Šolta, czyli wakacje na rajskiej wyspie miodu i wina

ŠOLTA - tradycja oliwek, miodu i wina.
Przybywając na Šoltę odniosłam wrażenie jakby przed wiekami czas się tutaj zatrzymał. Zielona wyspa pełna jest dziewiczej przyrody. Wprawdzie stare drogi zastąpiono nowymi, zbudowano wiele domów, ale stara, kamienna zabudowa przetrwała do dzisiaj. Mowa o domach sprzed kilku stuleci. Na tej małej wysepce znajduje się olbrzymie bogactwo zabytków i warto je wszystkie zobaczyć, lecz dziś opowiem o innych skarbach tej ślicznej wysepki.
Poznaje się je zmysłami. Pachnące powietrze na Šolcie miesza się z zapachem dojrzewających fig, cyprysów, rozmarynu i lawendy, wywołując niecodzienne wrażenie pobytu w raju.
Šolta to nie tylko rajskie krajobrazy, ale także smaczna i zdrowa żywność. W kwietniu dojrzewają cytryny, a po nich zaczyna się wysyp wielu owoców i warzyw. Przeważają oliwki, figi, winogrona i brzoskwinie. Ciekawostką jest, że na wyspie spotkać można roślinę o nazwie passiflora, która wydaje pyszne pomarańczowe owoce. Passiflora ma zastosowanie w leczeniu wielu chorób, a jej owoce mają wspaniały i niezapomniany smak.

Warto również wspomnieć, że cesarz Dioklecjan miał na Šolcie letni domek i zbudował tam swoją własną farmę rybną. Pozostałości po niej można oglądać na dnie morza w zatoce Piśkera w Nećujam.

Šolta od ponad 2000 lat nieustannie wydaje bogate plony i co najważniejsze, nic się tam nie zmienia. Oliwki nadal zrywa się ręcznie, a ziemię uprawia się prostymi narzędziami. Nie słychać tam pracy traktorów, kombajnów ani innych maszyn. Zamiast tego słyszymy cykady, brzęczenie owadów i śpiewy ptaków.
Šoltańskie oliwki i wina zasłynęły już dawno poza granicami Chorwacji , ale jeszcze mało kto wie, że miód z Šolty jest jednym z najrzadziej występujących i najbardziej wyszukanych miodów na całym świecie.

Miód robiony jest z kwiatu rozmarynu. Od trzech pokoleń rodzina Gorana Tvrdića w Grohote zajmuje się pszczelarstwem. Podczas odwiedzin Pan Goran chętnie prezentuje gościom proces produkcji miodu. Na szczęście wszystko odbywa się za szybą. Najprzyjemniejszym momentem wizyty w gospodarstwie pszczelarskim jest degustacja kilku odmian miodu no i oczywiście zakupy.

W przeciwieństwie do hodowli pszczół, większość mieszkańców zajmuje się uprawą oliwek.
Historia związana z oliwkami sięga początków cywilizacji. Zachowały się kamienne urządzenia i prasa używane do ekstrakcji oleju z oliwek. To właśnie listek drzewa oliwnego, przyniesiony przez gołębia podpowiedział Noemu, że gdzieś w pobliżu istnieje suchy ląd.
Starożytne cywilizacje wyrabiały z oliwek głównie lekarstwa, olejek do opalania, mydło, preparaty rozjaśnienia i zabezpieczenia delikatnych powierzchni itp. Oliwki były doceniane za walory smakowe lecz stanowiły także ważne lekarstwo w rękach ówczesnych lekarzy. Hipokrates znał 60 zastosowań oliwek np. leczenie wielu chorób skórnych, zranień i oparzeń. Miały one zastosowanie także w ginekologii, w chorobach uszu itd.

