej ciekawej wystawie prezentowane są dzieła aż 33 artystów, korzystających z różnych technik artystycznej wypowiedzi. Mamy więc:

Fotografie Agnieszki Targowskiej-Koziary, Joanny Wróblewskiej, Macieja Bogdanowicza, Norberta Trzeciaka i Piotra Raurowicza. Agnieszka Targowska-Koziara skupiła się na mitach, które wymierają. Tytuły jej prac to: „Wiara czyni cuda”, „Miłość wszystko zwycięży”, „Pieniądze to nie wszystko”, „Poczekam z tym do ślubu” i „Nie opuszczę Cię aż do śmierci”.

Duże wrażenie robi fotografia wykonana przez Norberta Trzeciaka. Przedstawia Amerykanina polskiego pochodzenia. To Mathew Szymanowski z USA, któremu na szesnaste urodziny starszy brat podarował tatuaż w kształcie orła z koroną umieszczony mniej więcej na wysokości serca.

Nie brakuje też „Fetyszy” przedstawionych przez Wróblewską. Na jej fotografiach widzimy np. samochód czy wizerunek bohatera dziecięcej bajki - Smerfa. Mamy też biurowego „Hero” Raurowicza.

Malarstwo Hanny Śliwińskiej, Marcina Poważy i Jana Wasińskiego. Tu mamy do czynienia z mitami, które w jakimś stopniu upadły. To prace: Śliwińskiej „Dzieci - Potwory”, Poważy „Projekt Solidarność” i Wasińskiego „Tajemnica Betanek”.

Video Sylwii Gajewskiej, Malwiny Rzoncy, Zbigniewa Nowickiego i Bartłomieja Jarmolińskiego. Obiekty Anny Krenz – „Siedmiu wspaniałych”, Iwony Szpak i Mateusza Gryzło – „Sztandary”. Performance Kuby Bielawskiego oraz Kamy Sokolnickiej i Tomasza Zalejskiego-Smolenia oraz Karoliny Stępniowskiej. Jej instalacja „Zaraz wracam” poraża swoją prostotą.

Instalację i malarstwo Katarzyny Tretyn oraz Marty Frej i Zbigniewa Olszyna. Ostatnich dwoje artystów przedstawiło „Salon tatuażu narodowego”. To propozycje tatuażu odnoszące się do naszych symboli narodowych. Mamy więc wzory oraz konkretnych ludzi, którzy mają wytatuowany np. portret Lecha Wałęsy, Księdza Popiełuszki, Fryderyka Chopina czy Mirosława Hermaszewskiego lub napis Solidarność, warszawską Syrenkę lub znak Polski Walczącej.

Instalację i akcję Dagmary Pochyły. Malarstwo i video Piotra Filipiuka o tytule „Kolekcja”. To oryginalna praca opierająca się na bardzo prostym pomyśle. Wyraz typowy dla powieszonej na ścianie rodzinnej kolekcji fotografii autor uzyskał za pomocą malarstwa. Mamy więc jakby zdjęcia, tylko w postaci podobnej wielkości obrazków.

Wiele prac odwołuje się do Biblii. To video i fotografie Kamili Wnuk „Święci i błogosławieni” i praca „Wszystko naciągam” czyli czarny T-shirt z wizerunkiem Jezusa. Do tego cyklu zaliczyć też trzeba współczesnego św. Jerzego i to, co przygotowała Anna Krenz. Jej „Siedmiu wspaniałych” to ręcznie robione lalki przedstawiające Chrystusa na krzyżu, św. Sebastiana, św. Adalberta z Pragi, św. Agatę, św. Floriana, św. Łucję z Syrakuz i Joannę D’Arc.

Instalację i video grupy: Marta Lisok, Bartosz Buczek, Michał Gayer, Szymon Kobylarz, Maciej Nawrot i Michał Smandek. Artyści ci przedstawiają akcję, podczas której wzajemnie piętnują się rozgrzanym narzędziem. Swoje prace – akcję i video - przedstawia też grupa Samotata – Stefan Kornacki, Dominik Smużny, Radosław Smużny i Tomasz Cebo.

Taka różnorodność dzieł zgromadzonych w jednej galerii stanowi prawdziwe bogactwo. Żeby je docenić warto przypomnieć sobie wszystkie funkcje mitów - od poznawczych, światopoglądowych, sakralnych, literackich aż po motywacyjne. Podążając za tytułem wystawy „Mit, Mitologia, Mitomania” sięgnijmy do obowiązujących definicji mówiących że:

1. Mit to baja, bajda, bajka, baśń, gawęda, klechda, legenda, nowela, opowieść, podanie lub saga (przekazywana ustnie lub pisemnie) o stworzeniu świata i człowieka, o otaczającym go świecie, opisująca również historię bogów i różnego typu bohaterów. Próbowała wyjaśniać odwieczne zagadnienia bytu ludzkiego, mistyki, życia, śmierci, dobra i zła oraz zjawisk przyrody. Zbiór mitów składał się na mitologię, będącą wczesnym stadium rozwoju doktryny religijnej.
2. Mit może też tworzyć i podtrzymywać fałszywe mniemanie o grupie lub jednostce. Przykładem są tu mity narodowe.
3. Z kolei mitomania to chorobliwa skłonność do zmyślania nieprawdziwych, kłamliwych opowieści.

Punkt pierwszy uzmysławia nam w jak dużym stopniu mity kiedyś kształtowały życie człowieka. Czy dziś jest inaczej? Z manifestu IV Spotkań Artystycznych „Aspektów” wynika, że mity nadal obecne są w naszym życiu, tylko określa się nimi głównie nieprawdę, coś w co człowiek chce wierzyć. Jest mit sławy z herosami, którymi są aktorzy, piosenkarze czy osoby znane z innych powodów. Jest również mit polityczny, tęskniący do proroka, mogącego być wodzem, który rozczarowanym podaruje lepszy świat. Wielkie znaczenie ma też mit naukowy, w którym bohaterem jest np. komputer osobisty czy inne urządzenie elektroniczne, mające rozwiązać wiele naszych problemów.

Samo pojęcie mitu trąci archaizmem. Jednak prace pokazywane na wystawie nie pozostawiają wątpliwości, że mit jako pojęcie nie jest martwe w życiu współczesnego człowieka. Jest zarówno różnorodne, jak i rozległe.

Galeria Promocji Młodych mieści się w Łodzi przy ul. Limanowskiego 166. Wystawa będzie czynna do 25 stycznia 2009 roku. Jej kuratorami są Anna Leśniak i Bartłomiej Jarmoliński.