"Niedoparki powracają" w dobrym stylu

Tajemnica ginących skarpetek, zwykle jednej sztuki od pary, została odkryta. Wreszcie wiadomo, co się z nimi dzieje. Nie stoją za tym psy ani pralki. Zdaniem Pavla Šruta, odpowiedzialni za tę sytuację są niedoparki, domowe stworzonka, które żywią się naszymi skarpetkami. Ich nazwa wywodzi się stąd, że kradną tylko po jednej sztuce, zostawiając drugą - nie do pary. Nie czytaliście pierwszej części ich przygód? Warto to nadrobić.

Najlepiej ujął to profesor Kędziorek w swoim dziele "Życia niedoparków": przez wieki stworzenie to - ani człowiek ani zwierzę - towarzyszy ludzkości i dręczy ją, mimo to nie było nigdy przez nikogo widziane, a cóż dopiero opisane. (...) Imię to otrzymał ode mnie i daję mu pierwszeństwo przed wyrazem SKARPETKOŻERCA, który proponuje koleżanka badaczka, magister Miklikova. Nazwa niedoparek dokładniej bowiem określa fakt, iż w tajemniczy sposób zawsze ginie nam tylko jedna skarpetka. Nigdy cała para! Niedoparki z pary skarpet robią tak zwane skarpety nie do pary.

Głównym bohaterem jest niedoparek Hihlik, który po perypetiach z poprzedniej części, postanawia wyruszyć do Afryki i poszukać tam swoich rodziców. Nie przypuszcza nawet, jak jego życie się zmieni za sprawą pewnego przypadku oraz bliższej znajomości z sir Jamesonem Archibaldem Sockwellem. Tymczasem w Pradze profesor Kędziorek nie radzi sobie z prowadzeniem Ośrodka Wychowawczego i Edukacyjnego dla Bezdomnych Niedoparków - Nowe Życie. Wszystko dlatego, że członkowie gangu nie potrafią żyć według zasad. W dodatku wszystko wskazuje na to, że ich szef Kudła Dederon przeżył i planuje pojechać za Hihlikiem do Afryki...

Skąd taki pomysł na taki cykl? Jak opowiada autor: Kiedy dziesięć lat temu spotkałem się z Galiną przy pracy nad naszą pierwszą wspólną książką Pavouček Pája, zdjęła na spotkaniu buty. I miała dziurawą skarpetkę! Normalnie wyłaził jej palec. Nie straciła jednak animuszu i wyjaśniła niezmieszana, że nie opłaca jej się ich cerować, bo i tak druga skarpetka ze świeżo zacerowanej pary od razu jej ginie. Wówczas nie miałem pojęcia o istnieniu niedoparków, ale tak mnie to oczarowało, że zaproponowałem Galinie zrobienie ilustracji do moich wierszyków dla dzieci. (...) Świat niedoparków otworzył się przed nami jako niezwykle istotny i zarazem zabawny temat - przecież w każdej rodzinie na całym świecie ludziom giną skarpetki. I zawsze tylko jedna z pary. Czy to nie jest temat na powieść?

Przygody Niedoparków to niezwykły i oryginalny temat. Pavel Šrut wykazał się dużą wyobraźnią i poczuciem humoru. Już same imiona bohaterów wywołują uśmiech na twarzy, Hihlik, jego kuzyni Ramzes (nazywany Ramikiem) i Tulamor junior (nazywany Tulikiem), afrykańskie niedoparki: Bumka, Dziewiątka, Mahawiśnia (zwany Mądrym Hindusem), szemrane niedoparki: Kudła Dederon, Krętacz oraz ekscentryczni ludzie: profesor Longin Kędziorek czy sir Jamesonem Archibald Sockwell. Co ciekawe, mimo że to bajka, autor osadził ją w realnym świecie - we współczesnej Pradze i w Afryce.
"Niedoparki" to połączenie bajki z literaturą gangsterską oraz z dużą dawką humoru. Jednak pod płaszczykiem humoru kryje się wiele prawd życiowych - o życiu, śmierci, przyjaźni i lojalności czy o panujących w świecie zasadach.

Co więcej, powieść ma walory edukacyjne, ponieważ autor pokazuje różnice między dobrem a złem oraz przedstawia wzorce do naśladowania. Są nimi na pewno rodzice Hihlika, którzy wyjechali do Afryki, gdy dowiedzieli się, że niedoparki tam głodują. Stanowi to analogię do ludzi wyruszających na misje do Krajów Trzeciego Świata. Dla równowagi wprowadza także czarne charaktery - Kudła Dederon (szef gangu) oraz Czcicieli (wychudzone afrykańskie niedoparki, wyznawcy tajemniczego Niedoparokwiatu).

Książkę czyta się błyskawicznie, ponieważ jest napisana lekkim i zabawnym językiem. Akcja wciąga czytelnika od pierwszej strony i tak pozostaje już do końca. Nie sposób nie wspomnieć także o wspaniałych ilustracjach Galiny Miklínovej. Artystka w niezwykły sposób uchwyciła te domowe stworki oraz zobrazowała niektóre scenki z powieści:

"Niedoparki powracają" to bajka dla większych dzieci - od 7 lat do nawet 100 lat. Te młodsze odbiorą ją w jako bajkę, te starsze odkryją w niej drugie dno. Polecam ją miłośnikom bajek nie tylko dla dzieci.

Warto wspomnieć, że "Niedoparki powracają" to druga część o tych psotnych stworzonkach. Poprzednia to "Niedoparki". Obecnie trwają prace nad trzecią częścią. Powieści o niedoparkach cieszą się dużym zainteresowaniem, zdobyła uznanie wśród czeskich dzieci, dorosłych i krytyków.

Można kupić pluszową maskotkę - podobiznę niedoparka Hihlika (http://sklep.wydawnictwoafera.pl/index.php?route=product/product&product_id=56)

Powstała także specjalna strona o niedoparkach.Pavel Šrut jest czeskim poetą, pisarzem, felietonistą i tłumaczem. Napisał wiele książek dla dzieci oraz tekstów piosenek. Zadebiutował w 1964 roku tomikiem poezji "Noc plná křídel".

Galina Miklínová jest reżyserem filmów animowanych oraz ilustratorką. Obecnie pracuje nad pełnometrażowych animowanym filmem 3D na podstawie książki "Niedoparki". Jest autorką ilustracji do wielu książek dla dzieci, m.in. do czeskich wydań przygód Harry'ego Pottera.

Pavel Šrut i Galina Miklínová od ponad 10 lat stanowią zgrany duet pisarsko-ilustratorski. W ich wspólnym dorobku jest już 8 książek dla dzieci, z których najpopularniejsze to: "Niedoparki" oraz "Niedoparki powracają".