Polaku, jaki jest Twój stosunek do języka?

Definicja? "Język jest systemem znaków konwencjonalnych i semantycznych służących do porozumiewania się ludzi w obrębie danej społeczności" ("Wstęp do nauki o języku polskim" - Renata Przybylska). Nauka o języku polskim jest wielopoziomowa i składają się na nią różne elementy. Warto też wspomnieć, iż język ciągle ewoluuje. Konsekwencją tego jest m. in. zanikanie przestarzałych form i adaptowanie przez społeczeństwo nowych. Często też formy, które były do do tej pory niepoprawne, poprzez częste używanie wchodzą do tzw. uzusu językowego. Uzus językowy to pewien zwyczaj używania języka w danych kręgach społecznych. Ogromną rolę w tworzeniu uzusu odgrywa aprobata społeczeństwa i naukowców. W rozważaniu postaw wobec języka istotna jest świadomość językowa każdego człowieka. W dużej mierze to ona decyduje o indywidualnej postawie.

Postawy wobec języka: (" Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN" - A. Markowski)

Racjonalizm
Osoba, która wyznaje taką postawę wie, że język się zmienia i jest to jak najbardziej naturalne. Wyznaje zasadę, iż niektóre zmiany są konieczne, a niektóre całkiem zbędne. Za drogę do poznania wszelkich innowacji uznaje mechanizmy rządzące językiem. Co więcej, nie ocenia ewolucji języka według własnych emocji i doświadczeń. Słowem kluczowym jest dla niej analiza.

Liberalizm
Osoba wyznająca taką postawę uważa, że należy akceptować wielostylowość i wielopoziomowość języka. Wie, że język potrzebuje niektórych zmian, ponieważ zmienia się także rzeczywistość, w której żyje oraz społeczeństwo, którym się otacza. Ma ponadto świadomość, iż języka używają różni ludzie w różnych sytuacjach.

Perfekcjonizm
Perfekcjonista wypowiada walkę formom nieprecyzyjnym i wyjątkowym, innowacyjnym i dawniejszym. Uważa, że język powinien być precyzyjny i zgodny z systemem językowym. Należy więc udaremnić powstanie jakichkolwiek odstępstw od systemu.

Naturalna (zwana też spontaniczną)
Osoba mająca taki stosunek twierdzi, że nie będzie się zastanawiała nad tym, jak używać języka, bo jest on po prostu... naturalny.

Logiczna
Zgodnie z nazwą tej postawy, wyznający ją twierdzi, iż język powinien być precyzyjny, jednoznaczny, a nade wszystko... logiczny.

Leseferyzm
Leseferysta unika ingerowania w język. Uważa, że skoro i dobre, i złe formy są używane, to znaczy, że są potrzebne.

Konserwatyzm
Konserwatysta pragnie, by ludzie posługiwali się takim językiem, jakim on sam się posługiwał, gdy był młody. Uważa bowiem, że wtedy język był bardziej precyzyjny i poprawny, a ponadto, że tamte formy są wystarczalne. Wypowiada walkę młodym pokoleniom, twierdząc, że formy przez nich używane są niepotrzebne.

Indyferentyzm
Brak poglądu na język to pogląd indyferentysty.

Abnegacja
Chyba najbardziej krzywdząca postawa wobec języka. Abnegata nie tylko nie obchodzi język, ale on w ogóle nie uważa go za wartość.

Puryzm egocentryczny
Przejawia się w tym w akceptowaniu takich form, jakie są odpowiednie dla tego typu purysty. Skłonna jestem stwierdzić, iż taką postawę ma bardzo dużo ludzi i jest całkiem naturalne. Każdy bowiem uważa, że język, jakim się posługuje jest poprawny.

Puryzm elitarny
Purysta elitarny dużą wagę w używaniu języka przypisuje danej warstwie społecznej - starej inteligencji. Uważa, że należy walczyć z formami, których używają inne warstwy.

Puryzm nacjonalistyczny
Postawa "wszystko, co obce w języku, jest niepoprawne". Należy zatem zwalczać wszystko to, co nierodzime. Ta postawa jest w pewnej mierze krzywdząca dla języka, może hamować jego rozwój.

Puryzm tradycjonalistyczny
Jednym słowem - powrót do korzeni. Postawa, która wyraża się w uświadamianiu młodemu pokoleniu, że mówi źle i nieelegancko. Cechuje ją przeświadczenie, iż dawniej język był poprawny i elegancki, należy więc zwalczać wszelkie innowacje.