Zielska zdrowe i pożywne. Wiązówka błotna

Wiązówka błotna nosi również inne nazwy: kozia broda, kropidło błotne, królowa łąk, parzydło wiązowe, tawuła błotna, tawuła łąkowa, tawuła szerokolistna. Po łacinie nazywa się Filipendula ulmaria. Należy do przebogatej w gatunki rodziny różowatych, Rosaceae.

Jest byliną o grubym kłączu, dorastającą wysokości 50- 150 (200) cm. Łodyga jest wzniesiona, kanciasta, obficie ulistniona. Liście przerywane, pierzaste, złożone z 2–5 par jajowatych listków, podwójnie ząbkowanych, spodem zielone lub pokryte białawym filcem. Kwiaty, żółtawobiałe, małe, mocno i przyjemnie pachnące, zebrane są w okazale, wielopromieniste podbaldachy. Kwitnie od VI-VII, czyli właśnie teraz.

Występuje w całej północnej i środkowej Europie. W Polsce pospolita na całym obszarze, choć nieco rzadsza w położeniach górskich, aż po piętro alpejskie. Zasiedla wilgotne łąki, nabrzeża wód, bagniska, mokre lasy. Często hodowana w parkach i ogrodach jako roślina ozdobna.
Kwiaty dodają aromatu winom, miodom pitnym i piwom ziołowym domowej produkcji oraz do deserom i słodyczom. Zapewniają też delikatny migdałowy posmak dżemom i gulaszom (tak!, tak!: gulaszom) owocowym. Liście narzucają ciekawy smak zupom jarzynowym oraz sosom. Stosowane są na jarzynę (podobną do szpinaku) oraz dodawane do sałatek jarzynowych i surówek warzywnych. Wchodzą w skład aromatycznej namiastki herbaty. Znaczenie kulinarne mają również mięsiste kłącza, wykorzystywane na sposób szparagów oraz dodawane, po ugotowaniu, do potraw warzywnych: zup, sosów, sałatek, surówek.

Herbata ziołowa „Leśna bajka”
Po 1 łyżce suszonych liści malin, wiązówki, czarnej porzeczki i lebiodki (oregano), 2 szklanki wody, 2 łyżki miodu pszczelego naturalnego.

Mieszankę suszonych liści umieścić w rondelku, zalać zimną wodą, zagotować, utrzymywać w stanie wrzenia przez 2-3 minuty. Zestawić z ognia, naparzać przez 5-8 minut. Napar odcedzić, osłodzić miodem.

Piwo domowe ziołowe z wiązówką

Wziąć po 60 g liści wiązówki, bukwicy, maliny i rzepiku pospolitego, zalać 8 litrami wody. Gotować przez 15 minut, przecedzić. Dodać 1 kg cukru, wymieszać, a po ostudzeniu dodać drożdży piwowarskich lub piekarniczych. Po okresie burzliwej fermentacji rozlać do szczelnie zakręcanych butelek, wynieść w chłodne miejsce.

Kłącza wiązówki błotnej á la szparagi

Kłącza wiązówki staranie umyć, obrać ze skórki, pokroić na kawałki wielkości szparagów, wrzucić do osolonego i nieco ocukrzonego wrzątku, ugotować do miękkości, odcedzić. Na suchej patelence zrumienić tartą bułkę, dodać masło, roztopić. Ułożyć „szparagi” z wiązówki na półmisku, polać masłem ze zrumieniona bułeczką, podawać na gorąco.

Budyń z liści tawuły. Ze starych przepisów

75 dag umytych i osączonych liści tawuły (wiązówki błotnej) ugotować w osolonej wodzie do miękkości, potem odcedzić i odcisnąć nadmiar soku. Następnie zemleć z dodatkiem 10 dag namoczonej w mleku, odciśniętej bułce. 2 dag masła utrzeć z 4 żółtkami jaj kurzych, połączyć ze zmielonymi liśćmi i bułką, utrzeć razem na jednolitą masę. Do formy budyniowej, wysmarowanej tłuszczem i posypanej tartą bułką, włożyć masę, zamknąć i wstawić do wrzącej wody na około 45 minut. Gotowy budyń wyjąć, polać masłem z przyrumienioną tartą bułką,
podać na stół.

Na podstawie: Barbara i Adam Podgórscy: Polski zielnik kulinarny, Poznań 2004

Współautor artykułu:

• Barbara Podgórska