Poradnik dla tych, którzy uciekali z polskiego (5)

Liczba czy ilość?

Słowo "ilość" odnosimy na ogół do tego, czego się policzyć nie da, a co można zmierzyć w inny sposób, np. zważyć lub określić objętość. Ilość sugeruje jakąś jednostkę miary (np. kilogramy piasku, metry sześcienne piasku, metry bieżące piasku itp.).

Wyrazowi "ilość" towarzyszy rzeczownik niepoliczalny, nieużywany z liczebnikiem, np. ilość powietrza, światła, wody, pojęć abstrakcyjnych. W odniesieniu do rzeczowników policzalnych możemy użyć słowa "ilość" wtedy, gdy są one policzalne co prawda, ale nieprzeliczone lub trudne do przeliczenia np. „Towar sprzedajemy w ilościach hurtowych” albo „Przeczytałem dużą ilość książek”, „Na drzewie jest jeszcze duża ilość liści”.

Słowo "liczba" odnosimy do tego, co można policzyć. Mówimy na przykład liczba ludzi, zdjęć, ogłoszeń, artykułów, reklam. Liczba ma zawsze sztuki za jednostkę miary. Wyraz "liczba" łączy się tylko z rzeczownikami policzalnymi.

A cyfra? Czym się różni od liczby?

Cyfra jest znakiem graficznym liczby.
Istnieje dziesięć cyfr arabskich: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 i 9 i sześć używanych dziś rzymskich: I, V, X, L, C, M.

Należy pisać i mówić: liczba mieszkańców, liczba pomysłów, liczba felietonów; cyfry 1, 2, 3, 4; ilość mąki, ilość powietrza, ilość wody, ilość rozumu; liczba zapisana cyframi arabskimi lub rzymskimi.
Nie należy: ilość ludzi, astronomiczna cyfra, cyfra dwadzieścia trzy, liczby rzymskie lub arabskie.

Do znaczenia słów przywiązuje się zbyt małą wagę, choć publikacji na ten temat nie brakuje. A przecież dziennikarze także powinni dbać o to, by „odpowiednie dać rzeczy słowo”.