"Widmokrąg" Wojciecha Kuczoka bywa widmem

„Widmokrąg” - autor - Wojciech Kuczok (Wyd.W.A.B.). Zaskakujący tytuł, niewielka książeczka, raptem 170 stron, duża czcionka, oprawa miękka, pomarańczowa, a na niej cień kobiecej sylwetki. Kupiłam kiedyś i… odłożyłam. Niedawno musiałam na swoich przeładowanych książkami półkach coś znaleźć i natknęłam się na ten zapomniany zakup.

Zaczęłam czytać wieczorem i musiałam przeczytać od razu całą książkę, bo bardzo chciałam dowiedzieć się, po co została napisana? Dla kogo? Po co pisać w ten sposób? Książka jest nieco denerwująca, ale właściwie dlaczego… może powodem jest nierówność tych opowiadań. Jest ich dziewięć - są krótkie, część zapamiętuje się, inne umykają z pamięci. Znakomite jest opowiadanie „Żebry Adama”, dobre tytułowy „Widmokrąg”, „Wyobrażenia”, „Obrazy”. Według tekstu „Żebry Adama” powstał spektakl teatralny, monodram - w głównej roli Michał Żebrowski.
Moim zdaniem warto przeczytać… całość.

Autor wykazuje niezwykłą zdolność obserwacji ludzkiej psychiki, rzeczy codziennych, nazywania ich po swojemu. Wyciąga zaskakujące wnioski, buduje to swoje pisanie na dziwnych zasadach, sposobach, do których nie przywykliśmy. Nagle znajdujemy się w świecie jakby podświadomości nieznajomego człowieka, z niedowierzaniem krążymy tam, chwilami mamy już dość tej „podróży”, czujemy zmęczenie i za wszelką cenę chcemy wyjść, ale jakoś „chcemy i nie chcemy” - czytamy.

Wydaje się, że jesteśmy w jakimś nierealnym świecie i nagle te historie stają się prawdziwe, wręcz namacalne, prawie znamy tych ludzi - bohaterów opowieści: samotna kobieta nad grobem męża, chłopiec rozmiłowany w młodej góralce, niesamowite walki miłosne w opowiadaniu „Widmokrąg”, mężczyzna, który ze zdziwieniem, ulgą i strachem odkrywa swój inny erotyzm. Każde opowiadanie to inna rzeczywistość, oddzielna, psychologiczna „mapa człowieka”.

Miłość splata się ze śmiercią, radość ze strachem, niewiadome z nieuchronnym, wyobraźnia z rzeczywistością - i wydaje się, że wszystko to opowiedziane jest językiem innym, niż to, co znaliśmy dotychczas. Chwilami rzeczywistość nam ucieka, pojawiają się zaświaty, duchy, pochłania nas, wciąga niezwykły język Kuczoka. Kiedy wracamy z tych dziwnych objęć, stajemy się jakby trochę melancholijni, zadumani i nawet trochę żal, że to już koniec.

Wojciech Kuczok - rocznik 1972, prozaik, poeta, krytyk filmowy. Debiutował tomikiem wierszy „Opowieści samowite”. Karierę pisarską rozpoczął w 1999 roku wydaniem książki „Opowieści słychane” – nominacja do nagrody NIKE. Rok 2003 to nominacja do Paszportów Polityki za zbiór „Szkieleciarki”. Kolejny sukces to nagroda NIKE w 2004 roku za powieść „Gnój”, uzasadnienie brzmiało: „Nieprzeciętny słuch językowy, diagnozowanie rzeczywistości środowiskowej własnym językiem, brawurowe przechodzenie od empatii do dystansu, od realności do groteski.”.

Znakomity film reż. Magdaleny Piekorz „Pręgi” powstał wg scenariusza W.Kuczoka. Obraz otrzymał „Złotego Klakiera” - nagrodę publiczności na 29. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni oraz nagrodę przyznawaną przez organizatorów polskich filmów za granicą.
Wojciech Kuczok jest niewątpliwie bardzo… odrębnym - w sobie tylko właściwy sposób - brawurowym autorem. „Widmokrąg” jest tego niewątpliwym dowodem. Czy odpowiedziałam sobie na pytania zadane na początku? Tak, ta książka została napisana, aby może trochę inaczej pomyśleć o miłości, o przemijaniu, tolerancji, o innych.