Vivat Insita. Maria Wnęk – malarka Nikiforka z Olszanki

Maria Wnęk była najwybitniejszą przedstawicielką polskiego art brut, czyli twórczości osób niepełnosprawnych umysłowo. Jej prace znajdują się zarówno w sławnej Collection de l’Art Brut w Lozannie, jak i American Visionary Art Muzeum w Baltimore oraz Art & Moge w Brukseli. Mimo to obrazami tej artystki pochwalić się mogą tylko nieliczne polskie muzea. Jej twórczość była prezentowana na całym świecie (między innymi w 2004 roku na VII Międzynarodowym Triennale Sztuki Nieprofesjonalnej INSITA w Bratysławie) i opisywana w literaturze przedmiotu w Polsce oraz za granicą.

Artystka (1922-2005) urodziła się w Olszance koło nowego Sącza. Pochodziła z bardzo biednej, wielodzietnej rodziny. Od dziecka głęboko religijna w wieku 16 lat złożyła śluby czystości.
Po wypadku, jakiemu uległa w 1960 roku przeszła na rentę inwalidzką. Od dziecka lubiła malować, ale naprawdę tworzyć zaczęła późno, około 1963 roku, gdy trafiła do pracowni plastycznej przy Domu Kultury Kolejarza w Nowym Sączu. Przedstawiała się jako Nikiforka i to poczucie znaczenia własnej twórczości towarzyszyło jej przez całe życie..

Najbardziej istotnym elementem każdego obrazu – bez względu na treść – zawsze są obrysowane grubym, ciemnym konturem postacie, wychodzące dzięki temu zabiegowi na pierwszy plan.. I chociaż sygnowała swoje obrazy adresem („Maria Wnęk Nowy Sącz, Skrytka Pocztowa 148”), wiedziała, że jest „malarką słynną po całym świecie”, że kiedyś nieważne będzie, że skłócona jest z sąsiadami, że tuła się z tobołkami od kościoła do kościoła – ważne będzie jedynie jej malarstwo. Dlatego malowała i dlatego warto jest jej malarstwo przypomnieć.

Ekspozycję przygotowaną w Galerii Sztuki Pogranicza M. Śl. będzie można zwiedzać do 2 października 2011 roku.

Jerzy Granowski

Wiadomości24 to serwis tworzony przez ludzi takich ja Ty. Wiesz więcej? Zarejestruj się i napisz swój materiał, dodaj zdjęcia, link, lub po prostu skomentuj. Tylko tu masz szansę, że przeczyta Cię milion!