Na Mierzei Wiślanej zbudują kanał?

Zatoka Gdańska ma szczególny znak terenowy w postaci języka wyłożonego w wodzie, który rozciąga się od granic terytorialnych ziemi gdańskiej, aż do Piławy w Federacji Rosyjskiej. Ten swoisty język kawałka ziemi rozpięty na przestrzeni około 90 km długości i 1 do 2 km szerokości, nosi nazwę Mierzeja Wiślana. Północną jego granicą jest Zatoka Gdańska, będąca częścią Morza Bałtyckiego, która od południa styka się z Żuławami Wiślanymi, zaś od zachodu z Pobrzeżem Gdańskim. Na wschodzie natomiast sięga po granice obwodu kaliningradzkiego przynależnego Rosji.

Cóż to takiego jest Mierzeja Wiślana? To wielką i cienka jak jęzor żmii piaszczysta wydma, której wysokość w pewnych miejscach przekracza 30 metrów. Porastają ją w większości skromne lasy iglaste, poprzeplatane miejscami liściastymi. Mierzeja została zbudowana (wyłoniona) przez siły uderzeniowe wód morza w wyniku nieustannych wielowiekowych działań fal morskich.

Oddziela ona Zalew Wiślany od otwartych wód Zatoki z jednej strony i prawie stale rozhuśtanych wód Bałtyku. Mierzeja podzielona jest między terytorium Polski (w części zachodniej) i Rosji (część wschodnia). Jej niewielka część zachodnia, należąca do Polski, jest stosunkowo nieźle zurbanizowana, natomiast znacznie większa wschodnia pozostaje wciąż w stanie niemalże pierwotnym choć mocno zaniedbanym i zniszczonym chemią. Jak podaje trójmiasto.gazeta.pl, wszystkie miejscowości
położone w jej polskiej części (oprócz Gdańska), były dawniej skromnymi wioskami rybackimi, a obecnie są nowoczesnymi, ciągle rozwijanymi miejscowościami letniego wypoczynku. Wyróżniają się pod tym względem: Krynica Morska, Stegna, Sztutowo, Ostaszewo i Kąty Rybackie.

Od jakiegoś czasu marzeniem władz morskich i gospodarzy miast sąsiadujących z Zatoką Gdańską, stał się przekop Mierzei Wiślanej, który miałby ułatwiać bezpośrednie kontakty turystyczne i handlowe drogą wodną, między Polską a Rosją, a przede wszystkim uniezależnić się od strony rosyjskiej i zbudować kanał żeglugowy łączący Zalew Wiślany z Morzem Bałtyckim - czytamy w "Gazecie Wyborczej". Dzięki takiemu rozwiązaniu duże miasto Elbląg połączone z Zalewem Wiślanym i tradycyjnie umiejscowiony tu port morski, mogłyby się lepiej rozwijać. Sprawa jest już tak daleko posunięta, że powstały cztery warianty jej rozwiązania. Na początku stycznia 2012 r. na stronie internetowej Urzędu Morskiego w Gdyni, pojawiła się ankieta, na której można oceniać cztery różne warianty miejsca budowy kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną. Czy to oznacza, że pomysł wraca i jest szansa na jego realizację? Owszem jest szansa.

Głównym celem, a jednocześnie podstawowym argumentem budowy kanału przez Mierzeję, jest uniezależnienie strony polskiej od Rosjan i zapewnienie swobodnego dostępu statków towarowych do portu w Elblągu. Pod tym kątem trwają od kilku lat stosowne prace badawcze i projektowe. W Urzędzie Morskim w Gdyni, w związku z projektem przekopu, na stronie internetowej (www.umgdy.gov.pl) uruchomiono konsultacje społeczne związane z planowaną inwestycją. Czytamy tam m.in. "Przedmiotem programu wieloletniego pod nazwą: , tj. jest budowa kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną (...). Inwestycja umożliwi żeglugę bez dotychczasowej konieczności korzystania z Cieśniny Pilawskiej w Rosji".
Dla zainteresowanych załącznikiem do ankiety jest mapa, na której oprócz podstawowej lokalizacji projektu we wsi Skowronki w gminie Sztutowo, wskazane są trzy dodatkowe propozycje: Nowy Świat, Przebrno i Piaski (ostatnia wioska polska, położona za Krynicą Morską na Mierzei Wiślanej). Plany projektowe dotyczące przekopu i budowy kanału nie odpowiadają zarówno mieszkańcom okolic Skowronek, w tym Krynicy Morskiej, a głównie pomorskim samorządowcom z Gdańska. Marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk, w wypowiedzi dla prasy stwierdził wprost, że pomysł budowy takiego przejścia wodnego dla statków nie będzie opłacalny. Przeciwni planom budowy kanału są również ekolodzy. Ale bardzo mocno popierają go władze miasta i portu w Elblągu.

Temat inwestycji związanej z kanałem przez Mierzeję, stanął w 2007 roku na posiedzeniu Rady Ministrów, na którym zapadła decyzja o realizacji przekopu, w taki sposób, aby udrożnić elbląski port morski -
czytamy na stronie budownictwo.wnp.pl. Wkrótce też podjęto na Radzie Ministrów stosowną uchwałę w tej sprawie. Wyasygnowano specjalne środki budżetowe na studium wykonalności przekopu oraz ekspertyzę oddziaływania na środowisko.

W oparciu o rządowy dokument z 2007 roku, na podstawie którego Urząd Morski w Gdyni prowadzi swoje działania, kanał przez Mierzeję Wiślaną ma być gotowy do 2019 r. Cenę budowy kanału oszacowano na około 600 mln zł. Środki będą pochodzić prawdopodobnie w większości z kasy Unii Europejskiej.