Zagadki łacińskich nazw - Tibellus oblongus

Pająki - lubię je fotografować, choć generalnie nie przepadam za tą gromadą stawonogów.
Przedstawiony jednak tutaj gatunek budzi we mnie sympatię, choć sam nie potrafię zdefiniować dlaczego.
Nie zakłada sieci. To typowy myśliwy, który czatuje na ofiarę "w łowisku".

Choć jest pająkiem popularnym na naszych łąkach, to jednak do tej pory nie doczekał się polskiej nazwy. Sprawiło to, że zacząłem poszukiwać odpowiedzi na pytanie, co zainspirowało naukowców do nadania mu łacińskiej nazwy - Tibellus oblongus

Postanowiłem rozgryźć ten intrygujący mnie temat.
O ile człon dotyczący gatunku nie sprawił żadnego problemu (oblongus= wydłużony, podłużny, wysmukły), to nazwa rodzajowa stanowiła już zagadkę.

Tibellus najprawdopodobniej jest starożytnym imieniem, używa go między innymi w swojej książce o upadku Jerozolimy G.A Henty ("For The Temple") jednakże Henty żył w latach 1832-1902 a pająka jako pierwszy opisał w roku 1802 francuski urzędnik, kartograf, przyrodnik i pisarz - Charles Athanase Walckenaer, który z zamiłowania zajmował się również entomologią i arachnologią. Nadał on wówczas pająkowi nazwę - Aranea oblonga (w wolnym tłumaczeniu - pająk podłużny)

Pająka opisał ponownie Eugène Simon, francuski przyrodnik i uznany arachnolog w roku 1875 i to on jako pierwszy użył w opisie nazwy - Tibellus.

Eugène Simon żył w latach 1848-1924 i daty te zbiegają się z twórczością G.A. Hentego, gdzie na stronach książki "For The Temple" użył właśnie imienia Tibellus w odniesieniu do jednego z głównych bohaterów powieści.

Czyżby Simon nadał nazwę zainspirowany imieniem bohatera z twórczości Hentego? Raczej nie, gdyż nazwa została nadana w roku 1875 a Henty ukończył powieść w roku 1888.

Czy wyraz Tibellus może w języku łacińskim oznaczać coś jeszcze? Tego nie wiem. Gdyby przyjąć jednak, że jedynym jego znaczeniem jest określenie imienia bądź nazwiska (często w czasach starożytnych istniał tylko jeden człon), to w prostym przełożeniu można nazwać tego pająka w języku polskim - Tibellus wysmukły, bądź Tibellus wydłużony a nawet Tibellus podłużny

Pojawia się również pod koniec XIX w. polski akcent w łacińskiej nazwie tego pająka. Akcent niestety całkowicie zapomniany.
Pająka tego opisał w roku 1825 Feliks Paweł Jarocki, polski profesor zoologii, który pełnił również funkcję kierownika katedry zoologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Nadał wówczas pająkowi łacińską nazwę - Formicinus oblongus - i tą wersję jesteśmy w stanie całkowicie przetłumaczyć na język polski i będzie ona brzmiała - mrówczyn wydłużony

Szkoda, że nadal używamy nazwy łacińskiej tego pospolitego na łąkach pająka, skoro mamy tyle możliwości użycia polskiego nazewnictwa, na dodatek popartego opisem zacnego polskiego naukowca.

W niektórych częściach świata pająka tego nazywa się również pająkiem krabem, prawdopodobnie ze względu na charakterystyczną budowę odnóży i ubarwienie.

© Artur Hampel