Wystawa "Gore gwiazda. Polskie zwyczaje kolędnicze"

Okres Godów, zwanych też Szczodrymi Dniami, trwa tradycyjnie od Bożego Narodzenia do Trzech Króli.

Do dziś w niektórych rejonach Polski spotkać można w tym czasie przebierańców i towarzyszące im niezwykłe maszkary. Ten swoisty ludowy teatr wywodzi się z prastarych obrzędów rolniczych, do których wykorzystywano zwierzęce maski.

Związany był z przesileniem zimowym, a w wielu regionach kraju przybierał najróżniejsze formy. Żywieccy szlachcice i jukace, kaszubscy gwiżdże czy podkarpaccy drabowie – wszyscy oni w zamian za poczęstunek lub drobne podarunki przynosili do domów życzenia i nadzieję związaną z nowym okresem wegetacji, zgodnie z wiarą w magiczną moc słowa i obrzędowej wymiany darów.

Stroje i zachowania kolędników, jak i rytualne teksty przez nich recytowane i śpiewane, związane były z symboliką płodności i odradzającego się życia. Szczególnie spektakularny charakter miały widowiska Herodów – starannie reżyserowane i odgrywane z pełną ekspresją, oparte na wątkach biblijnych przemieszanych z lokalnym folklorem.

Na wystawę przybliżającą te tradycje składają się m.in. stroje, maski, maszkary, turonie, szopki krakowskie, szopki kukiełkowe, gwiazdy, rzeźby i obrazy na szkle, które ukazują wyjątkowość i zróżnicowanie polskich grup kolędniczych.

Eksponaty pochodzą ze zbiorów Muzeum: Narodowego w Gdańsku, Narodowego w Poznaniu, Lubelskiego w Lublinie, Śląskiego w Katowicach, Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Etnograficznego im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu, Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, Historycznego w Bielsku-Białej i Muzeum Miejskiego w Żywcu.

Wystawa będzie czynna do 18 lutego 2015 r.