Sprawdź, co się zmieni w prawie w 2014 roku

Zmiany w minimalnym wynagrodzeniu i pomocy dla bezrobotnych

Na mocy decyzji rządu minimalne wynagrodzenie za pracę w roku 2014 wyniesie 1.680 złotych. W stosunku do płacy minimalnej za 2013 jest to wzrost o 80 złotych (w roku 2013 minimalna pensja wynosiła 1.600 złotych). Po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz zaliczki na podatek dochodowy w kieszeniach najmniej zarabiających pozostanie o 55,82 zł więcej niż w roku ubiegłym czyli 1.237,20 zł netto. Rozporządzenie weszło w życie z dniem 1 stycznia 2014 r. Wraz ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia zmieniły się również inne wskaźniki. Więcej zarobią osoby rozpoczynające pracę. Nie mogą dostawać mniej niż 80% minimalnej pensji. Za pracę w nocy pracownik dostanie dopłatę w wysokości 20 procent stawki godzinowej. Wzrośnie również minimalne odszkodowanie za łamanie praw pracowniczych, maksymalna wysokość odprawy przy zwolnieniach grupowych czy wysokość preferencyjnej składki ZUS głównie dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą. Przedsiębiorcy działający krócej niż dwa lata będą odprowadzali miesięcznie 160,78 zł (więcej o 7,66 zł).

Na większą efektywność Urzędów Pracy mogą liczyć bezrobotni. Zarówno bezrobotny poszukujący pracy, jak i pracodawca mają przydzielonego doradcę. Osoby bezrobotne trafią do jednej z trzech grup pomocy: dla bezrobotnych aktywnych, dla bezrobotnych wymagających wsparcia, dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz tych, którzy nie chcą podjąć żadnego zatrudnienia. Łatwiej o pracę będzie również młodym (do 30. roku życia) oraz osobom po 45. roku życia. Pracodawcy zatrudniający osoby młode będą zwolnieni z obowiązku opłacania składek na fundusze pracy oraz świadczenia pracownicze, z kolei osoby po 45. roku życia dzięki utworzeniu Krajowego Funduszu Szkoleniowego mogą podnosić kwalifikacje i zdobywać certyfikaty.
Można liczyć również na inne instrumenty wsparcia: grant na telepracę, pożyczkę na utworzenie stanowiska pracy lub podjęcie działalności gospodarczej, dofinansowanie wynagrodzenia za zatrudnienie osoby w wieku powyżej 50 roku życia oraz szereg programów regionalnych.

Becikowe, urlop i zasiłek macierzyński, zasiłki rodzinne

Becikowe w 2014 roku nadal zależne będzie od dochodu rodziny. Od początku 2013 roku zapomoga ta przysługuje rodzinom, w których dochód w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 1922 zł. Matka dziecka musi pozostawać pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu. Becikowe przysługuje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka. Kwota becikowego to tysiąc złotych.
Poza wspomnianym "państwowym" becikowym, rodzice dziecka mogą również otrzymać jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia dziecka z gminy. Jednak ze względów finansowych nie wszystkie gminy z tego prawa korzystają.

Obecnie urlop macierzyński jest najdłuższy w historii - już przy urodzeniu lub przyjęciu na wychowanie jednego dziecka może bowiem objąć nawet rok. Na urlop macierzyński może iść nie tylko osoba zatrudniona na umowę o pracę - przysługuje on bowiem także innym osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym. Należą do nich:

- osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług,
- członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
- osoby wykonujące pracę nakładczą,
- osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące,
- osoby wykonujące odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności

lub tymczasowego aresztowania,
- osoby odbywające służbę zastępczą,
- osoby duchowne.

W roku 2014 urlop (i zasiłek) macierzyński będzie składał się z trzech części. Pierwsza z nich to 20 tygodni (140 dni) - w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie (31 tygodni w przypadku urodzenia dwójki dzieci, 33 - trójki, 35 - czwórki, 37 - piątki i więcej dzieci). Identyczne terminy obowiązują z tytułu przyjęcia na wychowanie dziecka w wieku do lat 7, a w przypadku dziecka z odroczonym obowiązkiem szkolnym nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia. Część urlopu macierzyńskiego może wykorzystać także ojciec dziecka, przy czym matce przysługuje 14 tygodni urlopu.
Druga część tak zwanego dodatkowego urlopu macierzyńskiego trwa maksymalnie 6 tygodni (przy więcej niż jednym dziecku - 8 tygodni) i jest udzielany na wniosek osoby zainteresowanej. Trzecia część to urlop rodzicielski. Można go wykorzystać po zakończeniu urlopu macierzyńskiego oraz wykorzystaniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Maksymalna długość urlopu rodzicielskiego to 26 tygodni. Z tej części urlopu mogą korzystać oboje rodzice.
Wysokość zasiłku to 100 procent wynagrodzenia na urlopie macierzyńskim (podstawowym i dodatkowym) i 60 procent w czasie trwania urlopu rodzicielskiego. Jeśli osoba, której przysługuje świadczenie w okresie do 14 dni po urodzeniu lub przyjęciu na wychowanie dziecka zdecyduje się na skorzystanie z dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, przez cały okres będzie jej przysługiwać zasiłek w wysokości 80 procent wynagrodzenia.
W czasie korzystania z zasiłku macierzyńskiego można podjąć pracę u dotychczasowego pracodawcy w wymiarze ½ etatu.

