Perły Kresów na wystawie w Pałacyku w Oblęgorku

Związki Henryka Sienkiewicza z Kresami Wschodnimi były wielorakie. Najbardziej znane są jego literackie obrazy rubieży Rzeczypospolitej w poszczególnych częściach Trylogii, znanej dziś już przeważnie z filmowych adaptacji, ale do niedawna doskonale zadomowionej w powszechnej świadomości narodowej za sprawą magii lektury. Zbaraż, Kiejdany, Kamieniec Podolski ożywały na kartach jego powieści. Muzeum Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku wychodzi z inicjatywą przypomnienia mniej znanych dziejów fascynacji pisarza dorobkiem kulturalnym Kresów. Zaprasza na wystawę - Pomniki historyczne Kresów.

Tematem nowej wystawy w Pałacyku w Oblęgorku jest twórczość plastyczna Napoleona Ordy, wydawcy Albumu Widoków Historycznych Polski. Poszczególne serie tej ośmioczęściowej publikacji wychodziły w latach 1873 –1883 w warszawskim zakładzie Maksymiliana Fajansa. Zawierały 260 obrazów sporządzonych pędzlem i ołówkiem, ukazujących zabytki z wszystkich prowincji na rozległych Kresach Wschodnich Rzeczypospolitej, od Połągi nad Bałtykiem, po Żwaniec nad granicznym Dniestrem.

W trakcie swoich podróży po Kresach Orda zwracał nie tylko uwagę na historyczne budowle, ale też na ich otoczenie, tworząc w niektórych przypadkach szersze ujęcia krajobrazowe. Był to owoc kilkunastu lat wędrówek, podczas których artysta utrwalał architektoniczne pamiątki historii. W kręgu zainteresowań autora znalazły się przede wszystkim: zamki, pałace i dwory związane z zasłużonymi dla kraju rodami magnackimi i szlacheckimi. W podpisach, towarzyszących widokom, można było znaleźć najważniejsze fakty z przeszłości każdej miejscowości.

Wartości Albumu „niestrudzonego zbieracza” widoków podkreślał Henryk Sienkiewicz niejednokrotnie w dziennikarskich artykulikach w postaci Wiadomości na łamach „Gazety Polskiej”. Szczególną uwagą obdarzył serię szóstą, przedstawiającą „miejsca historyczne Królestwa, Galicji i Ziem Krakowskich”. W okresie poprzedzającym powstanie Trylogii akcentował nie tylko wartość artystyczną wydawnictwa, ale i zasługę obywatelską autora. Pisał: „Ruiny dawnych historycznych zamków kruszą się lub przechodzą w ręce, które ich uszanować nie umieją. Wkrótce może pamiątka wielu miejscowości przechowa się li tylko w tym albumie, a zatem tym większą mu to nadaje wartość”.

Z pewnością wspomniany tu aspekt wartości dokumentalnej obrazów Ordy nabiera szczególnego znaczenia obecnie, po przeszło wieku od ich powstania, kiedy proces rozpadu, kruszenia ruin znacznie postąpił naprzód, a niektóre miejsca znacznie zmieniły swój wygląd.

Zaprezentowane na wystawie obrazy Napoleona Ordy nie są jedynym znakiem żywej w Oblęgorku pamięci o Kresach. Nie brakuje wśród eksponatów sprzętów i dzieł sztuki związanych ze wschodnim pograniczem. Część z nich stanowi dar jubileuszowy dla pisarza od jego miłośników, jak alabastrowy zegar ozdobiony srebrną statuetką Polonii, stojącej na kuli spod Beresteczka – pamiątka z Dzikich Pól czy kozacka kula spod Zbaraża. Inne pamiątki to owoc inspiracji dziełami autora Trylogii – widoki i postacie z Kresów na obrazach olejnych, rysunkach, akwarelach, litografiach. Żywą pamiątką przywiązania oblęgoreckich gospodarzy do przestrzeni kresowej jest rosnący u progu werandy ogrodowej stary krzew perukowca podolskiego.

Na wystawie w Pałacyku w Oblęgorku zostaną pokazane obrazy Napoleona Ordy pochodzące ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie oraz litografie Maksymiliana Fajansa wykonane według rysunków Ordy ze zbiorów własnych. Ekspozycjom będą towarzyszyły pokazy multimedialne - w tym cyfrowy pokaz dorobku malarza i obecnego stanu niektórych miejsc przez niego utrwalonych.

Wernisaż wystawy odbędzie się 20 września 2012 r. o godzinie siedemnastej.

Znajdź nas na Google+