Turystyka nie dla wszystkich

Aby przekonać się, jaki jest stosunek portali oferujących usługi turystyczne do klienta niepełnosprawnego, Fundacja Widzialni poddała badaniom dostępności cztery najbardziej popularne serwisu oferujące usługi turystyczne: wakacje.pl, travelplanet.pl, fly.pl oraz esky.pl.

Badanie opierało się na sprawdzeniu zgodności serwisu z międzynarodowymi standardami dostępności stron internetowych (WCAG) oraz na testowaniu ich przez użytkowników niepełnosprawnych - niewidomych, niedowidzących i głuchych. Badania z udziałem użytkowników polegały na ocenie obecności i jakości zastosowania podstawowych narzędzi wspomagających dostępność serwisów www oraz na wypełnieniu w serwisach określonych przez fundację zadań. Zadania te polegały np. na odnalezieniu konkretnych informacji, skorzystaniu z wyszukiwarki, zamówieniu wycieczki itp.

Niestety, żaden z serwisów nie okazał się dostępny, a tym bardziej przyjazny dla osób niepełnosprawnych. Wszystkie przebadane strony internetowe nie zostały zbudowane ze świadomością dostępności, co może dziwić, jeśli weźmie się pod uwagę, że ok. 6 mln Polaków to osoby niepełnosprawne, z czego aż 30 procent to osoby z niepełnosprawnością wzroku. Wydaje się, że tak duża grupa potencjalnych klientów nie powinna być w żaden sposób dyskryminowana w dostępie do ofert turystycznych; w rzeczywistości jest inaczej.

Najgorsze wyniki wśród badanych serwisów uzyskał serwis wakacje.pl. Na stronie zastosowano bezwzględną wielkość czcionki, przez co nie ma możliwości powiększenia jej w IE 6.0 i wersjach starszych. Nagłówki są nieprawidłowo zagnieżdżone, co uniemożliwia nawigację przy pomocy skrótów klawiaturowych, będących podstawowym narzędziem, którym posługują się osoby niewidome korzystające z programów czytających (screenreaderów). Pola edycyjne nie zostały opisane – dla osób niewidomych pozostają zatem niedostępne, nie mogą one bowiem skorzystać z wyszukiwarki.

Na stronie serwisu wakacje.pl brakuje także alternatywnych tekstów dla linków graficznych (obrazków z hiperłączami) i zdjęć, a po wyłączeniu JavaScript nie ma dostępu do wszystkich informacji. Zdecydowana większość informacji jest też niedostępna dla osób z niepełnosprawnością sensoryczną. Zastosowano bardzo małą czcionkę, co osobom niedowidzącym znacznie utrudnia odczytanie treści. Strona serwisu wakacje.pl jest więc zdecydowanie niedostępna i nieprzyjazna. W pełni zasłużyła na ocenę niedostateczną.

Nieznacznie tylko lepiej w świetle przeprowadzonych badań sytuacja wygląda w przypadku serwisu esky.pl. Także tu zastosowano bezwzględne wielkości czcionek, przez co nie ma możliwości ich powiększenia w starszych wersjach IE; stanowi to bardzo duże utrudnienie dla osób niedowidzących, zwłaszcza nie dysponujących programami asystującymi. Wyszukiwarka została opisana nieprawidłowo, co osobom niewidomym skutecznie uniemożliwia korzystanie z niej. Zdjęcia będące linkami do hoteli nie są opisane, czyli dla osób korzystających z programów czytających są absolutnie nieczytelne i nieużyteczne.

Na stronie esky.pl nie zadbano też o opisy w atrybutach obrazków zawierających ważne informacje ani – co gorsza – przycisków; są one niewidoczne dla screenreaderów. Po wyłączeniu JavaScript znika opis niektórych pól wyszukiwarki („wylot z”, „przylot do”), nie można też wyświetlić mapy ani kalendarza. Zastosowano zbył mały kontrast pomiędzy tekstem a polem wyszukiwarki, a w sekcjach „Polecane hotele” i „Promocje biletów lotniczych” - między tekstem informującym o datach a tłem. Linki „zobacz więcej” nie są czytelne – nie wiadomo dokąd prowadzą. Serwis jest niedostępny i próżno szukać w nim jakichkolwiek rozwiązań wspomagających dostępność. Ocena dostateczna, jaką otrzymał, wynika w dużej mierze ze sprawności naszych konsultantów, w żadnej mierze nie jest zaś owocem starań twórców strony.

