11 listopada 2001 r. w Sopocie, na frontonie kamienicy przy ul. Sobieskiego 6a odsłonięto tablicę pamiątkową, poświęconą zamordowanemu w lasach Piaśnickich redaktorowi Władysławowi Cieszyńskiemu.
Z inicjatywą upamiętnienia miejsca zamieszkania wielkiego patrioty wystąpiła rodzina. „Pewnego dnia przyszedł do mnie zięć Cieszyńskiego, pan Jan Felczak i powiedział, że chce upamiętnić osobę teścia, którego nie miał okazji poznać – wspomina sekretarz miasta Wojciech Zemła – ponieważ wychodzimy naprzeciw takim inicjatywom pomogliśmy w realizacji przedsięwzięcia. Staramy się upamiętnić przedwojenną działalność Polonii sopockiej”. Podczas uroczystości o odsłonięcie tablicy poproszono córki zamordowanego redaktora i prezydenta miasta.
Władysław Cieszyński urodził się 28 października 1891 roku w Koloni Bryńskiej pod Działdowem. Po stracie rodziców, młodym Cieszyńskim zaopiekował się zasłużony dla Warmii i Mazur działacz narodowy ksiądz dr Gustaw Działowski. Ucząc się w gimnazjum, chełmiński działał w tajnej patriotycznej organizacji o nazwie Towarzystwo Tomasza Zana. Przez kilka lat Cieszyński był prezesem miejscowego koła TTZ. Z racji pełnienia tej funkcji został oddelegowany na zjazd młodzieży polskiej do Skole w Małopolsce, gdzie zetknął się ze skautingiem. Po powrocie do Chełmna założył drużynę skautową, którą kierował do zdania matury w 1914 roku.
Wybuch wojny światowej przerwał mu właśnie rozpoczęte studia w Seminarium Duchownym w Pelplinie. Aby uniknąć powołania do wojska pruskiego Władysław Cieszyński zgłosił się na sanitariusza Czerwonego Krzyża. Jednocześnie podjął studia w Królewcu. Tam też poznał Małgorzatę Szerman, z którą ożenił się w 1919 r. Powrócił do Pelplina, gdzie krótko współredagował pismo „Pielgrzym”.
Latem 1919 r. rodzina Cieszyńskich przeniosła się do Sopotu. Tu Władysław działał w wielu miejscowych patriotycznych organizacjach pełniąc w nich ważne funkcje. Był współzałożycielem Towarzystwa Przyjaciół Nauki i Sztuki (dzisiaj Gdańskie Towarzystwo Naukowe), gdzie pełnił funkcję sekretarza zarządu. Zaangażował się w pracę komitetu budowy kościoła p.w. Michała Archanioła w Sopocie kierując pracami komisji propagandowej.
Zawodowo pracował jako dziennikarz. Współredagował polskie gazety wychodzące na terenie Wolnego Miasta Gdańska. Po ustąpieniu z redakcji dr Aleksandra Majkowskiego Cieszyński był naczelnym „Dziennika Gdańskiego” oraz jego następców „Kuriera Gdańskiego” i „Gazety Gdańskiej”. W swych publikacjach nawoływał do konsolidacji polskich sił w Wolnym Mieście, przeciwstawiał się procesowi germanizacji.
W 1932 r. za opublikowanie artykułu w obronie praw Polski w Gdańsku został skazany na sześć miesięcy więzienia. Jednak szykany nie osłabiły patriotyzmu Cieszyńskiego. Został wybrany na prezesa Syndykatu Dziennikarzy Polskich w Wolnym Mieście Gdańsku.
Przyczynił się do rozwoju harcerstwa na terenie Sopotu, wchodził w skład zarządu miejscowego Koła Przyjaciół Harcerstwa, wspierał także działania koła Towarzystwa byłych Powstańców i Wojaków oraz współpracował z polskim wywiadem.
Władysław Cieszyński jest autorem powieści „W słowiańskim Gdańsku” oraz wielu szkiców literackich z historii Pomorza. Zostawił niedokończoną powieść „Nimfa sopocka”. Za swoją patriotyczną działalność redaktor Władysław Cieszyński został aresztowany, więziony a następnie rozstrzelany w Piaśnicy 11 – wg innych źródeł 17 – listopada 1939 r. i pochowany w zbiorowej mogile.
Zarejestruj się i napisz artykuł
Znajdź nas na Google+
CBŚP na Pomorzu zlikwidowało ogromną fabrykę „kryształu”
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
