Po konferencji "Henryk Sienkiewicz w szkole, bibliotece, muzeum"

Czytelnicy naszego portalu mieli okazję zapoznać się z recenzją Adrianny Adamek - Świechowskiej pt."Wokół w pustyni i w puszczy" - w lustrze arcydzieła
https://naszemiasto.pl/wokol-w-pustyni-i-w-puszczy-lustro-arcydziela/ar/c13-4499524

która omawia książkę wydaną jako pokłosie poprzedniej sesji naukowej pod przewodnictwem prof. Tadeusza Bujnickiego.

Pan Profesor nie ustaje w wysiłkach aby kontynuować takie tematyczne spotkania naukowe wokół dorobku i postaci pisarza Henryka Sienkiewicza, a ponieważ mają one swoją renomę na kolejną w dniach od 10 do 11 kwietnia br. zawitało do Krakowa kilkudziesięciu uczestników, w tym wykładowców z całego kraju. Tym razem temat konferencji koncentrował się wokół recepcji literackiego dorobku Henryka Sienkiewicza w szkołach, wreszcie roli bibliotek i muzeów Jego imienia w popularyzacji tego dorobku.
Konferencja była otwarta dla wszystkich zainteresowanych obserwatorów, dała też możliwość studentkom i studentkom Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie przy ul. Podchorążych 2 wysłuchania wykładów i zdyscyplinowanej, ale nieskrępowanej, żywej dyskusji, na co wpływ miała osobowość Profesora. Nie były to bowiem dyskusje czysto akademickie, lecz spory o kształt polskiej kultury w kontekście obecnej tendencji do rugowania najważniejszych dzieł pisarza z kanonu lektur szkolnych w szkołach średnich, a pozostawiania 'W pustyni i w puszczy" jako lektury uzupełniającej w Szkołach Podstawowych, a "Quo Vadis", "Krzyżaków" czy "Potopu" do wyboru jako lektury w Gimnazjach. Licealiści już do lektury Sienkiewicza nie muszą obecnie wracać, zapoznając się z dziełami Stefana Żeromskiego.

Niby logicznie, ale jak pokazano w wystąpieniach czterech pierwszych prelegentów - kolejno byli to Zofia Budrewicz, Janusz Kostecki, Dorota Samborska, Adrianna Adamek - Świechowska, na przestrzeni lat 1900 - 1999, panowało zmienne dla poszczególnych dziesięcioleci podejście zarówno w szkole do listy kanonów lektur ustalanych przez ministerstwa edukacji jak i w domu i do czytania dzieł Henryka Sienkiewicza. Poza nowelami takimi jak "Janko Muzykant", "Szkice węglem" czy "Latarnik", które zajmowały mniej lub bardziej eksponowane miejsce w spisie lektur, jego powieści historyczne zajmowały dotychczas najczęściej czołowe miejsca na liście lektur obowiązkowych.

Kiedyś powieści Sienkiewicza stanowiły podstawę wychowania. Pomagały przetrwać ciężkie czasy, choćby na zesłaniach na Syberii czy podczas okupacji hitlerowskiej. Zmienił się młody odbiorca i jego oczekiwania od świata i kanony wychowania młodzieży, co podkreślała Ewa Kosowska z Uniwersytetu Śląskiego swoimi refleksjami wokół recepcji "W pustyni i w puszczy", która mówiła, że na przełomie XIX i XX wieku dominował model nastawiony na przygotowanie młodych ludzi do radzenia sobie w ekstremalnie trudnych warunkach na połaciach ówczesnych wielkich światowych europejskich imperiów, w okresie międzywojennym jeszcze ważniejszym był wątek przygotowania patriotycznego na wypadek wojny, a po niej zwracano uwagę na wrażliwość społeczną w utworach pisarza.
Pozostaje jako wniosek z konferencji konieczność nieustającej dysputy, kierowanej także do władz nie tylko oświatowych, co ma być ważne w XXI wieku dla młodych ludzi ze schedy sienkiewiczowskiej. Czy postawy i wzorce ideowej tożsamości narodowej zawarte w dziełach patriotyczno - historycznych Sienkiewicza mają być dalej szerzej przyswajane młodzieży, czy też ma być oddana na oddziaływanie jedynie wzorców konsumpcyjnych i zarabiana pieniędzy obecnego modelu europejskiego wychowania? Czy w związku z tym są mniej, czy przeciwnie, bardziej potrzebne? Zwrócono uwagę w dyskusji na walory także pięknych wzorców językowych literatury sienkiewiczowskiej, od powieści po jego listy prywatne.

