Zimny świat "Sali samobójców" Jana Komasy

Na "Salę samobójców" chodzą głównie młodzi widzowie, bo to film o nich, ale zdarza się, iż na widowni zasiadają stare zgredy, w okolicach pięćdziesiątki. Na przykład piszący tę recenzję. Po co? A choćby po to, by poznać bliżej świat dzisiejszej młodzieży i z ulgą stwierdzić, że stosunki międzyludzkie "za moich czasów" były zdecydowanie prawdziwsze, prostsze i bardziej ludzkie, po prostu...

Natomiast świat przedstawiony w filmie Jana Komasy, który napisał także scenariusz, jest niezwykle sztuczny, zimny, pozbawiony ciepła i prawdziwych uczuć. I dotyczy to zarówno młodego, jak i starszego pokolenia. Dominikowi Santorskiemu pozornie nie brakuje niczego: chodzi do prywatnej szkoły i na zajęcia pozalekcyjne, na które zawozi go i przywozi wynajęty kierowca, natomiast nielegalnie przebywająca w naszym kraju Ukrainka dba o to, by chłopiec nie chodził głodny, a jego "wypasiona" chata nie zamieniła się w śmietnik.

"Sala samobójców" objawieniem polskiego kina?

O kasę na te wszystkie fanaberie (w tym imprezy, stroje i modne gadżety synalka) dbają zapracowani rodzice: matka, Beata Santorska, szefowa prężnej firmy odzieżowej, bezwzględnie traktująca swoich podwładnych i ojciec, Andrzej, doradca ekonomiczny w bliżej nieokreślonym ministerstwie. Są tak zajęci swoją karierą, iż nie zwracają uwagi na problemy dorastającego syna, praktycznie nic o nim nie wiedzą. Nie umieją odpowiedzieć psychiatrze, jakiej muzyki słucha Dominik, jakie książki czyta. Ba, nie zauważają, że syn przez 10 dni nie opuszcza swego pokoju, w którym za pomocą internetu łączy się z niejaką Sylwią, królową "sali samobójców" (intrygująca kreacja Romy Gąsiorowskiej-Żurawskiej), miejsca, z którego nie ma ucieczki, niczym z sekty. Paradoksalnie w tym niebezpiecznym miejscu, portalu dla potencjalnych samobójców, Dominik znajduje przyjaciół, osoby, które otoczą go miłością i zrozumieniem, a w finale bezwzględnie wykorzystają i doprowadzą do tragedii. To przenikanie się dwóch światów: realnego i wirtualnego jest w filmie Jana Komasy niezwykle ciekawe, chociaż animowane wstawki, zrealizowane na wzór japońskiej mangi są momentami przydługawe, a co za tym idzie, nieco nudnawe.

Piąta edycja konkursu Dziennikarz Obywatelski 2010 Roku trwa! Dołącz, wygraj 10 tysięcy

Większym jednak "grzechem" filmu wydaje się schematyzm rysunku postaci. Nie po raz pierwszy w polskim (i nie tylko) kinie mamy do czynienia z rodzicami, zajętymi robieniem kariery i pieniędzy, na czym cierpią ich dzieci. W "Sali samobójców" zostało to tak spotęgowane, że momentami wydaje się to wręcz nieprawdopodobne (choćby wtedy, gdy syn Santorskich przez kilka dni siedzi zamknięty w swoim pokoju, a rodzice tego nie zauważają; dodam, iż dobrowolny "domowy" areszt Sylwii trwa 3 lata - sic!). Film, mający, jak mniemam, być oskarżeniem niewrażliwych, niekochających rodziców staje się w pewnym momencie również krytyką niezwykle konsumpcyjnie nastawionego młodego pokolenia. Tu także liczy się pozycja w grupie, zewnętrzny blichtr, gadżety i kasa. Rówieśnicy również potrafią psychicznie zniszczyć nielubianego kolegę, któremu się lepiej powodzi. Dominik Santorski nie budzi mojej sympatii i współczucia, choćby dlatego, że bez skrupułów korzysta z zafundowanych mu przez rodziców dobrodziejstw i bez szacunku odnosi się do kierowcy czy recepcjonistki w biurowcu, gdzie pracuje jego matka. I jest z tego powodu niezwykle zadowolony. Nie przejawia też potrzeby (a przynajmniej jej nie artykułuje) porozmawiania z rodzicami na temat własnych problemów, a fakt swojej homoseksualnej orientacji prowokacyjnie ogłasza podczas bytności z rodzicami w operze, w obecności ministra, przełożonego ojca. Sprawia to wrażenie wykalkulowanej chłodno prowokacji.

Ogromną wartością filmu Jana Komasy "Sala samobójców" jest natomiast obsada aktorska. Poza wspomnianą już Romą Gąsiorowską - Żurawską, wielką kreację tworzy także Agata Kulesza jako bezkompromisowa, momentami wulgarna matka Dominika. W niektórych scenach jest ona wręcz autentycznie przerażająca. Cieszy powrót na duży ekran Krzysztofa Pieczyńskiego, jednego z najbardziej "magicznych" i ... niewykorzystanych aktorów polskich. Jego Andrzej Santorski jest człowiekiem, który wyjdzie najbardziej poturbowany z całej tej historii i Pieczyński w bardzo sugestywny sposób przedstawia tragizm tej postaci. No i przede wszystkim jest Jakub Gierszał, student krakowskiej PWST, w roli Dominika. Bardzo autentyczny, a przez to przekonujący w odtwarzanej roli. Myślę, że spory udział w sukcesie filmu Komasy ma właśnie rola Gierszała.
Jak już pójdą Państwo do kina (a naprawdę warto zobaczyć "Salę samobójców"), to proszę zwrócić też uwagę na epizod Kingi Preis.