Kolejny serwis – www.travelplanet.pl – również niestety nie odbiega od poprzednich. Uzyskał co prawda minimalnie wyższą ocenę punktową, nadal jednak pozostaje niedostępny. Walidator W3C wykazał na stronie głównej aż 192 błędy! Jak w poprzednich serwisach, tak i tu nie ma możliwości powiększenia czcionki w starszych od IE 6.0 wersjach przeglądarek. Brak alternatywnego tekstu dla przycisków graficznych oraz dla obrazka zawierającego informacje na temat aktualnych promocji, co skutecznie zamyka drogę do tych informacji osobom korzystającym z programów czytających. Po wyłączeniu JavaScript duża ilość informacji jest niedostępna.

W serwisie travelplanet.pl brakuje ponadto etykiet dla niektórych pól edycyjnych (miesiąc przy wyszukiwaniu podróży, na skróty, newsletter) co osobom niewidomym znacząco utrudnia znalezienie potrzebnych informacji. Brak także alternatywnego opisu tekstowego dla przycisków graficznych oraz dla obrazka zawierającego informacje na temat aktualnych promocji, co jest jednoznaczne z ich niedostępnością. Nawigację znacznie utrudniają ponadto nieprawidłowo zagnieżdżone nagłówki. Serwis travelplanet.pl otrzymał w badaniu ocenę dostateczną, jednakże nawigacja w nim jest mocno utrudniona, zaś osoby korzystające z programów czytających praktycznie nie mają szans na uzyskanie potrzebnych informacji, a tym bardziej na skuteczne zamówienie jakiejkolwiek wycieczki.

Ostatni z badanych serwisów, czyli fly.pl, choć uzyskał najlepszy wynik pozostaje serwisem niedostępnym i nieprzyjaznym podobnie, jak pozostałe. Różnica jest minimalna, w żadnym razie nie świadczy ona o wyższej dostępności. Duża część strony oparta jest na archaicznym rozwiązaniu w postaci tabel, co osobom niewidomym znacznie ogranicza możliwości nawigacyjne. Elementy formularzy są nieopisane, zatem nieprzystosowane do użytku przez korzystających z programów czytających jest niewiadome. Przyciski graficzne dla tych użytkowników także są bezużyteczne, ponieważ nie posiadają opisów, zatem albo w ogóle nie są przez nich odczytywane, albo nie wiadomo dokąd prowadzą.

Na stronie występuje bardzo duża liczba nieopisanych linków graficznych oraz linków pozbawionych informacji, dokąd prowadzą, co skutecznie uniemożliwia jakiekolwiek zorientowanie się w nich, tym bardziej więc wykorzystanie. Nawigację znacznie utrudnia nieprawidłowa hierarchia nagłówków – bardzo trudno zorientować się w poziomach ważności treści zamieszczonych na stronie. Na dodatek w IE 6.0 i wersjach niższych strona wyświetla się nieprawidłowo. Serwis ten, podobnie jak analizowane wcześniej, jest więc w zasadzie niedostępny. Nie zawiera żadnych rozwiązań wspomagających dostępność, nie jest także z myślą o niej zbudowany i opracowany.

Wszystkie badane serwisy turystyczne są zdecydowanie nieprzyjazne i niedostępne. Wszystkie zbudowane zostały bez żadnej dbałości o rozwiązania wspomagające dostępność, wszystkie też praktycznie uniemożliwiają skorzystanie z prezentowanej w nich oferty osobom niepełnosprawnym – niewidomym i niedowidzącym. Niestety, w świetle przeprowadzonych badań żadnemu z oferentów nie zależy na turyście niepełnosprawnym. Pozostaje zastanowić się, czy wynika to z niewiedzy właścicieli serwisów, czy też ich przekonania, że nie opłaca im się inwestować w tę grupę potencjalnych klientów.

Dokładne wyniki analizy serwisów dostępne są na stronie