Od 1 listopada 2014 roku wzrośnie kryterium dochodowe w przyznawanych zasiłkach rodzinnych. Pomoc będzie przysługiwała rodzinom, w których dochód na osobę nie przekroczy 574 zł lub 664 zł w rodzinie z dzieckiem niepełnosprawnym. Kwoty zasiłku nie ulegną zmianie.

Osoby znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej mogą liczyć na dodatek energetyczny wypłacany przez gminę w kwocie 11,36 zł miesięcznie (gospodarstwo jednoosobowe), 15,77 zł (gospodarstwo 2-4 osobowe), 18,93 zł (5-osobowe i więcej).

Abonament RTV

W roku 2014 więcej zapłacimy za abonament RTV. Opłata wynosi 19,30 zł miesięcznie (o 0,65 zł więcej niż w roku ubiegłym). Opłata roczna wynosi 208,45 zł (wzrost z 201,40 zł). Od 2015 roku abonament ma zastąpić tak zwana opłata audiowizualna – naliczana bez konieczności rejestrowania odbiorników. Będzie to kwota rzędu 10-12 zł miesięcznie od każdego gospodarstwa domowego.

Zmiany w systemie podatkowym

Rok 2014 niesie ze sobą rewolucyjne zmiany w systemie podatkowym. Zmienią się zasady rozliczania VAT. Najważniejsza zmiana dotyczy wprowadzenia zasad powstania obowiązku podatkowego, czyli ujawnienia czynności w ewidencji VAT w dniu powstania obowiązku podatkowego, a także ujęcia tej czynności w deklaracji VAT. Od początku 2014 roku przestaje obowiązywać rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług. Faktura będzie musiała zostać wystawiona nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę (dotychczas obowiązywał termin 7 dni). Ustawa przewiduje jednak kilka wyjątków np. w przypadku świadczenia usług budowlanych lub budowlano-montażowych czy dostawy książek drukowanych, gazet, czasopism, magazynów.
Można też wystawić fakturę zanim przedsiębiorca dostarczy towar lub wykona usługę. Podatnicy nie będą się już musieli martwić o pojęcie obrotu, które całkowicie zniknie z ustawy o VAT. Od nowego roku podstawą opodatkowania VAT będzie po prostu wszystko, co stanowi zapłatę za towar lub wykonaną usługę.

Od nowego roku Polacy odczują zmiany w portfelach. Większy podatek zapłacą dobrze zarabiający rodzice jedynaków, którzy stracą prawo do odliczenia od dochodu ulgi na dziecko w przypadku przychodów większych niż 112 tys. złotych.
Podwyżki w PIT oficjalnie nie ma i nie będzie, ale za to od nowego roku rząd zapowiedział wyższe stawki akcyzy np. na papierosy oraz alkohol.

Ulgi podatkowe

Część osób straci prawo korzystania z ulg podatkowych, niektórzy zyskają. Najwięcej zyskają rodziny wielodzietne, posiadające troje i więcej potomstwa. Ulgi nie otrzymają rodziny z jednym dzieckiem i dochodami rocznymi obojga małżonków bez względu na to, czy rozliczają się wspólnie, czy osobno.
Ulga prorodzinna pozwala obniżyć podatek o 1.112,04 zł na jedno dziecko. Dwoje dzieci uprawnia do odliczenia łącznie 2.204,08 zł rocznie, trzecie dziecko – 1.668,06 zł, czwarte i każde następne – po 2.224,08 zł. Dla rodziców wychowujących dzieci poza związkiem małżeńskim próg uprawniający do ulgi został obniżony ze 112.000 zł do 56.000 zł rocznie.

Z ulg internetowych będą mogli korzystać osoby, które pierwszy raz zaczynają korzystać z internetu przez okres dwóch kolejnych lat, na podstawie posiadania dowodu poniesionego kosztu. Podatnicy dotychczas korzystający z odliczenia tracą uprawnienie. Wysokość odpisu pozostaje bez zmian – 760 zł.

Ulga rehabilitacyjna pozostaje bez zmian. Mają do niej prawo nie tylko niepełnosprawni z orzeczoną pierwszą lub drugą grupą inwalidzką, ale także podatnicy utrzymujący takie osoby. Warunkiem jest nie przekroczenie kwoty 9.120 zł rocznych dochodów osoby niepełnosprawnej.

Honorowi krwiodawcy mogą odliczyć ulgę na takich samych zasadach jak w latach ubiegłych, czyli od dochodu lub przychodu i wykazać ją w zeznaniu rocznym. Dochód podatnika nie może być niższy niż 60.017 zł w roku.

Anna Dzikowska