Muzeum Literackie Henryka Sienkiewicza w Poznaniu po remoncie

Muzeum Literackie Henryka Sienkiewicza, będące oddziałem Biblioteki Raczyńskich, powstało w 1978 r. dzięki Fundacji Ignacego Mosia, kolekcjonera pamiątek po Henryku Sienkiewiczu. Pasjonat ofiarował swoje zbiory Poznaniowi aktem notarialnym z 5 października 1977 r. Władze miasta przekazały na siedzibę Muzeum staromiejską kamieniczkę przy Starym Rynku 84, wybudowaną w 1553 r., należącą do Jana Baptysty Quadro z Lugano, architekta włoskiego, który zaprojektował ratusz poznański.

Muzeum Sienkiewiczowskie Igo Mosia otworzono hucznie 10 czerwca 1978 r. w czasie Jarmarku Świętojańskiego – z paradą kostiumową i kawalkadą, z udziałem pana Zagłoby (Kazimierza Wichniarza). W ciągu 35 lat działalności placówki była to głównie siedziba prezentacji kolekcji i gromadzenia księgozbioru specjalistycznego. Dzięki kolejnym fundacjom założyciela oraz innych osób muzeum wzbogacało się o nowe zasoby. W 2007 r. podjęto decyzję o modernizacji budynku i przystosowania go do współczesnych oczekiwań ekspozycyjnych i rozwiązań technicznych , związanych z poszerzeniem oferty instytucji o działalność edukacyjną i popularnonaukową.

W listopadzie 2010 r. Muzeum zamknęło swoje podwoje dla zwiedzających. Po zabezpieczeniu zbiorów nastąpił gruntowny remont kamienicy. Koszt prac sięgnął 3,5 mln zł, z czego niemal połowę dofinansowała Unia Europejska. W zamian muzeum zobowiązało się do zwiększenia frekwencji o 30 proc. W trakcie prac remontowanych w piwnicy odkryto fragment murów z XVI wieku, co stało się częścią nowej ekspozycji. Mury zostały wyeksponowane za szybą. Drobiazgową konserwację przeszła też elewacja i dekoracja na fasadzie kamienicy.

Projekt modernizacji i przebudowy miał na celu stworzenie jak najlepszych warunków do funkcjonowania placówki muzealnej. Oprócz remontu ścian, stropów, wnęk, łuków, filarów, gzymsów, w tym stropu kasetonowego z polichromią i stropu belkowego z XVII w. nastąpiła modernizacja instalacji w budynku: kanalizacyjnej, elektrycznej, systemu grzewczego. Końcowym etapem prac była nowa aranżacja ekspozycji muzeum również w dodatkowo zaadaptowanych na ten cel pomieszczeniach. Zadbano również o dostosowanie budynku do potrzeb osób niepełnosprawnych. Wszystkie zmiany miały zapewnić lepszą organizację pracy muzeum i poprawić komfort zwiedzania.

Dzięki staraniom pani kustosz Annie Surzyńskiej-Błaszak część sal zachowała swój klimat epoki, czyli to, co jest najistotniejsze w muzeum, stawiającym sobie za cel przybliżenie przeszłości współczesnemu odbiorcy. Cztery sale zachowały wystrój XIX-wieczny, co umożliwia obcowanie z oryginalnym eksponatem. W nich prezentowane są najbardziej spektakularne zbiory przez lata gromadzone przez kolekcjonera, któremu również poświęcono część ekspozycji. Na piętrze kamieniczki obejrzeć można zatem przede wszystkim biedermeierowskie meble z krakowskiego pałacyku jego szwagrostwa, Jadwigi i Edwarda Janczewskich, u których pisarz często gościł. Należy do nich krakowskie biurko autora „Krzyżaków” oraz salonowe fotele, na jakich siadywał pisarz, by z matką swej przedwcześnie zmarłej żony, Wandą Szetkiewiczową układać pasjanse. Stare elementy ekspozycji łączą się w nowej odsłonie w spójną całość.

