No i gdzie w Polsce rośnie najstarszy dąb szypułkowy?

Jesteśmy w Piotrowicach, małej miejscowości w województwie lubuskim, niedaleko Szprotawy. Zatrzymujemy się przy głównej drodze, by odnaleźć ten, jak głoszą źródła, najstarszy dąb szypułkowy w Polsce. Rośnie w rezerwacie przyrody Buczyna Szprotawska w Borach Dolnośląskich.

I oto ukazuje się naszym oczom. Majestatyczny i tajemniczy zarazem. Dąb Chrobry, jak informuje tablica, ma już 750 lat. Rozpiętość korony wynosi ok. 16 m, wysokość 28 m, a obwód pnia 9,92 m.

Jeszcze nie wiemy, że cytowane wyżej źródło, zepsuje nam nasze odczucia zdobywców, czegoś naj… Oto nieoczekiwanie poinformuje nas, że najstarszym polskim dębem szypułkowym jest 800-letni dąb "Bolesław" rosnący w gminie Ustronie Morskie w pobliżu Kołobrzegu. Średnica korony - 20 m, wysokość drzewa - 32 m, ale obwód pnia - 6,91m.

Mieszkańcy Śląska Cieszyńskiego mówią skromnie o rosnącym w Kończycach Wielkich – ma ponad 750 lat i jest najstarszy… na Śląsku.
Podobno wiek drzewa można określić jedynie na podstawie ilości słojów pnia, które są jego pamięcią. Jednak na temat wieku dębów powstało wiele legend i obiegowych twierdzeń. Dawniej uważano, że to dąb „Bartek” jest tym najstarszym, ale okazało się, że jego wiek oceniano błędnie, nawet na 1200 lat. Tymczasem nie minęło więcej niż 700 lat, gdy był żołędziem.

Wróćmy w Lubuskie. Przysiadamy chwilę na drewnianych ławach, nie przeszkadzając jednocześnie biesiadującym obok przy ognisku innym miłośnikom natury. Dowiadujemy się od sąsiadów, że „Chrobrego”za pomnik przyrody uznano już w 1967 r.

W Polsce znajduje się ok. 33 tys. pomników przyrody, z czego najwięcej jest pojedynczych drzew i grup drzew. Jednym z kryteriów pozwalających uznać dąb za taki pomnik jest jego obwód - musi wynosić minimum 3,7 metra. Dęby szypułkowe lepiej znoszą trudne warunki klimatyczne niż dęby bezszypułkowe i dlatego przedstawiciele tego właśnie gatunku wiodą prym wśród pomników przyrody.

Dąb zawsze wzbudzał podziw i szacunek z powodu swej długowieczności i osiąganych rozmiarów. Był bohaterem wielu legend i opowieści. W starożytnej Grecji uważany był za drzewo Zeusa, boga nieba, błyskawic, grzmotów i piorunów. Również Słowianie czcili to drzewo, przypisując mu nadzwyczajną moc. Istniał też piękny zwyczaj, że kiedy w rodzinie na świat przychodził syn, dąb sadzono na pamiątkę.

Podziwiamy silnie rozwiniętą koronę "Chrobrego", jego grube konary i gałęzie o bujnym ulistnieniu. Pień i niektóre konary są w środku puste. Kto tu mieszka?

Żołędzie tego dębu zostały poświęcone przez papieża Jana Pawła II podczas pielgrzymki leśników do Watykanu w 2004 r. Pewnie informowali papieża, że to… najstarszy polski dąb szypułkowy. W każdym razie z poświęconych żołędzi wyhodowano sadzonki, a te rozsadzono po całym kraju w celu upamiętnienia papieża-Polaka. Patrz ostatnie zdjęcie.
Warto jeszcze wspomnieć, że objętość „Chrobrego” wynosi około 90 m³ - i jest największa wśród dębów polskich. A więc tak czy inaczej - naj…

Przyglądając się różnym dębom, zastanawiamy się, czy wiek jest naprawdę tak bardzo ważny? Piękne, majestatyczne mogą być drzewa dużo młodsze od piotrowickiego. Przekonuję się o tym codziennie, spoglądając na około 300-letniego „młodziana” rosnącego przed PSP1 w Nowej Soli (również pomnik przyrody ). Pomyśleć, ilu to dostojnik musiał w swoim życiu widzieć uczniaków?
Guido Ceronetti: „Drzewa nie są zielenią: to nasi starsi bracia unieruchomieni...”