Od zarania dziejów ludzkości, akty agresji towarzyszyły człowiekowi i wpisały się w jego historię.
Zapewne wielu z nas pamięta film "Walka o ogień", w którym reżyser Jean-Jaques Annaud uprawdopodobnił zachowania naszych przodków w walce o przetrwanie. Warunkiem egzystencji było też zapewnienie członkom grupy plemiennej pożywienia. Na tym etapie rozwoju, człowiek rządził się biologicznymi popędami i instynktami.
W celu zaspokojenia potrzeb życiowych swojej grupy zabijał zwierzęta i... przedstawicieli innych grup konkurujących z nim o środki do życia.
Trudne początki
W przypadku człowieka prehistorycznego była to konieczność warunkująca zachowanie gatunku, natomiast współcześnie agresja wynika z zupełnie innych pobudek. Procesy cywilizacyjne stopniowo wykształcały inne modele życia, a więc inne potrzeby i inne metody ich zaspakajania, często głęboko niehumanitarne, jak np. wojny.
Wydawałoby się, że ludzkość doświadczona jej okrucieństwami, w zbiorowej pamięci zachowa szacunek dla życia, dla siebie nawzajem i dla otaczającego świata, w którym przyszło jej żyć. Rzeczywistość zadaje kłam tej pełnej naiwności tezie. Nadal w różnych rejonach świata prowadzi się wyniszczające wojny, gwałci prawa i wolności człowieka, degraduje przyrodę. Także w Polsce; wprawdzie nie na skalę jaką niesie wojna, o aktach agresji słyszymy nader często, zwłaszcza wobec jednostki.
Bo czym są czyny matek, nawet wielokrotnych morderczyń własnych dzieci? Co skłania ojców do katowania niemowląt, gwałcenia własnych córek, maltretowania żon, wreszcie do zabójstw? Co powoduje, że opiekunowie starszych osób brutalnie je traktują? Jakie pobudki kierują żołnierzami stosującymi wobec kolegów tzw. "falę",
czy uczniami upokarzającymi i dręczącymi młodsze dzieci? Dlaczego bestialskie, makabryczne czyny dokonywane są na zwierzętach? Wreszcie, dlaczego nagminnie stykamy się z aktami wandalizmu na mieniu publicznym i prywatnym? Pytania dlaczego można mnożyć. Ofiarami przemocy zawsze bywają słabsi i bezbronni.
Rezultat badań naukowców
Agresja wykazuje tendencje wzrostowe i stanowi poważny problem społeczny. Dlatego wiele renomowanych ośrodków prowadzi badania mające na celu rozpoznanie czynników ją wywołujących. Ustalono, że 90 proc. przestępstw przeciwko zdrowiu i życiu popełniają mężczyźni.
W grupach osób poddanych badaniom stwierdzono, że istotnym czynnikiem regulującym skalę nasilenia agresywnych zachowań, jest poziom metabolizmu serotoniny w płynie mózgowo-rdzeniowym. Ustalono następującą zależność: im niższy jej poziom, tym większa skłonność do agresji. Wykazano, że mężczyźni mają jej od 20-30 proc. mniej niż kobiety*, co pozostaje w korelacji z wcześniejszymi badaniami nad tego rodzaju przestępczością.
Równocześnie zauważono, że poziom serotoniny zmienia się wraz z wiekiem. Dziecko rodzi się z z wysokim wskaźnikiem który obniża się w okresie dojrzewania, by następnie w miarę starzenia się organizmu wzrastać.
Wahania poziomu tego neuroprzekaźnika przekładają się na zachowania człowieka co w wieku dziecięcym manifestuje się skłonnością do agresji wobec kolegów i zwierząt, a w młodzieńczym wieku przy wysokim stężeniu testosteronu wyzwalają agresję na stadionach, w wojsku, czy na ulicy. Pogłębia ją alkohol i dragi.
Odkryć "gen agresji"
Naturalnie czynnik biochemiczny nie jest jedynym odpowiedzialnym za to skrajnie negatywne zjawisko.
Wspomaga go czynnik społeczny, środowiskowy i genetyczny. Nad tym ostatnim prowadzone są intensywne badania w poszukiwaniu "genu agresji". Obecnie wykonywane są eksperymenty na zwierzętach, ponieważ genotyp ssaków jest najbardziej zbliżony do genotypu człowieka, bowiem różni się on minimalnie
jedynie w 2 proc do ułamka procenta.
Zakłada się więc, że wyodrębnienie "genu agresji" u człowieka, pozwoli na ingerowanie w struktury sterujące jego zachowaniem. Jednak niezależnie od wyniku badań, które mogą potrwać jeszcze wiele lat, należy korzystać z dostępnych nam narzędzi.
"Ogromny wpływ ma środowisko w jakim żyjemy, wychowanie od najwcześniejszych lat, normy obyczajowe, religijne, standardy moralne. Zanim wynajdzie się "genetyczną szczepionkę"
- warto zwrócić uwagę na te elementy naszego życia. Jest przecież coś, co odróżnia Homo sapiens sapiens od zwierzęcia - wolna, nieprzymuszona, kontrolowana rozumem
wola.*
Co to jest zapalenie gardła i migdałków?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
