Przedsiębiorczość społeczna czyli nowe perspektywy

Czym jest przedsiębiorstwo społeczne? Według Krzysztofa Cibora z portalu ekonomiaspoleczna.pl, polskie prawo nie definiuje w sposób jednoznaczny terminu „przedsiębiorstwo społeczne.” Ustawa dotycząca przedsiębiorczości społecznej nadal jest w fazie projektu. Dlatego też trudno jest określić liczbę takich podmiotów w Polsce. Obecnie zalicza się do nich spółdzielnie socjalne, spółdzielnie pracy, spółki non-profit oraz organizacje pozarządowe prowadzące działalność gospodarczą. Jeśli chodzi o te ostatnie, według Krzysztofa Cibora, część z nich trudno uznać za przedsiębiorstwa społeczne, gdyż prowadzą na przykład zwykłą płatną działalność szkoleniową. „Możemy powiedzieć, że przedsiębiorstw społecznych jest w Polsce od tysiąca do kilku tysięcy, każdorazowo podając jednak zastrzeżenia i dane składowe.” – dodaje.
W Polsce za przedsiębiorstwa społeczne uznaje się te podmioty, które nie dążą do maksymalizacji zysku, a ich działalność ekonomiczna prowadzona jest w celach społecznych, do których należą aktywizacja zawodowa osób z niepełnosprawnościami, długotrwale bezrobotnych, wychodzących z bezdomności i innych osób zagrożonych wykluczeniem. Organizacje międzynarodowe, takie jak Ashoka czy NESst, które od lat merytorycznie i finansowo wspierają ten typ przedsiębiorczości stosują szerszą definicję tego terminu. Według nich przedsiębiorstwo społeczne może być prowadzone również dla zysku. Warunkiem koniecznym do tego, by organizację uznać za przedsiębiorstwo społeczne jest misja dążenia do zmian społecznych, jak choćby wspomniana aktywizacja zawodowa osób doświadczających szczególnych trudności na otwartym rynku pracy. Może to być także działalność na rzecz ochrony środowiska, edukacyjna, terapeutyczna.
Wydaje się, że w Polsce nadal istnieje ścisły podział na świat biznesu i tzw. Trzeciego sektora. Nie musi tak być. Podmioty ekonomii społecznej mogą przecież skutecznie współpracować z tradycyjnym biznesem i prowadzić dynamiczną działalność przynoszącą korzyści zarówno ekonomiczne, jak i społeczne. Ważne jest, by potrafiły zaakceptować obowiązujące w biznesie zasady dyscypliny finansowej i nowoczesnego zarządzania. Aby promować takie nowoczesne podejście, Ashoka od kilku lat prowadzi program Akademii Innowatorów Społecznych, a fundacja NESst wraz z fundacją J.P. Morgan po raz pierwszy w Polsce organizuje warsztaty dla przedsiębiorstw społecznych w ramach konkursu na profesjonalny biznesplan. Nagrodą w konkursie będzie m.in. znaczące wsparcie finansowe, który pomoże rozwinąć działalność, a tym samym stwarzać nowe miejsca pracy dla tych, którzy chcą rozpocząć nowy rozdział w życiu.
Aby przedsiębiorczość społeczna w Polsce mogła się rozwijać, trzeba będzie przełamać wiele stereotypów, choćby takich, że podmioty działające na rzecz zmian społecznych rządzą się zupełnie innymi prawami, niż tzw. rynek. Warto uwierzyć, że możliwa jest współpraca pomiędzy trzecim sektorem i biznesem, która nie będzie ograniczała się do jednorazowych darowizn z jednej strony oraz biernego przyjmowania pomocy z drugiej. Do tego potrzebna jest zmiana mentalności po obu stronach.