Poczta na Górnym Śląsku w I wojnie światowej

Opracowanie Jana Olchowika: Korespondencja pocztowa z okresu I wojny światowej w regionalnym zbiorze filatelistycznym jest kolejnym znaczącym dokonaniem znanego dokumentalisty dziejów poczty na Górnym Śląsku. Ukazało się ono w 100. rocznicę wybuchu pierwszej wojny światowej. W całej Europie trwają obecnie wydarzenia, uroczystości, konferencje, wystawy, ukazują się opracowania przypominające okoliczności i przebieg konfliktu oraz wielomilionowe straty osobowe, tak wśrod żołnierzy walczących stron, jak i wśród ludności cywilnej.

Nie silimy się ani na historyczne, ani na militarne, ani na polityczne komentarze. Trzeba jednak dobitnie podkreślić, że wojna ta była skutkiem imperialistycznej i nacjonalistycznej polityki ówczesnych państw europejskich. Wydawało się, że po tak straszliwych doświadczeniach nic podobnego nie ma prawa się powtórzyć. Powtórzyło się w jeszcze większej i okrutniejszej skali ćwierć wieku później.

Druga wojna światowa także niewiele nauczyła ludzkość. Cały wiek XX to pasmo konfliktów zbrojnych na świecie i w Europie. Wojny w Korei, w Wietnamie, w byłej Jugosławii, w Libanie, wojna irańsko-iracka, wojna w Kuwejcie, w Afganistanie. Również wiek obecny odziera za złudzeń, wobec tego, co dzieje się w Syrii, w Iraku, czy tuż za wschodnią polska granicą, na Ukrainie.

Pokój nie jest dany państwom i narodom na zawsze. Nigdy nie należy wykluczać, że dramatyczne i straszne wydarzenie, które stały się przekleństwem naszych przodków, nie dotkną tragicznie nas czy naszych potomnych.
Taka między innymi nauka płynie z opracowania Jana Olchowika. Pokazuje ono, jak funkcjonowała poczta na Górnym Śląsku w czasach I wojny światowej. Jakimi metodami i w jakich okolicznościach ludzie przesyłali swoim bliskim i znajomym wiadomości o sobie i dziejących się wokół nich wydarzeniach. Dowodzi także, że filatelistyka wojenna, może stanowić ważną i cenną gałąź pomocniczą historii.

Dla nas osobiście praca ta jest ważna z tego względu, że została popełniona przez naszego przyjaciela, Janka Olchowika, uczestnika ważnych przedsięwzięć edytorskich, takich jak: Synagoga w Wirku. 1891-1939. Ocalona pamięć [Ruda Śląska 2013 i 2014] czy Godulowe silva rerum [Ruda Śląska 2014].

Jest Jan Olchowik postacią niezwykle zasłużoną dla polskiej, niemieckiej i śląskiej filatelistyki. Postacią znaną i szanowaną, wielokrotnie zaszczytnie honorowaną. Pozwolimy sobie zatem zaprezentować pokrótce jego zasługi i dokonania, w przekonaniu, że pozwoli to na pełniejszą percepcję niniejszej książeczki.

Jan Olchowik jest głownie historykiem poczty górnośląskiej. Efekty mrówczej pracy publikuje w rozlicznych katalogach krajowych i międzynarodowych oraz w gazetach lokalnych. „Powstanie i historia poczty w miejscowości Ruda”; „Pocztowe udokumentowanie miejscowości Antonienhütte, Wirek, Nowa Wieś”; „Godula (Godullahütte) oraz 100-lecie jej poczty”. Wymienione i jeszcze inne artykuły ukazały się także w wersji niemieckiej w specjalistycznym kwartalniku klubu Arge Deutsche Ostgebiete.

Należy do Bund Deutscher Philatelisten (Niemieckiego Związku Filatelistów), do wzmiankowanego Arge Deutsche Ostgebiete (klubu zajmujący się historią poczty na terenach, którymi kiedyś władały Niemcy; a w nim do grupy Śląsk), do Briefmarkenfreunde Hausham (klubu filatelistycznego w Bad Tölz). Jest jednocześnie członkiem Polskiego Związku Filatelistów, Oddziału Ruda Śląska i należy do Klubu Silesiana, przy Okręgu Śląsko-Dąbrowskim PZF, w którym pełni funkcję wiceprezesa.

Jeśli tylko może, nie opuszcza żadnego istotnego wydarzenia w Rudzie Śląskiej i na Śląsku. Właśnie za aktywność i za owe dokonania władze samorządowe przyznały Janowi Olchowikowi honorowy tytuł „Ambasadora Rudy Śląskiej”, wręczony podczas dorocznej gali „Dziękujemy Pozarządowcom”. Publikacje rudzkiego „Karlusa” zdobywają prestiżowe nagrody na rozlicznych i głośnych wystawach. Broszura „160 lat poczty w Rudzie” na wystawie filatelistycznej w Austrii, z międzynarodową obsadą, otrzymała medal pozłacany w klasie literatury fachowej. Taką samą nagrodę przyznano opracowaniu na Międzynarodowej Wystawie Polska - Czechy w Lubinie. Została przyjęta na Wystawę Filatelistyczną Moguntia w Mainz. Ogromne uznanie uzyskała znakomita książka pt. „Poczta na Górnym Śląsku do 1923 roku” (Das Postwesen in Oberschlesien bis 1923). Przyniosła ona Johannowi złoty medal w klasie literatury podczas Krajowej Wystawy Filatelistycznej „Transport’2010” w Katowicach.

Ogromny sukces odniósł również Olchowik na Światowej Wystawie Filatelistycznej "Portugal 2010", w Lizbonie. "Poczta na Górnym Śląsku do 1923 roku" – uzyskała dyplom w randze medalu dużego srebrnego, natomiast praca "160 lat Poczty w Rudzie" - dyplom w randze medalu posrebrzanego.

W roku 2014 Grażyna Dziedzic, prezydent Miasta Ruda Śląska uhonorowała Jana Olchowika honorowym medalem „Kamrat Rudzki” za całość osiągnięć kolekcjonerskich, autorskich i za działalność obywatelską. Z wnioskiem o wyróżnienie wystąpiło Rudzkie Towarzystwo Przyjaciół Drzew Organizacja Pożytku Publicznego, organizacja partnerska Polskiego Związku Filatelistów, Oddziału w Rudzie Śląskiej.

Życząc czytelnikom ciekawej lektury pozostajemy z wyrazami uznania wobec Autora – Barbara i Adam Podgórscy