Prace Ernsta Ludwiga Kirchnera wystawione we Frankfurcie

Kirchner urodził się w Aschaffenburgu w 1880. W latach 1901-1905 studiował archtekturę w Dreźnie i Monachium, ale nie podjął zawodowej działalności jako architekt, czuł w sobie powołanie artysty. W 1905 młodzi zbuntowani malarze, założyli w Dreźnie rewolucyjną grupę artystyczną Die Brücke „Most”.

Skąd ta nazwa?

Była ona wyrazem hołdu złożonego filozofowi Nietzchemu, który napisał w jednym ze swoich dzieł: „Wielkim w człowieku jest to, że jest on mostem, a nie celem, że jest przejściem i kresem”. Ugrupowanie to tworzyli: Ernst Ludwig Kirchner, Erich Heckel, Karl Schmidt-Rottluff oraz architekt Fritz Bleyl. Poza młodością i powołaniem łączyło ich to, że przybyli do Drezna by skończyć studia artystyczne, lecz szybko nabrali przekonania o bezużyteczności otrzymanego wykształcenia. Malarze ci uważali się za twórców przejścia, czy też gwałtownej, radykalnej przemiany; pragnęli uczynić z dotąd konserwatywnych, powściągliwych Niemiec ziemię obiecaną dla nowoczesnej sztuki. Wbrew wzorcom, za którymi opowiada się drobnomieszczańskie społeczeństwo czasów epoki Wilhelma II, odwoływali się do impresjonizmu Gauguina i van Gogha.

Grupa „Most” narodziła się z buntu przeciwko ustalonemu porządkowi mieszczańskich i cesarskich Niemiec, nie akceptujących jakiegokolwiek nowatorstwa w sztuce, lecz wymagających od artystów ślepego podporządkowania się akademizmowi. Młodzi malarze prowokacyjnie pomijali w swych obrazach i grafikach zwyczajowe zasady stosowania harmonii, przyjętej kolorystyki i tzw. doskonałego warsztatu. Od 1905 wywoływali skandale posługując się jaskrawymi kolorami, szokując niemieckie środowisko artystyczne. Kirchner z upodobaniem stosował kontrastowe zestawienia ostrych odcieni różu i zieleni. Wzorował się na impresjonistach, czerpał natchnienie z japońskich drzeworytów oraz twórczości prymitywnych malarzy afrykańskich i wysp Pacyfiku.

Po wybuchu I wojny światowej zaciągnął się na ochotnika do wojska, jednak wrażliwość artysty spowodowała, że załamał się nerwowo. Po wojnie zamieszkiwał w kurorcie koło Frankfurtu, jego stan zdrowia pogarszał się jeszcze bardziej, w wyniku potrącenia go przez samochód. Mimo to Kirchner tworzył dalej, powstawały obrazy i freski. Lecz nadal cierpiał na depresję, stan zdrowia wymagał silnych środków uspokajających, od których artysta szybko się uzależnił.

Kilka lat po wojnie został doceniony, odnosił sukcesy artystyczne, jego prace wystawiane były w Monachium, Frankfurcie Hamburgu i Nowym Jorku.

Ze względu na stan zdrowia, w 1917 przeprowadził się do Davos w Szwajcarii. Jakkolwiek był już uznanym artystą, ciągle szukał potwierdzenia swojego talentu malarskiego. Pisywał pod pseudonimem krytyczne recenzje pod własnym adresem, polemizował z przedstawicielami innych kierunków sztuki, takich jak: fowizm i kubizm.

Jego najciekawsze prace powstały w okresie do 1915 roku. Przedstawiały życie uliczne w Berlinie (m.in.: obraz „Ulica”).

W tym czasie rodził sie nacjonalizm w Europie, jego sztuka nie była zgodna z nacjonalistycznym kierunkiem sztuki niemieckiej, prezentującej sztukę „czystą rasowo” w odróżnieniu do „sztuki zdegenerowanej”. W 1937 roku dzieła jego były prezentowane na wystawie w Monachium organizowanej przez nazistów pt. Sztuka zdegenerowana. Prace Kirchnera na polecenie władz III Rzeszy, zostały skonfiskowane i w dużej części zniszczone (639 prac).

Dopiero po 1945 roku w odrodzonych Niemczech Kirchner został zrehabilitowany,
ponownie uznany jako malarz, artysta i twórca ekspresjonizmu niemieckiego. Po II wojnie światowej wystawiał go Berlin, potem Monachium, Kolonia i Frankfurt. Obecna wystawa we Frankfurcie jest największą od 30 lat retrospekcją w Niemczech.

Wystawa będzie jeszcze trwała do 25 lipca. Miejsce: Frankfurt nad Menem, Städel Muzeum, Holbeinstr. 1

Źródła: materiały prasowe muzeum Städel, katalog wystawy, staedelmuseum.de