Pod ciśnieniem

O wielu z nich można mówić już wyłącznie w czasie przeszłym. Znikają bowiem z naszych oczu w tempie zastraszającym, podobnie jak inne zbytki architektury przemysłowej
na Śląsku.

W albumie zatytułowanym "Pod ciśnieniem. Szlakiem wież ciśnień" zaprezentowano dorobek Jerzego Koziołka, malarza amatora, który przez kilka lat zajmował się upamiętnianiem śląskich wież wodnych. Opowiada o tym autorce tekstu, redaktor Grażynie Bednarek:
- Przez dwa lata jeździłem po całym Śląsku i tropiłem wieże ciśnień. (...) Wiedziałem tylko, że znajdę je w okolicy dworców kolejowych, zakładów pracy. One są wysokie, więc można je było dostrzec z okien pociągu czy autobusu. Niektóre stoją w lasach, za hałdami. Trzeba było iść pieszo kilka kilometrów, bo nie było czym dojechać.

Wieże wodne, „wasserturmy” są świadectwem wysokiej cywilizacji technicznej. Rozwiązywały w znacznym stopniu problem zaopatrzenia w wodę pitną silnie zurbanizowanych i zindustrializowanych terenów. Dziś tylko niektóre są zagospodarowane, jak np. w Tarnowskich Górach, czy w Rudzie Śląskiej. Większość, niestety, jest w złym stanie technicznym i w zastraszającym tempie niszczeje, jak ta kolejowa na plantach w Kochłowicach. Jeśli nie ocaleją w naturze, zostaną chociaż na obrazach Jerzego Koziołka. W sumie na 116 płótnach.

Inspiratorem tej nieocenionej kolekcji jest Gerard Stanisław Trefon, nasz halembski znajomy, posiadacz ogromnych zbiorów "Barwy Śląska" zawierających dorobek pokoleń twórców nieprofesjonalnych. Album ukazał się dzięki Stowarzyszeniu na Rzecz Restauracji i Propagowania Sztolni Królowa Luiza w Zabrzu "Pro Futuro" oraz zabrzańskiego Skansenu Górniczego "Królowa Luiza". Redakcji całości podjęła się Klaudia Nowak - Mańko. Zdjęcia wykonał Arkadiusz Gola, znany rudzki fotografik. Katalog sfinansował Urząd Miasta Zabrze.

Współautor artykułu:

• Barbara Podgórska