W poznańskim Muzeum Sienkiewiczowskim po remoncie zaczyna się nowy rozdział w historii. Unowocześniona ekspozycja zyskała atrakcyjność, która z pewnością istotna będzie dla młodego odbiorcy. Zamiast drewnianych szaf z eksponatami pojawiły się przestronne szklane gabloty z ekspozycją biograficzno-literacką, a ich uzupełnieniem są stanowiska multimedialne. Ekrany dotykowe pozwalają na zapoznanie się z dodatkowymi materiałami, takimi jak fragmenty nagrań dźwiękowych, sceny z adaptacji filmowych utworów Sienkiewicza, fotografie, pocztówki czy dokumenty. Multimedia wprowadzają dynamikę w proces zwiedzania i dodatkowe efekty, zwiększające sposób oddziaływania na odbiorców, co bez wątpienia decyduje o atrakcyjności przekazu.

Słoneczne saloniki, których okna wychodzą na gwarny rynek i perełkę renesansu poznańskiego – ratusz, zdobią obrazy między innymi autorstwa szwagierki pisarza, Jadwigi Janczewskiej i jego córki Dzini. Obejrzeć tu można reprezentacyjny portret pisarza namalowany w 1971 r. na zamówienie Ignacego Mosia przez Włodzimierza Bartoszewicza. Częścią ekspozycji są zachowane pamiątki, do których należy część książek, należących do biblioteki pisarza. Cennym obiektem muzealnym jest kopia brązowa gipsowego odlewu maski pośmiertnej, wykonanej przez Franciszka Ksawerego Blacka. Stylowej ekspozycji towarzyszy multimedialny opis eksponatów, uzupełniony nagraniami wspomnień rodziny pisarza: synowej Zuzanny Sienkiewiczowej i wnuka Juliusza Sienkiewicza. Stanowiska z przyciskami uaktywniającymi przekaz informacji sprzężone są z punktowym oświetleniem kierowanym na wybrane obiekty.

Wyjątkowym eksponatem Muzeum poznańskiego będzie przez pół roku, prezentowana w centralnym miejscu sali multimedialnej, replika złotego Medalu Nagrody Nobla dla Henryka Sienkiewicza za całokształt twórczości. Został wypożyczony Muzeum Literackiemu Henryka Sienkiewicza w Poznaniu dzięki uprzejmości prawnuczki pisarza - Hanny Dziewanowskiej, która sprawuje nad nim pieczę w imieniu rodziny Sienkiewiczów, od momentu, gdy pięć lat temu wystąpiła do Akademii Szwedzkiej o jej wykonanie. Oryginał wraz z dyplomem zaginął w czasie Powstania Warszawskiego.

Muzeum po 35 latach istnienia ujawnia swoje zbiory w atrakcyjnej i nowoczesnej formie. Tradycyjnie można na ekspozycji obejrzeć m.in. różne wydania dzieł Henryka Sienkiewicza, jego korespondencję, meble, pamiątki, dzieła inspirowane twórczością pisarza, ale dzięki multimediom także ukryte w skarbcach zasoby. Jak zapowiada pani kustosz Anna Surzyńska-Błaszak, ekspozycje będą stopniowo wzbogacane, a ożywieniu działalności służyć będą zaplanowane m.in. cykle warsztatów literackich, plastycznych, historycznych dla młodzieży. W planach jest również cykl „Czytamy Sienkiewicza”.

We wrześniu br. oprócz specjalnej oferty, związanej z akcją Narodowe Czytanie „Trylogii” Muzeum Sienkiewiczowskie w Poznaniu zaprezentuje wystawę „Skarby muzeum”. Będzie to wyjątkowa okazja ujrzenia unikatowych elementów kolekcji Ignacego Mosia, nieobecnych na stałej ekspozycji. Zobaczymy na niej m.in. cenne rękopisy, które zostaną pokazane dzięki specjalnej gablocie, utrzymującej odpowiednie warunki.

Muzeum czynne: od wtorku do piątku w godz. 9.00-17.00; w soboty od 9.00-16.00 - wstęp bezpłatny. W poniedziałki, niedziele i święta nieczynne.