Zauważono w kilku wykładach w pierwszym dniu, jak obecnie ta dysputa wokół Sienkiewicza przeniosła się na łamy internetowych portali społecznościowych, gdzie są obecne informacje o pisarzu bez weryfikacji sienkiewiczologów. Mnóstwo błędów w WIKIPEDII w haśle "Henryk Sienkiewicz" i innych portalach takich jak "Ściąga" unaoczniła zebranym w sali konferencyjnej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie prelegentka Agata Zalewska w wystąpieniu "Sienkiewicz w bibliotece cyfrowej",a rozmaitymi kategoriami bryków i streszczeń na potrzeby szkolne utworów pisarza zajął się Bogdan Mazan.
Wszystkie wykłady oparte były o bogate dane liczbowe o edycjach utworów pisarza, a nawet tak szczegółowe, jak analiza Agnieszki Trzcinowicz czytelnictwa jego dzieł i wypożyczeń lektur w bibliotekach szkolnych.

Konferencja w Krakowie już w pierwszym dniu pozwoliła się zapoznać z najnowszymi książkami sienkiewiczologicznymi, które przedstawili ich autorzy m. in. Marek Wedemann o motywach ariostycznych w powieściach Sienkiewicza (NA ZDJĘCIACH). Nakład jednej z nich z "Listami Marii Szetkiewicz - Sienkiewiczowej" Barbary Szargot błyskawicznie rozszedł się i na konferencji pokazano jedynie egz. okazowe.

Już w pierwszym dniu konferencji zwrócono uwagę na aspekt obecności pewnych wzorców sienkiewiczowskich w programach części polskich polityków i miało by to być tematem jednej z kolejnych konferencji, co zapowiedział Profesor Bujnicki podczas części nieoficjalnej w ramach uroczystej i smacznej kolacji ( sałatka z łososiem, pieczeń, zupa kremowa, szarlotka i lampka wina) w krakowskim barze sałatkowym "Cafe Bar Akademia" przy ulicy Karmelickiej 41 tel. 662 - 62 -52. To doskonałe miejsce na kolacje dla 25 osób po trudach naukowych obrad i ceny bardzo przystępne jak na Kraków.

W drugim dniu oddano także głos obecnym na sesji dyrektorom muzeów: w Oblęgorku, Poznaniu, Woli Okrzejskiej, Żarnowcu.
Można mieć tylko jedno zastrzeżenie: z Uniwersytetu Pedagogicznego był tylko jeden prelegent prof. Janusz Kostecki, jak sam podkreślał, nie zajmujący się badaniami sienkiewiczologicznymi, co mogłoby świadczyć, że na tej uczelni po śmierci nieodżałowanej prof. Haliny Kosętki brakuje sienkiewiczologów i nie podejmuje się obecnie choćby analiz wzorów wychowawczych dla współczesnej młodzieży w twórczości Autora Trylogii?

Dobrze, aby organizatorzy tych cennych grantowych naukowych konferencji pamiętali także o istniejących stowarzyszeniach sienkiewiczowskich, co poszerzyłoby zakres tak uczestników jak też słuchaczy konferencji prof. Tadeusza Bujnickiego.

Obecni podczas obrad i biorący w udział w dyskusji przedstawiciele nowego krakowskiego Stowarzyszenia imienia H. Sienkiewicza kontakt tel. 660 453 492 dziennikarze Wiesław Adamik i Jan Szczepański zaprosili zainteresowanych naukowców do wyjazdu z ekspedycją do ziemi dzieciństwa Henryka Sienkiewicza w dniach 13-14-15 lipca br. (NOWY TERMIN) na trasie Andrychów - Wadowice - Kraków - Kielce - Radom - Zwoleń - Puławy - Okrzeja - Wola Okrzejska.

Odbędzie się podczas niej koncert pianistki Man Li Szczepańskiej w dniu imienin pisarza, panel dyskusyjny "WRAŻLIWOŚĆ społeczna, miłosierdzie i rodzina w utworach i listach H. Sienkiewicza", czytanie Jego listów i przekazanie portretu "Henryk Sienkiewicz".

Czytaj więcej:
https://naszemiasto.pl/konferencja-o-henryku-sienkiewiczu-w-krakowie-2014/ar/c13-4516760