Po 20 latach "Nevermind" Nirvany wciąż inspiruje

W 1989 Nirvana debiutowała płytą "Bleach", która zawierała utwory ciężkie i szybkie, typowo grungowe. Sprzedała się zaledwie w 30 tysiącach egzemplarzy. Status "Bleach" i całej grupy zmienił się po kolejnym albumie. W maju i czerwcu 1991 roku zespół zamknął się do studia, by nagrać swój drugi krążek - "Nevermind". We wrześniu był już gotowy do wydania. Od tego momentu płytę sprzedano w ponad 26 milionach egzemplarzy, a magazyn "Rolling Stone" umieścił ją na 17. miejscu w rankingu najlepszych albumów wszech czasów. Co ciekawe, czasopismo początkowo wystawiło mu niską ocenę, tylko 3 na 5 możliwych do zdobycia gwiazdek.

Hymn czy ironia buntu?

Jedna z flagowych produkcji rocka zaczyna się od hymnu rewolucji nastolatków - "Smells like teen spirit". No właśnie, ale czy aby na pewno jest to piosenka nawołująca do buntu? Do dziś nikt nie potrafi tego rozszyfrować. Z utworu bije bowiem wielki gniew i złość, a zwrotki nie wiążą się ze sobą.

Jedni uważają, że jest to piosenka skierowana do byłej partnerki Kurta, która używała dezodorantu "Teen spirit". Drudzy, że jest to hymn buntowników, a jeszcze inni, że to nic innego, jak wielka ironia z młodzieńczego buntu. Pozostałe teorie mówią o inspiracji używkami lub seksualną inicjacją Cobaina z prostytutką. Niewątpliwie tytuł utworu wymyśliła koleżanka. Najczęściej tłumaczony jest jako: "Pachnie duchem nastolatka" bądź "Smród młodości". W czasie jego nagrywania, agent wytwórni płytowej Nirvany protestował - Nie możemy tego grać. Nie rozumiem o czym śpiewa wokalista. Nie dość, że tekst był niewyraźnie zaśpiewany, to jeszcze nie został dołączony do płyty w formie wydrukowanej. Fani długo myśleli, że zamiast "Hello", Kurt śpiewa w refrenie "You konw".

Zobacz teledysk do legendarnego utworu Nirvany:

O swoim dziele wypowiedział się nawet sam Cobein, autor słów - Utwór był bazowany na wielu sprzecznych ze sobą pomysłach. Jest raczej żartem z idei rewolucji. Rewolucja jest jednak niegłupim pomysłem. Dave Grohl, perkusista zespołu miał zdradzić - Fakt, że Kurt napisał słowa do "Smells Like Teen Spirit" zaledwie pięć minut przed ich pierwszym zaśpiewaniem, dowodzi, że utwór nie ma zbyt wiele do powiedzenia o czymkolwiek. Kurt potrzebował jedynie dobrych rymów i sylab, by wypełnić wersy. Nikt nie wierzy dziś jednak, że autorem hymnu młodych rewolucjonistów nie kierowało żadne większe przesłanie. W końcu Kurt, który 20 lutego obchodziłby swoje 44. urodziny, to mistrz zawiłych i wielostopniowych metafor.

"Smell like ten spirit" znalazło się na 6. miejscu Hot 100 magazynu Billboard oraz stało się hymnem ówczesnego pokolenia, określanego mianem "Pokoleniem X". Kolejnymi hitami z tego albumu były: "Come as you are", "Breed" oraz "Lithium". Znalazło się także miejsce na stonowany ballady, jak "Polly " i "Something in the way". Cała reszta to mocna, melodyjna i energiczna dawka rocka.

Z siusiakiem na wierzchu

Okładka płyty została okrzyknięta jedną z najbardziej kontrowersyjnych w historii przemysłu muzycznego. Przedstawia małego bobasa, zanurzonego w wodzie. Dziecko jest całkowicie nagie i widać jego narządy rozrodcze. Na oryginalnym zdjęciu chłopiec był pozbawiony wstydliwego elementu, ale w ostatniej chwili zdecydowano się na pozostawienie tego atrybutu. Przed nim widzimy jednodolarowy banknot, zaczepiony na haczyku wędki. Został on dodany na życzenie Kurta Cobaina. Przez rozłożone ręce malucha, mamy wrażenie, że chce on złapać uciekający pieniądz.

To wyjątkowo prowokacyjne zdjęcie można interpretować na wiele sposobów. Może to być zarówno alegoria pogoni za pieniądzem od kołyski do grobu, jak i obraz zdeprawowanej niewinności. Okładka płyty "Nevermind" z pewnością stanowi znak naszych czasów. Początkowo twórcy okładki nie mieli na myśli takich skojarzeń, które są wynikiem przypadku. Oryginalne zdjęcie miało pochodzić z obejrzanego przez Kurta Cobaina filmu, przedstawiającego narodziny dziecka pod wodą. Wytwórnia płytowa odrzuciła jednak to zdjęcie. Gotowe zdjęcia pływających dzieci były zbyt drogie, zorganizowano więc sesję zdjęciową z czteromiesięcznym chłopcem, który nazywał się Spencer Elden. Był tak mały, że nie mógł wówczas wyrazić swojego sprzeciwu. Zadecydował za niego ojciec, który był przyjacielem fotografa (Kirka Waddle'a) projektującego okładkę. Kierowała nim chęć zysku 200 dolarów.

Nowe "Nevermind"?

Rok po śmierci Cobeina, Dave Grohl - były perkusista Nirvany, założył zespół Foo Fighters, w którym porzucił perkusję na rzecz gitary i śpiewu. W styczniu 2011 roku grupa zapowiedziała "Wasting Light", czyli swoją ósmą płytę studyjną. Niewątpliwie Grohl stara się odtworzyć kultowe brzmienie "Nevermind". W tym celu zespół podjął współpracę z Butchem Vigiem, człowiekiem odpowiedzialnym za produkcję krążka Nirvany z 1991 roku. Oprócz tego zaprosił do współpracy Krista Novoselica, dawnego gitarzystę basowego legendarnej grupy.

Album, który trafi do sprzedaży 12 kwietnia, ma być najcięższym w historii Foo Fighters. Już 23 lutego odbędzie się premiera radiowa singla, zatytułowanego "Rope", czyli lina, sznur lub stryczek. Na razie w internecie pojawił się teledysk do mało nevermindowej piosenki "White Limo", którą także znajdziemy na "Wasting Light".