Wracamy jednak do smakołyków. Ostatnim klejnotem w koronie Šolty bogatej w tradycje, jest znacząca produkcja wina Dobrićić.
Na tym polu wielkie sukcesy odnosi rodzina Kaštelanac prowadząca swoje gospodarstwo agroturystyczne w miejscowości Gornje Selo. Podtrzymuje od pokoleń rodzinną tradycję i produkuje unikalne w świecie wina. Są to rodzime odmiany winogron Dobričić, z których dzięki specjalnej recepturze uzyskuje najwyższą jakość. Mowa o winach różowym i czerwonym. W ich gospodarstwie agroturystycznym produkuje się także przetwory z oliwek. Od 2005 roku gospodarstwo odnosi międzynarodowe sukcesy, czego potwierdzeniem są zdobyte złote medale w konkursie "Olive".
Nadzwyczaj miło spędza się czas na degustacji wszystkich wyrobów domowej roboty na farmie, a gospodarze są miłymi i niezwykle skromnymi ludźmi, mimo że odnieśli tak wiele sukcesów. Ich zielone i czarne oliwki, w konkursie "Oliwa 2010" otrzymały złoty medal. W 2011 r. gospodarstwo Kaštelanac otrzymało nagrodę od Chorwackiej Wspólnoty Turystycznej "Sun Flower" za najlepszy produkt turystycznego w Split-Dalmatia County. Nalewki z orzechów, ziół, fig itp. nie mają sobie równych zarówno pod względem smaku jak i dobroczynnego działania. Każdy poczęstunek w tym gospodarstwie przysłowiowo "rozpływa się w ustach".

Na wyspie istnieje wielu producentów zdrowiej żywności i wyrobów artystycznych. Między innymi na uwagę zasługuje także spółdzielnia ECO WZROST. Promuje ona ekologiczną produkcję żywności i dba o marki produktów, które także można spróbować i zakupić. Wśród nich znajdują się pierniki, dżemy, miód,oliwa z oliwek, wina itp.

Wyspa ma także inne atrakcje dla turystów. Można się tutaj spokojnie przyjrzeć życiu strusi, a może nawet z nimi zaprzyjaźnić . Ich właścicielem jest Pan Ivan Iko Vuletić. Farma znajduje się w miejscowości Gornje Selo.

Ziemia na Šolcie ma zabarwienie lekko czerwone. Wydaje piękne plony, lecz tylko dzięki ciężkiej pracy ludzi.
Na jej górnej warstwie w większości znajdują się kamienie. Aby przygotować ją pod uprawę, należy najpierw usunąć wszystkie kamienie, krzewy i chwasty. Dlatego tak często widuje się tam kamienne murki okalające ogrody. Podobnie było z drogami. Od stuleci po obu stronach dróg budowano kamienne mury, które na Śolcie przetrwały do dzisiaj. Woda na wyspę dostarczana jest podwodnym rurociągiem i pochodzi z rzeki Omiš, a dawny, duży zbiornik wodny znajduje się do dzisiaj w Grogote.

Wakacje na tej wyspie będą nie tylko wspaniałym wypoczynkiem, ale również bardzo skorzysta na tym nasze zdrowie. Mieszkańcy wyspy z doświadczenia mówią, że gdy ktoś choć raz odwiedzi Šoltę będzie za nią tęsknił i do niej wracał.

Piękna turkusowa woda , możliwość spacerowania nad brzegiem morza od jednej do drugiej zatoki jest niezapomnianym przeżyciem i świetnym relaksem. W miejscowości Nećujam jest wiele zatok i wszędzie jest pięknie, lecz jest tam jedno szczególne miejsce. To zatoka Tiha. Rzeczywiście jest tam tak cicho i pięknie, że nie chce się jej opuszczać. Całymi dniami wdychamy czyste, lekko wilgotne powietrze, towarzyszą nam cudowne zapachy i widok rozciągający się na dwie strony.

Możemy podziwiać pięknie ukształtowaną linię brzegową Nećujam, lecz kiedy odwrócimy głowę ujrzymy otwarte morze, w którym wieczorami odbijają się światła odległego o 15 km Splitu. Tuż nad brzegiem morza stoi przepiękna Willa Jadranka, w której można spędzić swoje niezapomniane wakacje. Właścicielami są bardzo serdeczni i nadzwyczaj weseli Państwo Kalebić.
Życzę wszystkim, aby mogli choć raz odwiedzić to miejsce.

Historia Polaków na wyspie Śolta