Rośliny z ogrodu zamiast chemii? Naturalne środki ochrony roślin

Coraz częściej ogranicza się chemiczne środki ochrony roślin, które zanieczyszczają środowisko, mogą być niebezpieczne nie tylko dla roślin, ale także dla ludzi. Alternatywą są biopreparaty. "Na rynku dostępne są nie tylko preparaty roślinne, ale również preparaty bakteryjne, preparaty oparte na wirusach owadzich czy oparte na bazie pasożytniczych grzybów" proponuje poradnikogrodniczy.pl

Ochrona roślin poprzez stosowanie własnoręcznie przyrządzonych preparatów, np. z ziół, sięga bardzo dawnych czasów i wiedza ta była przekazywana z pokolenia na pokolenie. Preparaty roślinne są nieszkodliwe, nie niszczą pożytecznych owadów i chronią rośliny przed porażeniem przez szkodniki. Podczas sezonu opryskiwanie lub podlewanie preparatami roślinnymi trzeba powtarzać kilkakrotnie. Stosuje się po południu, gdyż pod wpływem słońca preparaty roślinne tracą swoją toksyczność. Można też zwiększyć przyczepność roztworu – dodając 100 gramów szarego mydła na 10 l.

Zadziwiające właściwości chwastów

Dużo roślin, które nadają się na biopreparaty rośnie w naszym ogródku lub jest powszechnym, znienawidzonym chwastem. Ciężka do zwalczenia pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica L.) ma również wielorakie zastosowanie. Jest dobrym materiałem do ściółkowania w międzyrzędziach – zwiększa odporność na szkodniki sąsiadujących z nią roślin, zwiększa zawartość olejków w ziołach (istotnie przy uprawie np. majeranku), podnosi plon pomidora. Preparaty z pokrzywy przydają się również w produkcji kompostów – przyśpieszają rozkład materii organicznej.
Powszechny na polach, łąkach, ogrodach mniszek pospolity (Taraxacum officinale Web.) podczas kwitnienia wydziela etylen. Przyśpiesza to kwitnienie i owocowanie drzew.
Można stosować również w kompostach do przyśpieszania rozkładu materii organicznej.
Inną rośliną spotykaną na polach uprawowych jest skrzyp polny (Equisetum arvense L.)
Wykorzystywany przeciw mączniakom prawdziwym i rzekomym. Podlewanie gleby gnojówką ze skrzypu wzbogaca glebę w duże ilości krzemu, wapnia, siarki i manganu. Kwas krzemowy znajdujący się w skrzypie polnym wzmacnia rośliny, zwiększa ich odporność na szkodniki.

Pomoc z ogrodu

Nasturcja oraz nagietek, kwiaty kojarzące się z dawnymi wiejskimi ogrodami mają również zastosowanie w ochronie roślin. Nagietek lekarski (Calendula officinalis L.) dodatnio wpływa na wzrost takich roślina jak maliny, pomidor, warzywa kapustne, groch i marchew. Wydzieliny z korzeni nagietka ograniczają występowanie niepożądanych nicieni w glebie. Z kolei nasturcja większa (Tropaeolum majus) jest wabikiem na mszyce. Owady zwabione zapachem kwiatów nie atakują roślin uprawowych, w dodatku łatwiej pozbyć się skupionych w jednym miejscu mszyc. Nasturcja jest dobrym środkiem przy uprawie ziemniaka, pomidora, rzodkiewki, grochu, ogórka i fasoli tycznej.

Aksamitka (Jagetes) jest znaną rośliną rabatową. Jako naturalny środek w ochronie roślin sprawdza się jako pułapka na nicienie. Nicienie atakują rośliny, gdzie tracą możliwość wzrostu, rozwoju a rośliny wyrywa i pali, niszcząc szkodniki. Aksamitka dobrze wpływa na plonowanie pomidorów, roślin kapustnych, fasoli karłowej i cebuli.

Warzywa w ochronie

Z warzyw popularną rośliną stosowaną w ekologicznych uprawach jest cebula (Allium cepa). Cebula, znana z właściwości leczniczych, znalazła zastosowanie również w ochronie drzew owocowych, zwłaszcza czereśni oraz wiśni. Świeże plastry cebuli grubości ok. 1 cm rozmieszcza się w różnych miejscach korony drzewa. Po zaschnięciu zastępuje się je nowymi. Tak przyrządzony „odstraszacz” ma trzymać z daleka niszczące owocowe plantacje ptaki. Niestety metoda jest pracochłonna (plastry powinno się wymieniać co 1-2 dni zależnie od pogody) i nie jest w pełni skuteczna. Nie nadaje do zastosowania w profesjonalnej produkcji owoców.

Dużo większe znaczenie mają preparaty przyrządzone z cebuli. Wykazują działanie grzybobójcze i mają zastosowanie w zwalczaniu wielu chorób i szkodników. Nie mniej ważną rośliną grzybobójczą jest czosnek (Alium sativum). Preparaty z czosnku najczęściej stosuje się zapobiegawczo przeciw chorobom grzybowym. Czosnek można sadzić w sąsiedztwie roślin, które chcemy „ochraniać” lub rozrzucać ząbki. Rozrzucony między winoroślami czosnek chroni rośliny przed szkodnikami, posadzony w sąsiedztwie róż, zwiększa intensywność zapachu i stymuluje zawiązywanie pąków kwiatowych. Niekorzystnie zaś działa na fasolę, groch i kapustne. Jego sąsiedztwo znacznie obniża plon tych warzyw. Przędziorka w ogrodzie zlikwidujemy z pomocą ziemniaka (Solanum tuberosum L.) – podaje www.tygodnik.e-ogrody.com. Preparaty uzyskuje się z naci ziemniaka. Preparat zwalcza również mszyce oraz bielinka kapustnika.

Biopreparaty alternatywą dla chemicznych środków

Niewielkie negatywne oddziaływanie preparatów biologicznych na środowisko naturalne
zadecydowało o ich użyciu w rolnictwie ekologicznym. Niestety wykorzystanie gotowych biopreparatów czy własnoręcznie przyrządzonych jest nadal znikome. Najczęściej wynika to z wysokich wymagań naturalnych preparatów względem ich stosowania, braku wiedzy z tego zakresu jak również wolniejszego oddziaływania preparatów na patogeny niż w przypadku środków chemicznych. Jednak dążenie ku ograniczeniu stosowania toksycznej chemii w ogrodzie i na plantacjach będzie zwiększa atrakcyjność tej metody. Należy oczekiwać, że o ile prace nad coraz lepszymi, skuteczniejszymi biopreparatami nie spowodują likwidacji toksycznych środków chemicznych, o tyle znacznie ograniczą ich stosowanie. Środowisko naturalne będzie w mniejszym stopniu degradowane a konsument będzie mógł cieszyć się zdrową, ekologiczną żywnością.