Ryszard Kapuściński: Rwący nurt historii

Kiedyś po świecie wędrowali sami Europejczycy. Bogatsi nowocześniejsi, silniejsi, z poczuciem misji i żądzą ekspansji. Teraz widzimy odwrotny proces. Do Europy licznie ściągają przybysze z Azji i Afryki a ta zatraca swoją klasyczną tożsamość. Staje się regionem wielokulturowym i wielowyznaniowym. Proces przemian został już w Europie zapoczątkowany. Na tej kanwie zasadnym jest pytanie, czy Europie potrzebne są zmiany i czy jej mieszkańcy mają jakikolwiek wpływ na to, co współcześnie na tym kontynencie się dzieje.

Teksty Kapuścińskiego zawierają trudne pytania...

…, na które nie da się łatwo odpowiedzieć. Dlaczego boimy się islamu? Skąd przekonanie, że tylko stare, europejskie wzorce kulturowe są najlepsze? Dlaczego Niemcy wolą turecki kebab od własnych kiełbasek, a w niektórych dzielnicach we Francji trudno porozumieć się w tym języku. Czy narzucane przez cywilizację mediów, jej masowe standardy, jak np. dzinsy, czy coca-cola zakorzenią się na stałe w tych kulturach, które oparte są na swoich starych wartościach narodowo-religijnych?
Czy oznacza to, że kraje Trzeciego Świata staną się niedługo potęgami gospodarczymi, Islam religią dominującą a już teraz powinniśmy pytać, jaka przyszłość czeka starzejącą się Europę?

Zbiór wypowiedzi i zapisków Kapuścińskiego, został tu zebrany i ujęty przez Krystynę Strączek a zaakceptowany przez autora na zaledwie dwa tygodnie przed jego śmiercią. Wybór materiałów, na który składa się osiemdziesiąt trzy rozmowy oraz wywiady z Kapuścińskim na podstawie jego wspomnień, refleksji i artykułów z wielu podróży wzbogacono dwudziestoma czterema zdjęciami.

Książka Kapuścińskiego to…

…zbiór doskonałych tekstów, gdzie autor z niezwykłą dociekliwością i pietyzmem objaśnia mechanizmy historii, globalizacji oraz interpretuje znane nam fakty dokonując obrachunku z tak ważnymi dla współczesnego świata regionami, jak Europa, Afryka, Ameryka Łacińska czy Rosja. Ten układ współgra doskonale z tematyką historyczną, futurologiczną i socjologiczną zdając się dopełniać poprzednie prace autora.

Bardzo wiele opisów autor poświęca współczesnej demokracji, budzenia się świadomości niepodległościowych w kontekście dwubiegunowego układu z imperium sowieckim i zastępujących ich na tym polu chińczykom oraz niełatwym kontaktom ze Stanami Zjednoczonymi. Traktuje też o Rosji i powszechnie rozpisuje się na temat tego, dlaczego uważa, że powrót do wartości komunistycznych nie jest już w tym kraju możliwy. Porusza także sprawy krajów, gdzie priorytetem jest walka z głodem, biedą i brakiem elementarnego wykształcenia.
Pytania o religię, symbole i znaki czasów

Szeroko autor opisuje stereotypowy pogląd na sprawy islamu, kojarzonego z bezwzględnym terroryzmem. W tym aspekcie Kapuściński nie tylko dokonuje rozrachunku, lecz wskazuje na wartości świata Bliskiego Wschodu i cechy ludzi, którzy miłują Koran.

Pojawiają się również pytania o symbole, znaki czasów oraz o granice współczesnej Europy. Reporter tłumaczy, czym jest globalizacja, westernizacja, amerykanizacja i skąd przekonanie, że era konsumpcjonizmu jest bardziej tylko wizją niż marzeniem i dążeniem większości ludzi na świecie.

Refleksja nad światem i jego losami…

…, solidna argumentacja, potwierdzona rzetelną dokumentacją oraz dowodami, zróżnicowanie materiału i metodologia, zaczerpnięta z Herodota to obraz książki, nad którą unosi się duch doświadczenia życiowego tego doskonałego reportażysty, publicysty, poety, fotografa zwanego „polskim cesarzem reportażu”.
W dodatku lekkie pióro autora, które przybliża czytelnikowi trudne sprawy w sposób niezwykle przystępny i zrozumiały. Dlatego warto sięgnąć po lekturę, aby samemu próbować odpowiedzieć na nurtujące współczesny świat pytania stawiane przez Kapuścińskiego.

Książkę poleca Wydawnictwo Znak: http://www.znak.com.pl/

Tytuł: Rwący nurt historii
Autor: Ryszard Kapuściński
Wydawnictwo Znak
Data wydania: 30 kwietnia 2014