Praca w upały. Sprawdź, jakie prawa ma pracownik i co musi zapewnić pracodawca

Praca w upały wiąże się z dodatkowymi obowiązkami, nałożonymi na pracodawców. W wielu krajach są one uregulowane prawnie. W Polsce warunki pracy w upały regulują przepisy BHP. Firma musi m.in. zapewnić pracownikom wodę do picia. Ponadto osoba zatrudniona może przerwać wykonywanie pracy, jeżeli źle się poczuje przez wysoką temperaturę.

Miejsca do czerpania wody pitnej przez pracowników muszą znajdować się w promieniu 75 m od stanowisk pracy (zgodnie z paragrafem 112 rozporządzenia Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy). Jeżeli woda w biurze nie jest zdatna do spożycia, pracodawca ma obowiązek nieodpłatnego udostępnienia pracownikom wody pitnej. Może to być woda butelkowana czy z dystrybutora.

Dodatkowo pracodawca powinien dopilnować, aby okna w pomieszczeniach, gdzie jest wykonywana praca, były zabezpieczone przed nadmiernym promieniowaniem słonecznym. Najprostszym rozwiązaniem będzie montaż rolet lub żaluzji. Za zmuszanie pracowników do pracy w nieodpowiednich warunkach pracodawcy grozi do 30 tys. zł.

Ponadto firma powinna zapewnić pracownikom zimne napoje, wzbogacone o sole mineralne i witaminy (np. schłodzoną wodę mineralną) w szczególnie trudnych warunkach pracy. Zgodnie z przepisami prawa, za takie uznaje się pracę przy temperaturze przekraczającej 25 st. C na zewnątrz lub w temperaturze przekraczającej 28 st. C w pomieszczeniach zamkniętych, nawet w klimatyzowanym biurze.

- Pracodawca powinien zapewnić pracownikom nieodpłatnie zimne napoje, gdy temperatura na stanowiskach pracy przekracza 28 st. C, a na otwartej przestrzeni – 25 st. C. Napoje powinny być dostępne stale, w ilości zaspokajającej potrzeby zatrudnionych – przypomina Główny Inspektor Pracy, Katarzyna Łażewska-Hrycko.

Jeżeli pracownicy wykonują pracę w klimatyzowanych pomieszczeniach, należy pamiętać o regularnym czyszczeniu i odgrzybianiu urządzeń klimatyzacyjnych. Niestety w praktyce nie wszystkie firmy pilnują, aby stosowane przez nie klimatyzatory były w zadowalającym stanie technicznym, co może prowadzić do ich uszkodzenia, a nawet zalania biura. Urządzenia wentylacyjne także powinny być sprawne i odpowiednio oczyszczone.

Klimatyzacja i wentylacja w zakładach pracy nie powinna powodować przeciągów, ani prowadzić do wyziębienia pomieszczeń. Należy także zadbać o to, aby strumień powietrza nie padał bezpośrednio na osoby przebywające w biurze czy magazynie.

Przepisy nakładają także na pracodawcę dodatkowe obowiązki, jeżeli jego pracownicy pracują na zewnątrz i w szczególnych warunkach (np. na budowie). Wówczas należy zapewnić osobom zatrudnionym wodę do mycia – minimum 90 litrów na osobę dziennie. Obowiązek ten spoczywa na podmiotach, których pracownicy wykonują pracę:

• przy pracach brudzących,
• w wysokiej temperaturze,
• wymagających zapewnienia należytej higieny procesów technologicznych.

Pracodawca, który zatrudnia osoby pracujące na otwartej przestrzeni, podczas upałów musi zapewnić im zacienione i zadaszone miejsce do odpoczynku. Warto zachęcać takich pracowników do noszenia przewiewnych ubrań i nakrycia głowy, co stanowi dodatkową ochronę przed promieniowaniem UV. Jeśli to możliwe, warto umożliwić im pracę w godzinach, gdy temperatura jest niższa.

Jeżeli praca jest wykonywana w miejscu, gdzie temperatura powietrza cały czas przewyższa 30 st. C, np. w hucie, pracodawca powinien udostępnić pracownikom klimatyzowane pomieszczenie do odpoczynku. Jeżeli temperatura przekracza 30 st. C, a wilgotność w pomieszczeniu przewyższa 65 proc., pracownicy młodociani w ogóle nie mogą w nim pracować. Najważniejsze przepisy omawiamy szczegółowo w galerii zdjęć.

Główny Inspektor Pracy zaleca także otoczenie szczególną troską kobiet w ciąży oraz karmiących matek. Chociaż nie wszystkie zalecenia, jak dbać o pracowników w czasie upałów, są ujęte w przepisach, pracodawca może wyjść z własną inicjatywą i zatroszczyć się o ich komfort pracy. Po pierwsze, może skracać czas pracy w upalne dni. Jest to szczególnie zalecane w przypadku osób, które pracują powyżej ośmiu godzin dziennie. Po drugie, warto wprowadzić pracę w trybie rotacyjnym. Po trzecie, pracownicy z pewnością docenią wprowadzenie dodatkowych przerw od pracy w trakcie upałów, tak aby osoby zatrudnione były w stanie ochłodzić się i odpocząć. Po czwarte, dobrym rozwiązaniem może być wydłużenie przerw, co sprzyja regeneracji. Pracodawca powinien pamiętać jednak, aby wprowadzone przez niego udogodnienia nie przekładały się na niższe zarobki pracowników.